Hòa quyện bản sắc

Từ Mù Cang Chải vàng óng mùa lúa tới Sa Pa huyền ảo giữa biển mây, thiên nhiên và con người nơi đây cùng nhau kiến tạo bản giao hưởng văn hóa đậm đà bản sắc - mở ra cơ hội phát triển bền vững cho Lào Cai sau hợp nhất.

Tọa lạc dưới chân dãy Hoàng Liên Sơn kỳ vĩ, Mù Cang Chải là điểm đến hấp dẫn bởi cảnh quan thiên nhiên đặc sắc và chiều sâu văn hóa. Với độ cao trung bình trên 1.000 m, khí hậu nơi đây quanh năm mát mẻ, dễ chịu. Cảnh sắc Mù Cang Chải biến đổi theo mùa: xuân đến, đào rừng và mận trắng nở rộ khắp sườn đồi; hè sang, nương ngô xanh ngát nối tiếp nhau trên triền núi; thu về, ruộng bậc thang óng vàng như tấm thảm lúa được dệt bởi bàn tay con người; đông đến, cả vùng đất chìm trong sương mù bảng lảng, tạo nên bức tranh thủy mặc giữa đại ngàn.

 Sa Pa biển mây bao phủ.

Sa Pa biển mây bao phủ.

 Mù Cang Chải ruộng lúa vàng óng.

Mù Cang Chải ruộng lúa vàng óng.

Đèo Khau Phạ - một trong “tứ đại đỉnh đèo” ở miền Bắc từ lâu đã trở thành biểu tượng chinh phục của những người yêu mạo hiểm. Đây cũng là nơi tổ chức nhiều hoạt động: dù lượn, trekking xuyên rừng, góp phần đưa Mù Cang Chải đến gần hơn với du khách trong và ngoài nước.

Một dấu ấn không thể không nhắc tới là hệ thống ruộng bậc thang - được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch xếp hạng Di tích quốc gia đặc biệt. Những thửa ruộng xếp tầng nối nhau uốn lượn quanh sườn núi thể hiện sự thích nghi của con người với địa hình, là di sản lao động lâu đời được kết tinh qua nhiều thế hệ. Ruộng bậc thang là biểu tượng của trí tuệ, sự bền bỉ và khát vọng no đủ của đồng bào Mông.

Những năm qua, chính quyền địa phương đã tập trung bảo tồn, khai thác hiệu quả giá trị cảnh quan. Chúng tôi khuyến khích người dân phát triển du lịch cộng đồng, gắn nông nghiệp với dịch vụ, để mỗi thửa ruộng, mỗi nếp nhà mang lại sinh kế bền vững.

Ông Giàng A Tạng - Phó Chủ tịch UBND xã Mù Cang Chải cho biết.

Các hoạt động như Festival dù lượn “Bay trên mùa vàng”, lễ hội khèn Mông, chợ phiên vùng cao… không chỉ là dịp để quảng bá hình ảnh địa phương còn mang ý nghĩa giáo dục văn hóa thế hệ trẻ, khơi dậy niềm tự hào dân tộc. Mỗi mùa lễ hội, hàng vạn lượt khách đến Mù Cang Chải, tạo nguồn thu đáng kể, giúp lan tỏa bản sắc đến với cộng đồng rộng lớn hơn.

Không thể phủ nhận rằng chính con người là yếu tố then chốt làm nên hồn cốt cho vùng đất này.

Người Mông tại Mù Cang Chải từ bao đời nay đã âm thầm gìn giữ giá trị truyền thống, từ tiếng khèn, điệu múa, đến trang phục thêu tay công phu và kỹ thuật dệt lanh. Mỗi lễ cưới, phiên chợ hay nghi lễ đều mang dấu ấn văn hóa sâu sắc, thể hiện thế giới quan, nhân sinh quan và quan niệm sống hài hòa với tự nhiên của cộng đồng nơi đây. Năm 2023, nghệ thuật trình diễn khèn Mông được ghi danh vào Danh mục di sản văn hóa phi vật thể quốc gia, ghi nhận đóng góp đặc biệt của cộng đồng trong gìn giữ vốn quý truyền thống.

Theo ông Lê Xuân Dương - Giám đốc Trung tâm Truyền thông và Văn hóa Mù Cang Chải: Việc bảo tồn văn hóa không thể tách rời phát triển kinh tế. Mỗi giá trị văn hóa khi được đặt đúng vị trí sẽ trở thành nguồn lực nội sinh, góp phần nâng cao đời sống vật chất, tinh thần cho Nhân dân. Chúng tôi thúc đẩy các chương trình du lịch trải nghiệm, kết nối làng nghề thủ công với tour khám phá, để văn hóa thực sự sống động và lan tỏa.

 Bản Thái Mù Cang Chải từ trên cao.

Bản Thái Mù Cang Chải từ trên cao.

 Người dân bản Thái ở Mù Cang Chải làm du lịch cộng đồng thu hút đông đảo khách trong nước và nước ngoài.

Người dân bản Thái ở Mù Cang Chải làm du lịch cộng đồng thu hút đông đảo khách trong nước và nước ngoài.

Những homestay được xây dựng từ chính nếp nhà gỗ truyền thống, không chỉ là nơi lưu trú, còn là không gian gìn giữ lối sống bản địa. Du khách đến đây được nghỉ dưỡng, tham gia nấu ăn, giã bánh dày, thêu váy Mông, nghe kể chuyện đời sống thường nhật - những điều khó có thể tìm thấy ở đô thị ồn ào.

Mù Cang Chải hôm nay đang từng bước chuyển mình trong dòng chảy phát triển, nhưng vẫn giữ được cốt cách riêng. Từ địa phương chủ yếu sống dựa vào nông nghiệp, trở thành điểm sáng về mô hình phát triển du lịch gắn với bảo tồn văn hóa, bảo vệ môi trường.

Mỗi mùa vàng về, Mù Cang Chải như cất lên bản hùng ca mới, nơi con người và thiên nhiên cùng nhau kiến tạo giá trị. Tỉnh Yên Bái và tỉnh Lào Cai hợp nhất, Mù Cang Chải trở thành “điểm kết nối” giữa các vùng di sản phía Tây Bắc, định hình du lịch liên vùng đặc sắc và bền vững.

Nép mình dưới chân dãy Hoàng Liên, Sa Pa sở hữu khí hậu ôn đới độc đáo, địa hình đa dạng và nền văn hóa dân tộc phong phú, tất cả hòa quyện tạo nên bản sắc riêng có. Mỗi năm, từ cuối thu đến đầu xuân, Sa Pa bước vào “mùa mây”. Những lớp mây trắng cuộn tròn trên thung lũng, lững lờ qua bản làng, khiến cảnh vật như bước ra từ giấc mơ.

 Sa Pa bức tranh huyền ảo của mây trời và đỉnh thiêng Fansipan.

Sa Pa bức tranh huyền ảo của mây trời và đỉnh thiêng Fansipan.

Người dân bản địa vẫn xem mây như một phần hơi thở của Sa Pa. Những câu chuyện truyền thuyết về thần núi, thần mây được truyền qua bao thế hệ, gắn liền với đời sống văn hóa tinh thần. Trong những phiên chợ tình, điệu khèn Mông ngân vang giữa trời mây càng thêm da diết, như thể mây cũng hòa nhịp cùng tình ca đôi lứa. Đối với người làm du lịch, mây là “thương hiệu” của Sa Pa, giúp nơi đây trở thành điểm săn mây nổi tiếng nhất châu Á.

“Du khách đến Sa Pa không chỉ tìm vẻ đẹp của núi rừng, mà còn mong được trải nghiệm cảm giác đứng giữa biển mây. Chính khoảnh khắc ấy khiến họ nhớ và muốn trở lại nhiều lần”.

Chị Lý Thị Do ở tổ 3, phường Sa Pa, tỉnh Lào Cai.

Cùng với các cung đường săn mây Y Tý, Bắc Hà, Tà Chì Nhù, Lùng Cúng... thì Sa Pa vẫn là điểm hẹn lý tưởng của những người yêu vẻ đẹp thiên nhiên. Nhiều du khách chia sẻ, cảm giác đứng giữa biển mây bồng bềnh, hít căng bầu không khí trong lành của núi rừng, là trải nghiệm vừa bình yên vừa thiêng liêng. Có người ví đó như sự thanh lọc tâm hồn, là khoảng lặng tìm lại sự cân bằng giữa cuộc sống hối hả.

Anh Nguyễn Văn Sơn - du khách đến từ Đà Nẵng chia sẻ: “Đây là lần đầu tiên tôi đặt chân đến Sa Pa và thật sự choáng ngợp trước biển mây trắng xóa. Mỗi làn gió lạnh ùa tới, hít một hơi thật sâu, tôi thấy lòng mình nhẹ nhõm. Sa Pa không chỉ đẹp mà còn mang đến sự bình yên rất riêng”. Mây trắng Sa Pa huyền ảo, mộng mị chính là “chất men say” khiến mỗi ai từng đến đều mong muốn được trở lại.

 Đỉnh Fansipan - “nóc nhà Đông Dương” thu hút khách du lịch.

Đỉnh Fansipan - “nóc nhà Đông Dương” thu hút khách du lịch.

 Sa Pa biển mây từ trên cao.

Sa Pa biển mây từ trên cao.

Trên nền trời xanh thẳm, đỉnh Fansipan - “nóc nhà Đông Dương” - sừng sững biểu tượng kiêu hãnh của đất Việt. Người dân bản địa vẫn gọi ngọn núi này bằng cái tên Hủa Xi Pan, nghĩa là “phiến đá khổng lồ chênh vênh”. Không chỉ là ngọn núi cao nhất Đông Dương, Fansipan còn chứa đựng cả chiều sâu địa chất.

Từ những năm đầu thế kỷ XX, khi người Pháp đặt chân tới Sa Pa, những nỗ lực chinh phục Fansipan đã bắt đầu. Những cuộc khảo sát, đo đạc, mở lối mòn xuyên rừng Hoàng Liên trở thành những dấu ấn đầu tiên. Nhưng phải đến thập niên 1960, trong các chuyến khảo sát khoa học, mới có những đoàn leo thành công tới đỉnh. Ngày nay, hành trình lên Fansipan không còn là đặc quyền của những người leo núi chuyên nghiệp. Ba cung đường leo bộ - qua Cát Cát, qua Sín Chải hay từ Ô Quy Hồ vẫn thử thách những đôi chân ưa khám phá.

 Ông Nguyễn Hữu Hạnh - Giám đốc Vườn Quốc gia Hoàng Liên.

Ông Nguyễn Hữu Hạnh - Giám đốc Vườn Quốc gia Hoàng Liên.

Ông Nguyễn Hữu Hạnh - Giám đốc Vườn Quốc gia Hoàng Liên chia sẻ: Chúng tôi tin rằng, phát triển du lịch bền vững chính là cách tốt nhất để bảo vệ rừng. Những tuyến leo bộ qua rừng già không chỉ hồi sinh trải nghiệm khám phá, mà còn góp phần tăng thu nhập cho người dân địa phương, bảo vệ rừng bền vững. Vườn siết chặt quản lý du khách vào ra, kết hợp cộng đồng và doanh nghiệp chung tay bảo tồn, đảm bảo cảnh quan thiên nhiên, đa dạng sinh học được gìn giữ cho thế hệ tương lai.

Đặt chân lên cột mốc 3.143 m, du khách không chỉ ngắm nhìn biển mây bồng bềnh, lắng nghe tiếng chuông chùa ngân vọng giữa trời, cảm nhận một niềm tự hào dâng trào. Đó là khoảnh khắc thiêng liêng khi lá cờ đỏ sao vàng tung bay trong gió núi.

Một miền đất - hai bản sắc

Sự kiện hợp nhất hai tỉnh Yên Bái và Lào Cai ngày 1/7/2025 không chỉ là quyết định hành chính, mà còn là cột mốc đánh dấu bước chuyển mình về tư duy phát triển vùng. Trên nền tảng hai bản sắc đậm nét Mù Cang Chải và Sa Pa - một hành trình mới đang mở ra cho Tây Bắc. Nay vùng đất hợp nhất có thể định hình chiến lược tổng thể, từ bảo tồn di sản đến phát triển kinh tế xanh, từ du lịch cộng đồng đến chuyển đổi số. Tài nguyên thiên nhiên và văn hóa khi được kết nối liên vùng sẽ tạo sức mạnh cộng hưởng, gia tăng giá trị bền vững. Tây Bắc hôm nay là điểm hội tụ của khát vọng và tiềm năng. Một miền đất - hai bản sắc nay hòa quyện để cùng vươn tới tương lai. Trong hành trình ấy, văn hóa không chỉ là nền tảng, mà còn là động lực, là ngọn lửa giữ ấm cho bản sắc giữa dòng chảy hội nhập.

Hồng Lý

Nguồn Lào Cai: https://baolaocai.vn/hoa-quyen-ban-sac-post882140.html