Họa sĩ Đào Anh Thơ và năng lực sáng tạo mạnh mẽ

Họa sĩ Anh Thơ.

Bất ngờ trở thành… họa sĩ

Khi đứng trước các bức tranh của Đào Anh Thơ, lúc đầu tôi có chút ngợp. Không chỉ bởi những nét vẽ dứt khoát, táo bạo và cả chất trừu tượng trong đó, mà còn bởi những ý tưởng sâu xa, đầy chiêm nghiệm của một cô gái có thời gian cầm cọ không nhiều, dẫu rằng, cô là con nhà nòi.

Anh Thơ là con gái của họa sĩ Đào Anh Khánh và Bùi Mai Hiên, hai họa sĩ đầy sáng tạo mà công chúng cũng như giới hội họa đã biết. Dẫu ở trong ngôi nhà đầy tranh nghệ thuật, nhưng cô gái lại thường bỏ qua những gì liên quan đến nghệ thuật. Chỉ có một thời gian rất ngắn hồi nhỏ, cô thích nặn tượng bằng đất nặn, và các “tác phẩm” thuở ngây ngô đã gây ngạc nhiên cho bố cô cũng như các đồng nghiệp của ông bởi sự khác lạ. Rồi thú vui nặn tượng đó cũng nhanh chóng biến mất khi cô lớn lên. Cô hứng thú hơn với lĩnh vực tài chính, và đã đi du học cũng như làm việc ở nhiều nước trên thế giới. Đào Anh Thơ chia sẻ: Dù bố mẹ đều làm nghệ thuật, nhưng tôi như một người “ngoại đạo” đối với công việc nghệ thuật, và chưa từng nghĩ mình sẽ có ngày cầm bút, cầm cọ. Đó là vào năm 2021, khi Anh Thơ gặp một biến cố trong cuộc sống riêng, đẩy cô đến cảm giác đứng giữa lằn ranh sinh - tử. Sau một đêm tỉnh dậy, khi tâm trí đã bình tĩnh trở lại, việc đầu tiên cô nghĩ đến là cầm cây bút vẽ. Không phải bất cứ một loại bút màu nào hết, mà là một cây bút bi. Ngay cả họa sĩ Bùi Mai Hiên và Đào Anh Khánh cũng không nghĩ rằng có một ngày cô con gái vốn chỉ quan tâm toàn số với toán lại thả trôi mình vào nghệ thuật và vẽ, làm nhạc, làm thơ như “nhập đồng”.

Nhớ lại ngày đó, Anh Thơ bảo, cô lớn lên trong gia đình nghệ thuật, thì nghệ thuật là điều không xa lạ. Nhưng trước đó, chưa bao giờ cô nghĩ mình sẽ trở thành họa sĩ. Khi trải qua biến cố, cô nghĩ mình phải sáng tạo để được tồn tại. Nếu không sáng tạo thì có thể chết. Hội họa cứ thế đến với cô một cách mãnh liệt, mà bản thân cô trước đó không nhận ra.

Họa sĩ Đào Anh Khánh, tâm sự: “Tôi nhớ, vào đúng sinh nhật lần thứ 32 của con gái ngày 18/8/2021, cháu vẽ những hình vẽ đầu tiên bằng bút bi trên một trang giấy trắng, hình thiết kế những chiếc mũ công chúa. Tác phẩm hoàn chỉnh đầu tiên ra đời vào ngày 15/9/2021 mang tên Ngẫm. Tôi nhìn tranh mà thấy ngỡ ngàng, các nét bút rất chuẩn, chính xác, không tẩy xóa. Điều đầu tiên ập vào mắt tôi là sự lạ, và thấy vẻ tài hoa trong con gái mình phát lộ”.

Theo tìm hiểu, Anh Thơ bỏ qua giai đoạn học, bỏ qua giai đoạn thực hành hết sức cơ bản. Thế rồi, Anh Thơ cứ thế triển khai ý tưởng trong đầu mình với khả năng về hình họa vô cùng phức tạp nhưng chính xác, đó là một năng lực tuyệt vời. Tuy không được đào tạo trong trường nghệ thuật nhưng có lẽ, vì là con của vợ chồng họa sĩ, Anh Thơ được thẩm thấu những tinh thần từ bố mẹ. Chắc lẽ điều đó giúp Thơ có được khởi điểm cảm xúc mạnh mẽ dồn vào tác phẩm.

Bức tranh đầu tiên, Đào Anh Thơ vẽ từ trí tưởng tượng của mình. Các bức tiếp theo đã biến đổi từng ngày. Và tới bức vẽ thứ 5, thì cả Đào Anh Khánh và Bùi Mai Hiên đều như… đứng tim vì thấy quá đẹp. Kể từ đó, cô sáng tác không ngừng nghỉ trong vòng 6 tháng và hoàn thiện 20 bức tranh nét bằng bút bi trên giấy.

Trong suốt hơn hai năm Thơ chỉ đắm mình trong những bức vẽ. Mỗi ngày cô vẽ tới 18 tiếng đồng hồ, mê mải, hối hả để bắt kịp những gì trí tưởng tượng trao cho mình. Những bức phác thảo ra đời liên tục, chỉ bằng bút bi, sau đó là cảm giác mệt bã bời. Kết quả là 22 bức sơn dầu, 200 bức sơn mài và 150 bức phác thảo.

Không lý giải được

Chia sẻ về con gái, họa sĩ Đào Anh Khánh tự hào: Không phải là con vẽ mà bố khen hay đâu, nhưng quả thực, Anh Thơ rất có tố chất. Khả năng của cháu khiến tôi, với người nhiều năm kinh nghiệm cũng ngỡ ngàng. Cụ thể hơn là, bức tranh của Bống (Đào Anh Khánh vẫn thân thương gọi con gái là Bống) hoàn toàn bằng bút bi, nhưng không có nét sai. Đó là khả năng phác họa tuyệt vời. Tôi không thể lý giải được.

Đào Anh Thơ có kiểu vẽ “vũ trụ nghịch ảo”, tức là đối lập với thế giới ảo, đưa con người trở lại với cuộc sống thực tại. Không ít người xem tranh nhận xét: Anh thơ vẽ tràn trề cảm xúc, những cảm xúc rực rỡ, tươi nhuần. Mỗi bức tranh đều có rất nhiều con mắt, cái tim. Con mắt thì dõi nhìn, trái tim thì đang đập. Họa sĩ Anh Thơ tâm sự, cô vẽ những con mắt lặp lại nhiều lần để có thể nhìn đời sâu sắc hơn, toàn diện hơn. “Thứ mà tôi nhìn thấy rõ ràng nhất, to nhất ở mỗi người khi gặp gỡ, trò chuyện chính là đôi mắt. Vậy thì tại sao không thể mô tả nó thật kỹ, kỹ đến mức ảo!”, Anh Thơ nhấn mạnh.

Anh Thơ tập trung vào vẽ sơn mài khổ lớn, cô luôn chăm sóc tỉ mỉ từ những chi tiết nhỏ xíu cho đến tổng thể. Ở mỗi bức tranh, người xem tinh tế còn nhận ra ở đó có “hệ sinh thái nghệ thuật” gồm tranh - thơ - nhạc. Anh Thơ bày tỏ: “Tôi là người đa cảm, và chỉ những bức tranh khổ lớn, được đưa vào nhiều dạng thức cảm xúc mới khiến tôi thỏa mãn. Tuy nhiên, phải thừa nhận rằng, cuộc chơi đó không hề dễ dàng, bởi từ ý tưởng, từ bản vẽ phác thảo tới hiện thực đó là một chặng đường nhiều gian khó”.

Họa sĩ Đào Mai Hiên tin rằng, bản thân con gái có thể đi xa trên con đường hội họa. Không chỉ bởi Anh Thơ có chất riêng, có tài thiên bẩm mà cô gái còn có khả năng đánh thức những điều trong con người mình. Một điều nữa là Anh Thơ có sự dấn thân. Rất ít họa sĩ trẻ mới vẽ đã chọn chất liệu sơn mài.

Các tác phẩm của họa sĩ Anh Thơ.

Muốn mang cái đẹp đến thế giới này

PGS,TS Trang Thanh Hiền (giảng viên Trường Đại học Mỹ thuật Việt Nam), chia sẻ: “Xem từ những bản phác thảo nhỏ, tôi cảm nhận dường như trong cô gái này có sức sống, nội lực rất mạnh mẽ, thật sự nữ tính. Những câu chuyện mang hơi thở đời sống, rất đàn bà, đó là tình cảm với bố mẹ, chuyện tình yêu, con cái… được cô ấy thể hiện qua ngôn ngữ hội họa rất tự nhiên. Khi Đào Anh Thơ phát triển những bản phác thảo lên tranh sơn mài lại là sự đột phá khác với màu sắc chảy tràn trên mặt vóc, những sự đối lập hay nội lực mạnh mẽ biểu hiện trên tranh”.

Cuối tháng 10/2023, Anh Thơ triển lãm cá nhân đầu tiên. Triển lãm MetaReverse - Tái sinh - đánh dấu chặng đường hoạt động nghệ thuật của cô, bao gồm những tác phẩm lưu giữ những câu chuyện và khoảnh khắc có tính dấu ấn trong cuộc đời nữ họa sĩ. Theo Anh Thơ, MetaReverse là một loại hình sáng tạo không biên giới. Ở đó, người nghệ sĩ cho phép mình trở thành con thuyền của đấng sáng tạo toàn năng, đón nhận năng lượng sáng tạo tuyệt đối, bản thể hòa vào cùng vũ trụ, cùng với trái tim luôn hướng về những giá trị Chân - Thiện - Mỹ của nhân loại.

Tháng 5/2024, Anh Thơ chính thức giới thiệu tới công chúng Metareverse Art Gallery - không gian trưng bày những tác phẩm nghệ thuật của mình. Cùng ngày, Triển lãm America Now (tạm dịch Nước Mỹ bây giờ) sẽ chính thức khai mạc tại Metareverse Art Gallery-24 phố Đào Hinh, phường Phúc Đồng, quận Long Biên, Hà Nội. Anh Thơ tâm sự rằng, khi đi đến nhiều nước trên thế giới, càng những nước phát triển, con người ở đó càng trân trọng và tôn vinh nghệ thuật, tôn vinh cái đẹp. Vì thế, Anh Thơ càng khát khao ấp ủ tạo ra một không gian trưng bày nghệ thuật của riêng mình tại Việt Nam để công chúng của Việt Nam cũng có thể hưởng cái đẹp mà nghệ thuật mang đến với cuộc sống tinh thần của con người.

Diên Khánh