Họa sỹ Vũ Trọng Anh - Miền ánh sáng và ký ức

Họa sĩ Vũ Trọng Anh

Hơn 20 năm theo đuổi đam mê hội họa, họa sĩ Vũ Trọng Anh đã chọn phố cổ Hội An là nơi định cư, đồng thời là nơi ghi lại những dấu ấn đậm nét trong hành trình sáng tác. Ít ai biết rằng anh từng là một người lính Cảnh sát cơ động. Trong những năm tháng quân ngũ, anh đã bén duyên với hội họa như một cuộc gặp gỡ tình cờ, để rồi quyết định dấn thân và trở thành họa sĩ mang phong cách ấn tượng.

Từ năm 2002, anh bắt đầu sáng tác, đi tới nhiều vùng đất và có những nhà sưu tập đầu tiên. Giải “Tác giả trẻ” của Hội Liên hiệp các Hội Văn học Nghệ thuật Việt Nam (2008) gọi tên Vũ Trọng Anh, đánh dấu cột mốc đặc biệt khi anh tròn 29 tuổi. Từ 2009 - 2018, anh nhận 4 giải thưởng của Hội Mỹ thuật Quảng Nam và tỉnh Quảng Nam; tham gia gần 15 cuộc triển lãm nhóm và cá nhân trong nước và quốc tế, trong đó triển lãm cá nhân tại Koblenz (Đức, 2018) đã trở thành sự kiện đặc sắc trong hành trình đưa hội họa đương đại Việt Nam ra thế giới.

Sau triển lãm Miền mộng tưởng (Wird zur Traumwelt) tại Koblenz (24/10/2018), họa sĩ Vũ Trọng Anh tập trung vào các dự án của Art House Gallery và tổ chức triển lãm cho nhiều họa sĩ đến với phố cổ Hội An. Sau những năm rong ruổi cùng nghệ thuật, anh nhận thấy đã đến lúc cần trở lại với câu chuyện hội họa của chính mình. Anh chia sẻ: “Cuối cùng, vẫn là bạn tìm thấy điều gì phù hợp với bản thân và sống trọn vẹn với nó. Tôi quyết định quay về với giá vẽ, làm một nghệ sĩ thuần túy, nghĩ về việc sẽ vẽ như thế nào, trả những hóa đơn ai cũng phải trả, sống chậm với những câu chuyện đời thường của cuộc sống và của nghệ thuật...”

Tranh của họa sĩ Vũ Trọng Anh

Triển lãm Ánh sáng và ký ức diễn ra ngày 10/10/2025 tại Ha Noi Old Restaurant (số 110 Lý Thái Tổ, P. Hội An Đông, TP. Đà Nẵng). Đây là sự kiện kết nối công chúng yêu hội họa ấn tượng, đồng thời viết tiếp hành trình theo đuổi đam mê nghệ thuật của họa sĩ Vũ Trọng Anh.

Triển lãm giới thiệu serie 50 tác phẩm, sáng tác trong hai năm (2024 - 2025), sử dụng chất liệu acrylic trên toan (canvas) Nga. Loạt tranh khai thác chủ đề vẻ đẹp thiên nhiên và con người trên những vùng đất anh đi qua, chủ yếu là dải đất miền Trung đầy nắng gió và phố cổ Hội An nhiều màu sắc.

Với hội họa ấn tượng, ánh sáng chính là màu sắc. Ánh sáng làm vạn vật hiện lên trong sự tự nhiên nhất của đời sống hiện thực; nếu không có ánh sáng, họa sĩ sẽ không thể nắm bắt và tái hiện lại những khoảnh khắc tức thời ấy. Triển lãm Ánh sáng và ký ức là sự kết hợp giữa hội họa và cảm xúc, giữa sáng tạo nghệ thuật và tâm hồn người nghệ sĩ.

Về việc đặt tên triển lãm, họa sĩ Vũ Trọng Anh chia sẻ: “Tôi không muốn phức tạp bất cứ điều gì để gây cản trở trong quá trình cảm nhận tranh của người xem. Hãy hiểu thật đơn giản: ‘Ánh sáng’ là phương tiện diễn tả của nhiều loại hình nghệ thuật và hội họa là một trong những loại hình đã sử dụng triệt để ánh sáng để sáng tạo, để có được hiệu ứng thị giác cao nhất.

‘Ký ức’ là những gì đã qua, được giữ lại trong trí nhớ và cảm xúc. Tôi kết nối với quá khứ bằng trí nhớ, ở đó có những kỷ niệm, những ấn tượng chẳng thể nào quên dù thời gian vẫn âm thầm xóa đi mỗi ngày. Đưa ký ức vào trong sáng tác chính là dùng cảm xúc, thông qua ánh sáng (màu sắc) để tìm lại những khoảng thời gian đẹp đẽ mà ai cũng muốn giữ cho riêng mình...

Hơn 20 năm, tôi đã vẽ hàng trăm bức tranh về phố cổ Hội An, về đất và người miền Trung, về Hà Nội... Những nơi tôi đã sống và trôi đi cùng với những ‘biến cố’ của cuộc đời ấy lại như những câu chuyện không có hồi kết. Mỗi lần căng toan là mỗi lần cảm xúc ùa về, hối thúc tôi kể tiếp những vẻ đẹp đó bằng ánh sáng (màu sắc), nỗi nhớ và tất cả sự chân thành.”

Mỗi lần đứng trước toan, họa sĩ Vũ Trọng Anh lại khám phá và tìm kiếm vẻ đẹp của ánh sáng và hòa sắc. Giống như nhiều họa sĩ ấn tượng khác, anh thường lang thang đi tìm ánh sáng: “Tôi ngồi cả buổi chỉ để bắt lấy khoảnh khắc đẹp nhất của ánh sáng (mặt trời), vội ghim vào trí nhớ và nghĩ về việc tái hiện lại, bởi tôi biết sẽ không bao giờ gặp lại vẻ đẹp đó lần thứ hai...”

50 bức tranh tại triển lãm Ánh sáng và ký ức là chuỗi cảm xúc không hồi kết. Mỗi tác phẩm là một lần “bay” trong sáng tạo, vừa quyết liệt vừa uyển chuyển trong hòa sắc, đồng thời đầy bay bổng, lãng mạn và kết nối mật thiết với thiên nhiên. Đặc biệt, trong triển lãm lần này, họa sĩ dành nhiều không gian cho mây, coi bầu trời như khoảng trống rộng lớn để diễn tả sự bao la và khó nắm bắt của thiên nhiên.

Tranh của họa sĩ Vũ Trọng Anh

Với thể loại tranh phong cảnh, để tránh đơn điệu hay “quê”, để hài hòa giữa yếu tố hoài niệm và hiện đại, đồng thời xóa bớt sự quen thuộc trùng lặp, việc tập trung khắc họa mây là một lựa chọn có chủ ý. Anh khai thác khoảng không lâu nay ít được chú ý, từ đó mở ra những câu chuyện về không gian, thời gian, bốn mùa, ánh sáng, không khí... khiến cảnh sắc trở nên thanh thoát, sang trọng, tươi mới. Đây không phải việc đơn giản, dù họa sĩ có thể đã nhiều lần vẽ cùng một đề tài.

Điều dễ nhận thấy trong các tác phẩm của anh - cũng là điều giới phê bình hay nhắc tới - chính là câu chuyện về hòa sắc và tinh thần hội họa. Nhận xét về triển lãm Ánh sáng và ký ức, họa sĩ Đào Hải Phong cho biết: “Tranh của Trọng Anh có một sự hồ hởi, cuồng nhiệt đầy sức trẻ. Bút lực có phần thô ráp nhưng cho cảm giác chắc khỏe, dứt khoát. Cách nhìn về phong cảnh có phảng phất tinh thần hội họa Liên Xô cũ, chính là ở sự chân thành, tình cảm. Trọng Anh thích gam màu mạnh, đôi khi đẩy cao đến ‘cháy khét’. Có nhiều bức, Trọng Anh vẽ phong cảnh rất thoải mái, không đắn đo, miễn là có cảm hứng. Vẽ tranh với Trọng Anh như một nhu cầu thiết yếu, mà hình như anh cũng chẳng cần kỳ vọng gì nhiều vào tranh của mình cho mệt. Chính sự vô tư này đã đưa Trọng Anh đến gần công chúng yêu hội họa với những điều thú vị.”

Không gò mình vào bất cứ “mực thước” nào, họa sĩ Vũ Trọng Anh vẽ với tất cả tình yêu và sự tự do. Trong đời sống ngày càng ít đi những giá trị cảm xúc và màu sắc, việc nghệ sĩ nối dài chuỗi cảm xúc đẹp để lưu giữ giá trị văn hóa - nghệ thuật trở nên cần thiết. Những bức tường, những ngôi nhà, và những “đôi mắt” của người thưởng thức cũng thực sự rất cần điều đó.

Vân Khánh