'Hỏa thần' HIMARS bị bắt bài, Ukraine dùng cách gì phá lợi thế hỏa lực của Nga?
Pháo HIMARS đã nhanh chóng phát huy sức mạnh khi lần đầu tiên xuất hiện trên chiến trường Ukraine vào năm 2022 và Kiev sử dụng chúng để tấn công các vị trí của Nga. Nhưng đến năm tiếp theo, Moscow đã tìm được cách thích nghi và khiến hệ thống vũ khí này không còn hiệu quả.
Các chuyên gia quân sự cho rằng, lực lượng Ukraine không thể theo kịp tốc độ bắn pháo hiện tại của Nga và sẽ cần nhiều loại vũ khí khác nhau nếu muốn làm giảm lợi thế của đối phương về hỏa lực.
Trong một bài bình luận trên tạp chí War on the Rocks, chuyên gia Michael Kofman và Dara Massicot thuộc Quỹ Carnegie vì Hòa bình Quốc tế và chuyên gia Rob Lee tại Viện nghiên cứu chính sách đối ngoại nhận định: “Đạn pháo do phương Tây cung cấp cho Ukraine trong tương lai cũng khó có thể ở mức nhiều hơn tốc độ bắn của Nga hiện nay”.
Ukraine khai hỏa hệ thống HIMARS ở Bakhmut, Donetsk, ngày 18/5/2023. Ảnh: Getty
Lực lượng Ukraine đang phải đối mặt với tình trạng thiếu đạn dược nghiêm trọng và đang bị quân đội Nga áp đảo về vũ khí. Tình thế hiện nay của Ukraine thay đổi hoàn toàn so với hồi mùa hè khi Kiev sử dụng pháo binh để tấn công các vị trí của Nga. Nguyên nhân có thể được giải thích là do Nga đã tăng cường sản xuất đạn pháp và Moscow mua vũ khí của Triều Tiên.
Theo một số ước tính, Ukraine hiện chỉ bắn 2.000 quả đạn pháo mỗi ngày, trong khi Nga bắn tới 10.000 quả đạn mỗi ngày. Các chuyên gia cho rằng tốc độ bắn của Moscow sẽ vẫn được duy trì ở mức này hoặc cao hơn trong năm nay.
Vì Ukraine không thể vượt qua hàng phòng thủ của Nga vốn lợi thế về số lượng với đạn pháo vào mùa hè năm 2023, triển vọng cho các cuộc tấn công trong tương lai sẽ ảm đạm hơn trừ khi Kiev và các nước phương Tây có thể bù đắp bằng các lợi thế khác như máy bay không người lái và các khả năng tấn công chính xác khác.
Đáng chú ý, Ukraine hiện nay không còn có thể dựa vào Hệ thống tên lửa pháo binh cơ động cao (HIMARS) hoặc đạn pháo Excalibur do Mỹ cung cấp để làm suy giảm hỏa lực của Nga.
HIMARS nhanh chóng phát huy hiệu quả khi lần đầu tiên xuất hiện trên chiến trường vào năm 2022 và Kiev sử dụng chúng để tấn công các vị trí của Nga, khiến Moscow không thể bố trí lượng lớn đạn dược gần tiền tuyến và duy trì tốc độ bắn cao.
Nhưng đến năm tiếp theo, Nga đã thích nghi với vấn đề này và chuyển các tài sản có giá trị cao như kho đạn dược và các cơ sở hậu cần ra khỏi tầm bắn của HIMARS, khiến hệ thống vũ khí này không còn hiệu quả.
Vũ khí dẫn đường chính xác tầm xa
Các chuyên gia cho rằng, với những điều chỉnh của Nga, Ukraine cần phải tìm cách khác để giảm tốc độ bắn của Moscow và một giải pháp tiềm năng là loại đạn dược dẫn đường chính xác có tầm bắn xa hơn.
Ukraine đã nhận được một số loại đạn dược dẫn đường chính xác hiệu quả từ các thành viên NATO trong năm 2023 và sử dụng chúng để nhắm vào các mục tiêu có giá trị của Nga. Kiev đã sử dụng tên lửa hành trình Storm Shadow/SCALP-EG do Anh và Pháp cung cấp để tấn công Hạm đội Biển Đen của Nga, đồng thời chuyển sang sử dụng Hệ thống tên lửa chiến thuật MGM-140 ATACMS do Mỹ cung cấp để giáng một đòn mạnh vào phi đội trực thăng của Moscow.
Ukraine chỉ có một số lượng hạn chế các loại vũ khí này. Mặc dù gần đây Pháp đã cam kết cung cấp thêm tên lửa SCALP cho Ukraine, nhưng vẫn chưa có bất kỳ xác nhận nào về các cuộc tấn công mới bằng ATACMS và cũng chưa có thông tin về việc chuyển giao loại vũ khí này kể từ mùa thu năm 2023.
Những cải tiến về khả năng tác chiến điện tử của Nga đã làm giảm hiệu quả của các loại vũ khí tiên tiến dẫn đường bằng GPS như tên lửa HIMARS hoặc đạn pháo Excalibur do Mỹ cung cấp. Đây là một vấn đề nan giải khác mà những nước ủng hộ Kiev sẽ phải giải quyết khi cung cấp vũ khí cho Ukraine trong tương lai.
“Việc lập kế hoạch không những cần phải dựa trên kinh nghiệm của năm 2023 mà còn phải tính đến khả năng thích ứng và đổi mới công nghệ trên chiến trường”, các chuyên gia nhận định.
Trong bối cảnh tương lai hỗ trợ an ninh của Mỹ dành cho Ukraine vẫn chưa chắc chắn, các quan chức phương Tây tiếp tục phát tín hiệu rằng việc ngừng viện trợ quân sự có thể dẫn đến hậu quả thảm khốc trong tương lai gần.
“Nếu chúng ta muốn có một nền hòa bình lâu dài và công bằng, chúng ta phải cung cấp cho Ukraine nhiều vũ khí và đạn dược hơn”, Tổng thư ký NATO Jens Stoltenberg cho biết trong cuộc họp báo chung tuần này với Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken.
Ông nhấn mạnh, viện trợ thêm vũ khí và đạn dược cho Ukraine là “con đường dẫn đến hòa bình”.
