Hoa tiêu hàng hải và áp lực dẫn tàu 'xanh'

Đòi hỏi tiêu chuẩn an toàn rất cao

Đã có vài lần tham gia dẫn những con tàu chạy bằng nhiên liệu khí tự nhiên hóa lỏng (LNG) ra vào cảng biển Cái Mép - Thị Vải, song mỗi lần dẫn tàu vẫn luôn là thử thách với hoa tiêu ngoại hạng Lê Ngọc Dương (Công ty Cổ phần Dịch vụ và Vận tải biển Vũng Tàu).

Hoa tiêu hàng hải bắt buộc phải cập nhật kiến thức mới, trau dồi kinh nghiệm để đáp ứng các yêu cầu ngày càng cao (ảnh minh họa).

Đối với anh, các tàu mới, chạy bằng nhiên liệu thay thế thường có động cơ và các tính năng thông minh, ít bị hỏng máy nên an toàn hơn nhiều so với thế hệ tàu cũ. Điều căng thẳng chỉ là làm sao để dẫn tàu ra, vào cảng an toàn nhất.

"Chỉ một sơ suất cũng có thể gây hậu quả nặng nề cho cả một vùng, nhất là với tàu chạy bằng nhiên liệu thay thế như LNG", anh Dương tâm sự.

Cũng bởi thế, dù đã có kinh nghiệm nhưng mỗi lần được phân công dẫn các tàu lớn, tàu chạy bằng nhiên liệu mới, anh Dương đều cùng đồng nghiệp và chủ tàu, các đơn vị liên quan bàn thảo kỹ lưỡng, xây dựng các phương án bảo đảm an toàn khi đưa tàu ra, vào bến.

Anh kể, các tàu chạy bằng LNG thường đòi hỏi tiêu chuẩn an toàn rất cao. Khi dẫn tàu vào, lực lượng chức năng thậm chí phải tăng cường dọn dẹp luồng hàng hải, tăng cường tàu lai. Khi tàu nằm trong cảng, lực lượng chức năng còn phải yêu cầu các tàu khác chạy cách xa khoảng 215m…

Tối ưu hóa tuyến đường và tốc độ

Không chỉ tàu chạy bằng nhiên liệu thay thế, ngành vận tải biển thế giới hiện nay đang có những bước chuyển rất nhanh về thế hệ tàu mới theo xu hướng xanh hơn, thông minh hơn và lớn hơn. Điều này đặt ra những đòi hỏi mới trong việc nâng cao chất lượng các dịch vụ hàng hải, trong đó có hoa tiêu hàng hải.

Giới chuyên gia quốc tế đánh giá, hoa tiêu hàng hải có thể góp phần làm giảm sự chậm trễ của các tàu thuyền, cải thiện an toàn hàng hải, đóng góp gián tiếp trong công cuộc thực hiện hóa mục tiêu "xanh hóa" ngành vận tải biển.

Trong đó, hoa tiêu có thể hỗ trợ tối ưu hóa tuyến đường và tốc độ để giảm mức tiêu thụ nhiên liệu và khí thải, tối ưu hóa hoạt động và điều động tàu trong quá trình tiếp cận và rời cảng. Hoa tiêu cũng có thể sử dụng các phương tiện di chuyển chạy bằng nhiên liệu sạch thay thế các phương tiện chạy bằng diesel…

Tuy nhiên, theo anh Dương, hoạt động của hoa tiêu hàng hải phải tuân thủ đúng các quy định của pháp luật Việt Nam và quốc tế. Trong việc dẫn tàu, đều phải đảm bảo các nguyên tắc về thời gian, tốc độ chạy tàu, tuyến dẫn tàu, luồng hàng hải… căn cứ trên các cơ sở về điều kiện luồng lạch, tình hình thời tiết và khu vực biển.

Bắt buộc phải thích ứng

Được ví von như những "con mắt" của tàu thuyền, hoa tiêu hàng hải đóng vai trò quan trọng trong việc đảm bảo an toàn khi các con tàu ra, vào cảng biển. Vì thế, không riêng với tàu chạy bằng nhiên liệu sạch, các tàu chạy bằng nhiên liệu truyền thống cũng luôn gây căng thẳng cho các hoa tiêu hàng hải để hoàn thành nhiệm vụ.

Bởi, chỉ một va chạm tàu gây tràn dầu cũng ảnh hưởng nặng nề tới môi trường, thiệt hại khó để đong đếm. Minh chứng cho điều ấy là vụ va chạm của hai tàu hàng trên sông Cần Giờ hồi cuối tháng 4 đã làm tràn dầu ra lòng sông.

Dù các đơn vị chức năng đã lập tức triển khai các phương án xử lý dầu loang, song sự việc cũng gây nhiều thiệt hại khi dầu loang xâm nhập vào nhiều bè nuôi thủy sản của các hộ dân, bám vào đất, cây.

"Nếu hoa tiêu mẫn cán, có thể góp phần phòng tránh tối đa các va chạm. Hoa tiêu dẫn tàu an toàn, chính là đóng góp quan trọng cho việc bảo vệ môi trường và phòng ngừa ô nhiễm môi trường, đảm bảo phát triển bền vững", anh Dương nói và khẳng định, nghề hoa tiêu phải thường xuyên cập nhật và học hỏi thông tin về các tàu thuyền mới, nghiên cứu kỹ các con tàu chuẩn bị dẫn; đi học nước ngoài, chia sẻ thông tin với các đơn vị bạn để trau dồi kinh nghiệm.

Đối với ông Nguyễn Đức Thành, Giám đốc Công ty TNHH MTV Hoa tiêu hàng hải miền Bắc, việc thường xuyên nâng cao năng lực đội ngũ hoa tiêu là tiêu chuẩn và tiêu chí bắt buộc để doanh nghiệp thích ứng với xu hướng phát triển của ngành và hoàn thành tốt các nhiệm vụ được giao.

Doanh nghiệp định hướng tập trung đẩy mạnh ứng dụng khoa học công nghệ trong công tác hoa tiêu hàng hải. Đồng thời, đào tạo và phát triển đội ngũ hoa tiêu hàng hải có trình độ, chất lượng, có khả năng áp dụng khoa học công nghệ tiên tiến để đáp ứng các nhu cầu ngày càng cao của các chủ tàu, đại lý.

"Tàu đến vào bất cứ thời điểm nào, dù ngày hay đêm, lực lượng hoa tiêu cũng phải lên đường dẫn tàu ngay, giảm thời gian tàu nổ máy chờ đợi", ông Thành nói và đề xuất cần giữ nguyên cơ chế giá dịch vụ hoa tiêu hàng hải để tạo điều kiện cho các đơn vị hoa tiêu có nguồn kinh phí nhằm chủ động trong việc cung cấp dịch vụ, đào tạo hoa tiêu đáp ứng các yêu cầu.

Hoàng Anh