'Hoan hô chiến sỹ Điện Biên' bài hát kỷ niệm qua lời ru của bố

Rồi chẳng biết từ khi nào lời bài thơ đã in đậm trong tâm trí tôi đến tận bây giờ về Điện Biên Phủ “lừng lẫy năm châu, chấn động địa cầu” với những câu thơ hùng tráng: “Hoan hô chiến sĩ Điện Biên/Chiến sĩ anh hùng/Đầu nung lửa sắt/Năm mươi sáu ngày đêm khoét núi, ngủ hầm, mưa dầm, cơm vắt/ Máu trộn bùn non/ Gan không núng/Chí không mòn!".

Hình ảnh người bố của tác giả bên di tích Đồi A1 nhân dịp về thăm chiến trường xưa.

Cho dù bố là người lính trong thời kỳ kháng chiến chống Mỹ, nhà đông con nên cũng chỉ được học mấy lớp bình dân học vụ nhưng được cái bố viết rất đẹp, lại có trí nhớ rất giỏi nên bài thơ, bài hát về quê hương, về cuộc chiến tranh vệ quốc của dân tộc ông chỉ nghe qua một lần là thuộc.

Bà nội thường kể: “Nhà nghèo quá không có điều kiện cho bố mày học hành, chứ nếu không cũng không thua kém ai trong làng”.

Từ truyền thống chống giặc ngoại xâm, ông nội tôi cũng từng tham gia du kích bị địch bắt giam cầm trên nhà tù Máy Chai của bọn Thực dân Pháp (nhà tù này thuộc vùng An Duyên). Có lần bà nội đi thăm ông nội, thấy chồng bị bọn pháp bắt đứng xếp hàng ở sân bê tông giữa trưa hè, có đồng đội nóng quá không chịu được lấy tàn thuốc lá để xuống chân cho đỡ nóng, bị bọn cai ngục phát hiện đánh đến chết đi, sống lại. Cứ tưởng đợt đó ông nội không về được với gia đình, sau ngày được thả, ông nội bị nhiều di chứng từ những trận đòn của giặc Pháp nên mất sớm. Sau này, ông nội tôi được Nhà nước truy tặng Huân chương chiến công thời kỳ kháng chiến chống Pháp.

Bố của tác giả trả lời PV Đài truyền hình tỉnh Điện Biên bên hầm Đờ - Cát.

Đến thời bố, năm 20 tuổi lên đường nhập ngũ, tham gia kháng chiến chống Mỹ cứu nước, có những người không chịu đựng được gian khổ “bỏ về”. Dù là con trai duy nhất trong nhà nhưng lần nào về phép Bố cũng hứa với ông bà nội sẽ đi đến ngày đất nước giải phóng, sạch bóng quân xâm lược mới về. Sau này, ông bà nội sinh được thêm chú út năm 1973 để dự phòng.

Bố cúi đầu tưởng nhớ Anh linh các Anh hùng liệt sỹ.

Chiến thắng 30/4/1975, giải phóng Miền Nam thống nhất đất nước, bô hoàn thành nghĩa vụ quân sự trở về xây dựng quê hương, gia đình. Những huân huy chương bố được trao tặng, vì không có chỗ cất, lúc nhỏ anh em tôi lấy ra chơi rồi làm thất lạc hết. Khi có chế độ cho những người tham gia kháng chiến, mọi người bảo bố đi xin giấy làm lại, Bố chỉ bảo: Mình về được còn lành lặn đã là hạnh phúc lắm rồi, còn mong muốn gì nữa, nên ông không làm.

Với ông tình cảm thiêng liêng trước Bác Hồ, Bác Giáp đều có thể cảm nhận được qua từng lời nói, câu chuyện ông kể. Ngày Bác Giáp mất, ông mặc bộ quân phục đã cũ, nghiêm trang giơ tay đứng chào trước màn hình ti vi, tôi thấy trong khóe mắt ông hai hàng nước mắt lăn dài, đây là lần đầu tiên tôi thấy bố khóc.

Bố luôn giữ phong thái người lính.

Lâu lâu về quê nằm cạnh bố, có những đêm ông ngủ mơ hết hô xung phong lại hô máy bay địch đến…tính khí ông cũng có nhiều thay đổi. Dù thương bố nhưng cũng chẳng biết phải làm thế nào, có lẽ những di chứng chiến tranh đó sẽ mãi theo ông.

Bố gặp con một người cựu chiến binh lên thăm Điện Biên Phủ.

Nhiều lần bố con nói chuyện, tôi biết ông có nguyện ước được lên Điện Biên Phủ một lần, để được tận mắt chứng kiến trận địa đã làm nên Chiến thắng Điện Biên Phủ “lừng lẫy năm châu, chấn động địa cầu”.

Sau nhiều lần lỡ hẹn, tôi cũng đã đưa bố lên thăm Điện Biên Phủ, tôi cảm nhận được sự trầm mặc khi bố thắp hương ở nghĩa trang liệt sỹ, hay đến những địa điểm của Điện Biên Phủ…

Bố thắp hương mộ các Anh hùng Liệt sỹ.

Không chỉ Điện Biên Phủ mà những bài thơ, bài hát về các cuộc vệ quốc vĩ đại của Dân tộc ta đã được bố tôi truyền tải lại qua những lời ru khi tôi còn nhỏ. Để rồi đứng trước những hy sinh, mất mát của Đất nước, trước những khúc ca hùng tráng của Dân tộc cả bố và tôi như đều chung suy nghĩ về bài thơ Đất nước của nhà thơ Nguyễn Khoa Điềm: ...Có biết bao người con gái, con trai/Trong bốn nghìn lớp người giống ta lứa tuổi/Họ đã sống và chết/Giản dị và bình tâm/Không ai nhớ mặt đặt tên/Nhưng họ đã làm ra Đất Nước....

Hoan hô chiến sĩ Điện Biên

Tin về nửa đêm Hỏa tốc hỏa tốc Ngựa bay lên dốc Đuốc chạy sáng rừng Chuông reo tin mừng Loa kêu từng cửa Làng bản đỏ đèn, đỏ lửa...

Hoan hô chiến sĩ Điện Biên
Hoan hô đồng chí Võ Nguyên Giáp!
Sét đánh ngày đêm
xuống đầu giặc Pháp!
Vinh quang Tổ quốc chúng ta
Nước Việt Nam dân chủ cộng hòa
Vinh quang Hồ Chí Minh, Cha của
chúng ta ngàn năm sống mãi
Quyết chiến quyết thắng, cờ đỏ
sao vàng vĩ đại

Kháng chiến ba nghìn ngày
Không đêm nào vui bằng đêm nay
Đêm lịch sử Điện Biên sáng rực
Trên đất nước, như
Huân chương trên ngực
Dân tộc ta dân tộc anh hùng!

Điện Biên vời vợi nghìn trùng
Mà lòng bốn biển nhịp cùng lòng ta
Đêm nay bè bạn gần xa
Tin về chắc cũng chan hòa vui chung.

II

Hoan hô chiến sĩ Điện Biên
Chiến sĩ anh hùng
Đầu nung lửa sắt
Năm mươi sáu ngày đêm khoét núi,
ngủ hầm, mưa dầm, cơm vắt
Máu trộn bùn non
Gan không núng
Chí không mòn!
Những đồng chí thân chôn làm
giá súng
Đầu bịt lỗ châu mai
Băng mình qua núi thép gai
Ào ào vũ bão,
Những đồng chí chèn lưng cứu pháo
Nát thân, nhắm mắt, còn ôm...
Những bàn tay xẻ núi lăn bom
Nhất định mở đường cho xe ta
lên chiến trường tiếp viện

Và những chị, những anh ngày
đêm ra tiền tuyến
Mấy tầng mây gió lớn mưa to
Dốc Pha Đin, chị gánh anh thồ
Đèo Lũng Lô, anh hò chị hát
Dù bom đạn xương tan, thịt nát
Không sờn lòng, không tiếc tuổi xanh...
Hỡi các chị, các anh
Trên chiến trường ngã xuống
Máu của anh chị, của chúng ta
không uổng
Sẽ xanh tươi đồng ruộng Việt Nam
Mường Thanh, Hồng Cúm, Him Lam
Hoa mơ lại trắng, vườn cam lại vàng...

III

Lũ chúng nó phải hàng, phải chết
Quyết trận này quét sạch Điện Biên!
Quân giặc điên
Chúng bay chui xuống đất
Chúng bay chạy đằng trời?
Trời không của chúng bay
Đạn ta rào lưới sắt!
Đất không của chúng bay
Đai thép ta thắt chặt!

Của ta trời đất đêm ngày
Núi kia, đồi nọ, sông này của ta
Chúng bay chỉ một đường ra
Một là tử địa, hai là tù binh
Hạ súng xuống rùng mình run rẩy
Nghe pháo ta lừng lẫy thét gầm!
Nghe trưa nay tháng năm, mùng bảy
Trên đầu bay thác lửa hờn căm
Trông: Bốn mặt lũy hầm sụp đổ
Tướng quân bay lố nhố cờ hàng
Trông: Chúng ta cờ đỏ sao vàng
Rực trời đất Điện Biên toàn thắng!
Hoan hô chiến sĩ Điện Biên!

Tiếng reo núi vọng sông rền
Đêm nay chắc cũng về bên Bác Hồ
Bác đang cúi xuống bản đồ
Chắc là nghe tiếng quân hò quân reo...
Từ khi vượt núi qua đèo
Ta đi, Bác vẫn nhìn theo từng ngày
Tin về mừng thọ đêm nay
Chắc vui lòng Bác giờ này đợi trông!

IV

Đồng chí Phạm Văn Đồng
Ở bên đó, chắc đêm nay không ngủ
Tin đây Anh, Điện Biên Phủ hoàn thành
Ngày mai, vào cuộc đấu tranh
Nhìn xuống mặt bọn Bi-đôn, Smít (*)
Anh sẽ nói: "Thực dân, phát xít
Đã tàn rồi!
Tổ quốc chúng tôi
Muốn độc lập hòa bình trở lại
Không muốn lửa bom đổ
xuống đầu con cái
Nước chúng tôi và nước các anh
Nếu còn say máu chiến tranh
Ở Việt Nam, các anh nên nhớ
Tre đã thành chông, sông là sông lửa
Và trận thắng Điện Biên
Cũng mới là bài học đầu tiên!"

5-1954
TỐ HỮU

Đại Chính