Hoàn thiện cấu trúc hệ thống pháp luật trong lĩnh vực khoa học công nghệ và đổi mới sáng tạo

Phát biểu tại cuộc họp, Thứ trưởng Nguyễn Thanh Tú đề nghị các Bộ, ngành tập trung góp ý vào việc hoàn thiện khung pháp lý phục vụ quản lý và thúc đẩy phát triển các công nghệ mới, nhất là công nghiệp chiến lược và công nghệ cao. Thứ trưởng nhấn mạnh, kinh nghiệm quốc tế chỉ mang tính tham khảo; quan trọng nhất là phải xuất phát từ thực tiễn Việt Nam để bảo đảm tính khả thi, tránh chồng chéo và phù hợp năng lực quản trị quốc gia.

Đối với lĩnh vực khoa học – công nghệ, Thứ trưởng cho rằng dù đã có Luật Chuyển giao công nghệ, Luật Công nghệ cao… nhưng hiệu quả triển khai vẫn còn hạn chế. Do đó, cần tiếp tục hoàn thiện cơ chế nhằm khuyến khích đổi mới sáng tạo, hỗ trợ doanh nghiệp và hạn chế tư duy “quản lý nhiều hơn phát triển”, bảo đảm cân bằng giữa kiểm soát rủi ro và tạo môi trường thuận lợi cho công nghệ mới.

Bên cạnh đó, cần bảo đảm sự hài hòa giữa pháp luật chuyên ngành và các lĩnh vực liên quan như sở hữu trí tuệ, tiêu chuẩn – quy chuẩn môi trường, an toàn dữ liệu… Nếu quá nhấn mạnh yếu tố an toàn, bảo hộ mà thiếu cơ chế khuyến khích thì sẽ cản trở sự phát triển của doanh nghiệp, hạn chế tiếp nhận công nghệ mới, kìm hãm phát triển kinh tế…

Thứ trưởng đề nghị các Bộ, ngành tiếp tục góp ý xây dựng Đề án, làm rõ danh mục, chuẩn hóa tiêu chí, tránh chồng chéo. Trên cơ sở tổng hợp ý kiến, Bộ Tư pháp sẽ tiếp tục hoàn thiện dự thảo, trình cấp có thẩm quyền xem xét.

Theo đại diện Bộ Khoa học và Công nghệ, qua quá trình tham gia xây dựng Đề án, Bộ đã xác định danh mục luật hiện hành, đề xuất một số luật cho giai đoạn 2026–2030 và các định hướng liên ngành. Tuy nhiên, việc xác định lĩnh vực nào cần luật mới, lĩnh vực nào không cần vẫn rất khó và thường phải cân nhắc dựa trên thực tiễn quản lý.

Bộ cũng nhận định Việt Nam cần cân bằng giữa hỗ trợ và quản lý để phù hợp với bối cảnh còn nhiều biến động. Trong thời gian tới, Bộ Khoa học và Công nghệ sẽ tiếp tục nghiên cứu sâu hơn để xem xét giảm bớt luật không còn phù hợp và đề xuất luật mới khi thật sự cần thiết; tiếp tục báo cáo, trao đổi để đáp ứng yêu cầu hoàn thiện đề án.

Thứ trưởng Nguyễn Thanh Tú phát biểu kết luận.

Kết luận cuộc họp, Thứ trưởng Nguyễn Thanh Tú nhấn mạnh yêu cầu tập trung cao độ cho giai đoạn hoàn thiện cuối cùng của đề án. Theo Thứ trưởng, nhiệm vụ trọng tâm hiện nay không chỉ là rà soát hiện trạng pháp luật mà quan trọng hơn là xác định rõ danh mục các luật hiện hành, các luật cần sửa đổi, bổ sung và các định hướng lập pháp mới cho giai đoạn tới. Đây sẽ là nền tảng để hình thành khung chiến lược pháp luật thống nhất, liên thông giữa các ngành, tránh chồng chéo và bảo đảm tính khả thi trong tổ chức thực thi.

Thứ trưởng cũng lưu ý, khó khăn lớn nhất của Việt Nam không nằm ở thiếu quy định mà ở khâu tổ chức thi hành pháp luật, đòi hỏi nâng cao chất lượng cán bộ, đổi mới tư duy quản lý và tăng cường trách nhiệm thực thi. Thời gian chuẩn bị không còn nhiều, Thứ trưởng đề nghị các Bộ, ngành khẩn trương phối hợp, bổ sung đầy đủ thông tin, chủ động chia sẻ dữ liệu và tiếp tục đóng góp ý kiến để hoàn thiện dự thảo trước khi trình Ban Chỉ đạo. Đồng thời khẳng định Bộ Tư pháp sẽ tổng hợp nghiêm túc mọi ý kiến và cùng các bộ, ngành hoàn thiện đề án với tinh thần trách nhiệm cao nhất.

H.Giang