Hoàn thiện chính sách, khơi thông nguồn lực kinh tế tư nhân

Nhà máy ô tô Vinfast. Ảnh: Phạm Hùng

Thành tựu ấn tượng

Tại Hội nghị toàn quốc về phát triển kinh tế tư nhân, Thủ tướng Phạm Minh Chính khẳng định: “Kinh tế tư nhân là một trong những động lực quan trọng nhất, là trụ cột chính của nền kinh tế quốc gia”. Nhận định này không chỉ nhấn mạnh vai trò ngày càng lớn của khu vực tư nhân mà còn phản ánh sự kiên định của Đảng và Chính phủ trong việc xây dựng nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa. Chặng đường gần một thập kỷ qua đã chứng kiến nhiều bước tiến vượt bậc. Từ Nghị quyết T.Ư 5 khóa XII (2017) về phát triển kinh tế tư nhân đến nay, hàng loạt chính sách đột phá đã mở đường cho khu vực này bứt phá. Điều kiện kinh doanh được cắt giảm, thủ tục hành chính về thuế, hải quan, đăng ký DN ngày càng gọn nhẹ, minh bạch.

Hình ảnh các sản phẩm công nghệ cao “made in Vietnam” xuất hiện tại Triển lãm Thành tựu đất nước “80 năm hành trình Độc lập - Tự do - Hạnh phúc” chính là minh chứng rõ nét cho khát vọng vươn tầm quốc tế của khu vực tư nhân. Theo Nghị quyết 68-NQ/TW (tháng 5/2025), Việt Nam hiện có hơn 940.000 DN tư nhân và trên 5 triệu hộ kinh doanh. Khu vực này đóng góp khoảng 50% GDP, hơn 30% ngân sách Nhà nước và sử dụng tới 82% lao động. Trước đó, Thủ tướng từng nhấn mạnh khu vực tư nhân đóng góp gần 45% GDP, chiếm hơn 40% vốn đầu tư xã hội và tạo việc làm cho 85% lao động.

Chỉ riêng 7 tháng đầu năm 2025, cả nước có 107.700 DN mới thành lập, tổng vốn đăng ký hơn 928 nghìn tỷ đồng, tăng 10,6% về số lượng và 5,5% về vốn so với cùng kỳ năm trước. Những con số này khẳng định tư nhân đang trở thành lực lượng xung kích trong phát triển kinh tế quốc gia. Những cái tên như: Vingroup, Masan, Thaco, Hòa Phát, FPT, Vietjet, Vinamilk… đã vượt ra ngoài ranh giới một DN để trở thành biểu tượng, là “sứ giả thương hiệu quốc gia” trên trường quốc tế.

Theo TS Tô Hoài Nam - Phó Chủ tịch Thường trực, Tổng Thư ký Hiệp hội DN nhỏ và vừa Việt Nam, nhìn lại hành trình 30 năm trước khi DN tư nhân còn ít ỏi, chủ yếu hoạt động dưới hình thức hộ gia đình. Đến nay, con số đã vượt 940.000 DN, chiếm tới 97% tổng số DN cả nước. TS Tô Hoài Nam gọi đây là bước “tăng trưởng thần tốc”, khẳng định khu vực này đã thực sự trở thành động lực của nền kinh tế. PGS.TS Trần Đình Thiên, nguyên Viện trưởng Viện Kinh tế Việt Nam cũng nhấn mạnh: kinh tế tư nhân đã bước sang giai đoạn mới – từ vai trò “lực lượng bổ sung” trở thành “trụ cột phát triển”. Theo TS Trần Đình Thiên, môi trường pháp lý minh bạch chính là lời cam kết mạnh mẽ của Nhà nước đối với khu vực tư nhân.

Nhà máy ô tô Vinfast. Ảnh: Phạm Hùng

Tăng niềm tin cho doanh nghiệp

Chính phủ đã kiên trì triển khai hàng loạt giải pháp đồng bộ. Về thể chế, những đạo luật trụ cột như: Luật DN, Luật Đầu tư, Luật Hỗ trợ DN nhỏ và vừa… được sửa đổi theo hướng minh bạch, bình đẳng, tạo điều kiện thuận lợi cho DN tiếp cận đất đai, vốn, thị trường. DN khởi nghiệp công nghệ đánh giá, khung pháp lý rõ ràng đã giúp họ dễ dàng gọi vốn và mở rộng hợp tác quốc tế. Niềm tin được củng cố chính là “vốn quý” để DN dám nghĩ, dám làm. Về thủ tục hành chính, dịch vụ công trực tuyến, hóa đơn điện tử, thủ tục hải quan điện tử và ngân hàng số đã cắt giảm đáng kể thời gian, chi phí. Nếu trước đây, DN mất cả tuần để hoàn tất thủ tục thuế thì nay, nhờ hệ thống điện tử, công việc chỉ mất vài giờ.

Song hành cùng cải cách thể chế, Chính phủ thúc đẩy các gói tín dụng ưu đãi, quỹ phát triển khoa học, công nghệ, quỹ đổi mới sáng tạo quốc gia. Đây là “nhiên liệu” giúp DN mạnh dạn đầu tư vào công nghệ, nghiên cứu, sáng tạo. Các chuyên gia kinh tế nhận định, nếu coi đổi mới sáng tạo là động cơ tăng trưởng, thì chính sách tín dụng và quỹ hỗ trợ chính là nhiên liệu giúp động cơ này vận hành. Ở góc độ chuyển đổi xanh, Chính phủ khuyến khích tư nhân đi đầu trong phát triển năng lượng tái tạo, sản xuất tuần hoàn, giảm phát thải. Đây không chỉ là trách nhiệm mà còn là “cơ hội vàng” để nâng cao sức cạnh tranh quốc gia, hướng tới mục tiêu phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050.

Chủ tịch Vinatex Lê Tiến Trường khẳng định: “Chính sách tốt sẽ tạo ra niềm tin. Có niềm tin, DN mới dám bứt phá. Nếu không có cải cách mạnh mẽ, sẽ không có một Vinatex như hôm nay”. Còn Giám đốc Công ty Cổ phần DU Production Hà Văn Phởn nhấn mạnh: “Điều làm nên sức mạnh của DN không chỉ là vốn hay công nghệ, mà trước hết là niềm tin. Chính phủ đã trao niềm tin, DN sẽ đáp lại bằng khát vọng và hành động”.

Không chỉ tăng trưởng về số lượng, khu vực tư nhân đã khẳng định vị thế trong nhiều ngành nghề. công nghiệp: Vingroup, Hòa Phát, Masan, Thaco… xây dựng hệ sinh thái sản xuất khép kín, nâng cao tỷ lệ nội địa hóa. Về thương mại, dịch vụ, các DN logistics, bán lẻ, thương mại điện tử tư nhân chiếm thị phần lớn, cạnh tranh trực tiếp với tập đoàn nước ngoài. Về công nghệ, đổi mới sáng tạo, các startup Việt Nam thu hút hàng trăm triệu USD vốn đầu tư quốc tế, tiên phong trong trí tuệ nhân tạo, fintech, thương mại điện tử. Bộ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Hồng Diên nhận định: "Nếu trước đây tư nhân chủ yếu nhỏ lẻ, thì nay đã có tập đoàn đủ sức cạnh tranh khu vực, toàn cầu. Chính sách hội nhập sâu rộng đã mở lối cho khu vực này tiếp cận công nghệ, vốn, quản trị hiện đại".

Từ một "lực lượng bổ sung” cách đây vài thập kỷ, kinh tế tư nhân Việt Nam đã vươn lên thành trụ cột. Thành tựu này đến từ sự quyết tâm cải cách của Chính phủ, từ niềm tin của DN và khát vọng vươn xa của người Việt. Trong bối cảnh hội nhập toàn cầu ngày càng sâu rộng, khu vực tư nhân sẽ tiếp tục là “ngọn gió lớn” đưa con thuyền kinh tế Việt Nam tiến nhanh, tiến vững trên hành trình phát triển thịnh vượng và bền vững.

Nguyễn Đăng