Hoàn thiện đề án xử lý dự án Đạm Hà Bắc trong tháng 8

Tại buổi làm việc về phương án tháo gỡ các khó khăn, vướng mắc cho dự án cải tạo, mở rộng Nhà máy sản xuất đạm Hà Bắc, một trong 12 dự án chậm tiến độ, kém hiệu quả của ngành Công Thương, ngày 13-8, Thủ tướng Phạm Minh Chính nêu rõ một số vấn đề nổi lên cần giải quyết gồm: tranh chấp hợp đồng EPC; vướng mắc, khó khăn về tài chính, chi phí đầu vào cao nên sức cạnh tranh thấp, sản phẩm khó tiêu thụ; vấn đề môi trường phức tạp, nghiêm trọng cả về chất thải rắn, nước thải, khí thải; nhiều thiết bị hỏng hóc, xuống cấp, rỉ sét; quan điểm xử lý và sự phối hợp của các bộ, ngành, cơ quan liên quan chưa chặt chẽ, thiếu hiệu quả; công ty chưa có quyết tâm đổi mới, cải cách hoạt động vì một nhà máy xanh, sạch, đẹp, hoạt động đúng quy trình vận hành; sự liên hệ vận hành giữa hai nhà máy có nhiều điểm bất cập, không đồng bộ.

Thủ tướng kiểm tra dự án Đạm Hà Bắc – một trong 12 dự án yếu kém ngành Công Thương. Ảnh: Nhật Bắc

Thủ tướng nhấn mạnh yêu cầu giữ lại nhà máy, nhưng quyết tâm tái cơ cấu lại với các giải pháp như cải tiến quy trình sản xuất, ứng dụng khoa học công nghệ, nâng cao năng suất, đa dạng hóa sản phẩm để đưa nhà máy cạnh tranh tốt hơn, phát triển ổn định, bền vững, xanh, sạch.

Cơ sở của phương án này, theo Thủ tướng, là dự án đã quyết toán một phần lớn, nhà máy đã vận hành và có thị trường tiêu thụ cả trong và ngoài nước.

Với Bộ Tài nguyên và Môi trường và tỉnh Bắc Giang, ông yêu cầu vào cuộc để nhà máy khẩn trương nhanh chóng khắc phục các vấn đề về môi trường để bảo đảm an toàn cho công nhân trong nhà máy và người dân trong khu vực. Đồng thời, giải quyết dứt điểm những vấn đề bất cập trong liên hệ vận hành giữa nhà máy cũ và nhà máy mới; nếu cần thiết thì gìn giữ những di tích, kỷ vật của nhà máy cũ một cách phù hợp.

Hiện nhà máy có 1.300 người động, hàng nghìn hộ dân có sinh kế liên quan, vì vậy cần nâng cao năng suất lao động, bảo đảm việc làm và thu nhập hợp lý cho người công nhân.

Dự án cải tạo, mở rộng, nâng công suất Nhà máy sản xuất đạm Hà Bắc của Công ty Cổ phần Phân đạm và Hóa chất Hà Bắc (thuộc Tập đoàn Hóa chất Việt Nam-Vinachem) khởi công cuối năm 2010, đi vào vận hành từ năm 2015, chậm 36 tháng so với kế hoạch.

Theo các báo cáo và ý kiến tại cuộc làm việc, sau khi mở rộng, nhà máy luôn vận hành ổn định nhưng Công ty Đạm Hà Bắc lại chuyển từ có lãi sang thua lỗ. Nguyên nhân cơ bản là do giá nguyên vật liệu đầu vào tăng và chi phí tài chính rất lớn, với các khoản vay ngân hàng có lãi suất cao và phải chịu lãi phạt (do không trả đúng hạn) dẫn đến lãi chồng lãi. Bên cạnh đó, tranh chấp hợp đồng tổng thầu EPC với nhà thầu chưa được giải quyết dứt điểm.

Đến cuối năm 2021, Công ty đã trả nợ 2.323 tỉ đồng và hơn 104 triệu USD, nhưng vẫn còn nợ hơn 6.400 tỉ đồng gồm khoản vay gốc hơn 3.000 tỉ đồng, nợ lãi hơn 3.300 tỉ đồng và hơn 112 triệu đô la Mỹ.

Gần đây, nhờ diễn biến thị trường thuận lợi, giá ure thế giới và trong nước đều trong xu thế tăng cao so với cùng kỳ, thời gian qua, kết quả sản xuất kinh doanh của Công ty đang có dấu hiệu tích cực hơn.

Năm 2021, Công ty đạt 92% công suất với 473.000 tấn ure, doanh thu 4.558 tỉ đồng, lần đầu tiên lãi 6,25 tỉ đồng sau nhiều năm thua lỗ.

Năm 2022, Công ty phấn đấu sản xuất khoảng 410.000 tấn ure. Trong nửa đầu năm, nhà máy đạt sản lượng 236.000 tấn ure, tăng 110% so với cùng kỳ, doanh thu đạt 3.585 tỉ đồng, tăng 94% so với cùng kỳ, lợi nhuận sau thuế 1.346 tỉ đồng (cùng kỳ năm trước lỗ 409 tỉ đồng).

Tuy nhiên, khoản lỗ lũy kế trong 5 năm 2015-2020 của Công ty vẫn còn rất lớn, lên tới 4.760 tỉ đồng. Nếu không có biện pháp tái cơ cấu tài chính cho doanh nghiệp thì Công ty khó có thể lãi bền vững.

Vân Phong