Hoàn thiện khung pháp lý 'khơi thông' nguồn lực cho doanh nghiệp Nhà nước

Bộ Tài chính đã tổ chức Hội thảo lấy ý kiến của các Bộ, ngành, Tập đoàn, Tổng công ty Nhà nước và các tổ chức liên quan đối với ba dự thảo Nghị định quy định chi tiết Luật Quản lý và đầu tư vốn Nhà nước tại doanh nghiệp. (Ảnh: CTV/Vietnam+)

Ngày 9/7, Bộ Tài chính đã tổ chức Hội thảo lấy ý kiến của các Bộ, ngành, Tập đoàn, Tổng công ty Nhà nước và các tổ chức liên quan đối với ba dự thảo Nghị định quy định chi tiết Luật Quản lý và đầu tư vốn Nhà nước tại doanh nghiệp (Luật số 68/2025/QH15), mục tiêu nhanh chóng đưa các quy định mới của luật vào cuộc sống.

Trước đó, Luật số 68 đã được Quốc hội khóa XV thông qua ngày 14/6/2025 và được xem là một bước đột phá trong tư duy quản lý vốn Nhà nước. Luật được kỳ vọng sẽ tạo ra một “sân chơi” bình đẳng bằng cách tiếp cận mới, trao quyền nhiều hơn cho doanh nghiệp, phân cấp mạnh mẽ và tách bạch rõ ràng chức năng quản lý Nhà nước với vai trò chủ sở hữu. Đáng chú ý, Chính phủ đã chỉ đạo đẩy sớm hiệu lực thi hành của Luật từ ngày 1/8/2025 (thay vì 1/1/2026 như dự kiến ban đầu) để kịp thời tháo gỡ khó khăn, vướng mắc, khơi thông tối đa các nguồn lực hiện có của doanh nghiệp Nhà nước phục vụ mục tiêu tăng trưởng 8% trong năm 2025.

Nhằm đảm bảo các văn bản hướng dẫn có hiệu lực đồng thời với Luật, Chính phủ đã cho phép áp dụng trình tự, thủ tục rút gọn trong việc xây dựng các Nghị định. Theo đó, Bộ Tài chính được giao chủ trì soạn thảo 3 trong tổng số 5 Nghị định quy định chi tiết thi hành Luật. Nội dung các dự thảo Nghị định được xây dựng trên cơ sở kế thừa quy định còn phù hợp đồng thời điều chỉnh, bổ sung nhiều nội dung mới nhằm giải quyết các vướng mắc trong thực tiễn.

Tại hội thảo, ba dự thảo Nghị định do Bộ Tài chính chủ trì soạn thảo đã được đưa ra lấy ý kiến, tập trung vào những thay đổi cốt lõi. Về quản lý và đầu tư vốn Nhà nước tại doanh nghiệp, dự thảo phân cấp mạnh cho Hội đồng thành viên hoặc Chủ tịch công ty trong việc quyết định sử dụng các nguồn lực nội tại để đầu tư, đơn giản hóa đáng kể thủ tục quyết định chủ trương và quyết định đầu tư. Các nội dung về chiến lược, kế hoạch kinh doanh, huy động vốn, chuyển nhượng vốn và tài sản, phân phối lợi nhuận… đều được quy định theo hướng tăng tính chủ động, tự chịu trách nhiệm của doanh nghiệp.

Về giám sát, kiểm tra và đánh giá hiệu quả, dự thảo thiết lập một cơ chế giám sát 3 cấp (Chính phủ, cơ quan đại diện chủ sở hữu và giám sát nội bộ) với trách nhiệm rõ ràng cho từng chủ thể. Đáng chú ý, các chỉ tiêu đánh giá, xếp loại doanh nghiệp sẽ được lượng hóa, đảm bảo tính khả thi và nâng cao trách nhiệm của người quản lý. Việc đánh giá người đại diện phần vốn Nhà nước cũng được chuẩn hóa theo 4 mức độ (hoàn thành xuất sắc, hoàn thành tốt, hoàn thành và không hoàn thành).

Về cơ cấu lại vốn Nhà nước, dự thảo thể chế hóa đầy đủ chủ trương của Đảng và Nhà nước về đổi mới doanh nghiệp Nhà nước. Đối với cổ phần hóa, dự thảo bổ sung quy định về phương án sử dụng đất sau cổ phần hóa và yêu cầu doanh nghiệp phải đăng ký giao dịch trên sàn chứng khoán. Các quy định về hợp nhất, sáp nhập, giải thể doanh nghiệp được hướng dẫn chi tiết, đặc biệt là việc xử lý tài chính đối với các công ty nông, lâm nghiệp và bổ sung quy định xác định giá trị quyền sử dụng đất thuê hàng năm vào giá khởi điểm khi chuyển nhượng. Bên cạnh đó, dự thảo cũng bổ sung quy định về chuyển giao dự án đầu tư, vốn, tài sản giữa các doanh nghiệp để làm cơ sở pháp lý thực hiện.

Hội thảo đã ghi nhận được nhiều ý kiến đóng góp sâu sắc từ các đại biểu. Theo đó, Ban soạn thảo sẽ tiếp thu tối đa để hoàn thiện dự thảo các Nghị định, trình Bộ Tư pháp thẩm định trước khi trình Chính phủ ban hành./.

(Vietnam+)