Hoàn thiện quy định về bảo hiểm bắt buộc trách nhiệm dân sự của chủ xe cơ giới

Ảnh minh họa. Nguồn: Internet.

Theo tổng hợp của Bộ Tài chính từ báo cáo đánh giá của các bộ, ngành có liên quan, các doanh nghiệp bảo hiểm, Hiệp hội Bảo hiểm Việt Nam, trong giai đoạn 2008 – 2017, bảo hiểm bắt buộc trách nhiệm dân sự của chủ xe cơ giới đã đạt được những kết quả tích cực, số lượt xe cơ giới tham gia bảo hiểm bắt buộc trách nhiệm dân sự lên đến trên 110,3 triệu; đã giải quyết bồi thường bảo hiểm cho 593.658 vụ tai nạn giao thông.

Kết quả trên thể hiện rõ ý nghĩa nhân đạo của chính sách bảo hiểm bắt buộc trách nhiệm dân sự của chủ xe cơ giới; kịp thời hỗ trợ nạn nhân tai nạn giao thông nhanh chóng khắc phục tổn thất về người và tài sản, giúp cho không chỉ nạn nhân mà còn chủ xe, người điều khiển xe nhanh chóng ổn định cuộc sống và hoạt động sản xuất kinh doanh.

Giai đoạn 2008-2017, bảo hiểm bắt buộc trách nhiệm dân sự của chủ xe cơ giới đã đạt được những kết quả tích cực như: số lượt xe cơ giới tham gia bảo hiểm bắt buộc trách nhiệm dân sự lên đến trên 110,3 triệu (số lượt xe máy vào khoảng 93,5 triệu); đã giải quyết bồi thường bảo hiểm cho 593.658 vụ tai nạn giao thông (101.214 vụ tai nạn xe máy).

Tuy nhiên, loại hình bảo hiểm bắt buộc trách nhiệm dân sự của chủ xe cơ giới vẫn còn những tồn tại, vướng mắc cả về chính sách và công tác tổ chức, triển khai thực hiện. Tỷ lệ tham gia bảo hiểm của xe máy vẫn còn thấp, đạt khoảng 30% đối với xe máy (trong tổng số gần 60 triệu xe máy) so với tỷ lệ tham gia lên đến 90% đối với xe ô tô (trong tổng số trên 3 triệu xe ô tô).

Để khắc phục vấn đề này, Bộ Tài chính đã đề xuất nhiều quy định mới trong Dự thảo Nghị định thay thế Nghị định số 103/2008/NĐ-CP ngày 16/9/2020 về bảo hiểm bắt buộc trách nhiệm dân sự của chủ xe cơ giới theo hướng tăng cường ứng dụng thương mại điện tử trong việc bán bảo hiểm.

Cùng với đó, mức phí bảo hiểm được tính tương ứng với rủi ro của xe cơ giới, chủ xe và người lái xe; tăng mức trách nhiệm bảo hiểm cơ bản đảm bảo chi phí thực tế về giá dịch vụ khám, điều trị, chăm sóc y tế và chi phí khắc phục thiệt hại đối với tài sản; quy định linh hoạt thời hạn bảo hiểm. Đồng thời, xây dựng cơ sở dữ liệu bảo hiểm phục vụ mục tiêu quản lý, giám sát chặt chẽ việc thực hiện chế độ bảo hiểm bắt buộc trách nhiệm dân sự của chủ xe cơ giới.

Dự thảo cũng mở rộng phạm vi và rút ngắn thời gian tạm ứng bồi thường; mở rộng phạm vi và nâng mức hỗ trợ nhân đạo nhằm kịp thời đảm bảo nạn nhân và gia đình có nguồn kinh phí điều trị y tế. Mặt khác, Dự thảo cụ thể hóa hồ sơ bồi thường bảo hiểm theo hướng đơn giản hóa, tăng trách nhiệm và tính chủ động của doanh nghiệp bảo hiểm nhưng vẫn đảm bảo phòng, chống gian lận bảo hiểm.

Cụ thể, Dự thảo quy định, trong vòng 3 ngày làm việc kể từ khi nhận được thông báo của khách hàng, doanh nghiệp bảo hiểm phải tạm ứng bồi thường với thiệt hại về tính mạng và sức khỏe. Trong đó, với trường hợp đã xác định được vụ tai nạn thuộc phạm vi bồi thường thì tạm ứng 70% mức bồi thường/người/vụ đối với trường hợp tử vong; 50% mức bồi thường/người/vụ đối với trường hợp thương tật. Với trường hợp chưa xác định được vụ tai nạn có thuộc phạm vi bồi thường thì tạm ứng 30% đối với trường hợp tử vong và 10% đối với trường hợp bị thương tật bộ phận được điều trị cấp cứu.

Để tạo thuận lợi cho người mua bảo hiểm cũng như công ty bảo hiểm, thay vì quy định cứng là chỉ bán bảo hiểm 1 năm như hiện nay, thời hạn bảo hiểm sẽ được mở rộng từ 1-3 năm đối với xe máy, tối thiểu 1 năm và tối đa tương ứng với thời hạn đăng kiểm đối với ô tô. Người mua bảo hiểm phải luôn mang theo Giấy chứng nhận bảo hiểm còn hiệu lực khi tham gia giao thông, xuất trình giấy tờ này khi có yêu cầu của lực lượng Cảnh sát giao thông và cơ quan chức năng có thẩm quyền khác theo quy định.

Khi tai nạn giao thông xảy ra, bên mua bảo hiểm phải có trách nhiệm thông báo cho doanh nghiệp bảo hiểm để phối hợp giải quyết, tích cực cứu chữa và hạn chế thiệt hại về người và tài sản, bảo vệ hiện trường tai nạn. Đồng thời, thông báo ngay cho cơ quan công an hoặc chính quyền địa phương gần nhất để phối hợp giải quyết vụ tai nạn giao thông theo quy định pháp luật.

Để thuận lợi hơn trong việc thu thập giấy tờ cũng như thanh toán bồi thường, Dự thảo quy định Bộ Công an có trách nhiệm chỉ đạo lực lượng cảnh sát giao thông, cảnh sát điều tra cung cấp bản sao các giấy tờ liên quan đến vụ tai nạn giao thông trong vòng 5 ngày làm việc kể từ ngày nhận được đề nghị của doanh nghiệp bảo hiểm khi có kết luận điều tra.

Bộ Tài chính cũng đề nghị quy định rõ trách nhiệm của doanh nghiệp bảo hiểm trong việc giám định cũng như bồi thường cho khách hàng. Theo đó, doanh nghiệp bảo hiểm phải phối hợp chặt chẽ với chủ xe, người lái xe và bên thứ ba giám định để xác định nguyên nhân và mức độ tổn thất. Chi phí giám định thiệt hại do doanh nghiệp bảo hiểm chi trả.

Dự thảo nghị định đề xuất chi bồi thường nhân đạo cho các trường hợp không xác định được xe gây tai nạn, xe không tham gia bảo hiểm và các trường hợp loại trừ trách nhiệm bảo hiểm theo quy định, trừ trường hợp cố ý gây thiệt hại của chủ xe, lái xe hoặc của người bị thiệt hại. Mức chi là 30% mức trách nhiệm bảo hiểm theo quy định/1 người/1 vụ cho các nạn nhân tử vong.

Theo các chuyên gia và nhà quản lý, những quy định mới tại Dự thảo Nghị định thay thế Nghị định số 103/2008/NĐ-CP về bảo hiểm bắt buộc trách nhiệm dân sự của chủ xe cơ giới đã khắc phục được những tồn tại, hoàn thiện và phát huy hiệu quả của chính sách bảo hiểm này phù hợp với tình hình mới.

Huyền Thu

Bài viết đăng trên Tạp chí Tài chính Kỳ 2 - Tháng 8/2020