Hoàn thiện thể chế khơi thông động lực phát triển đất nước
Trong điều kiện phát triển mới, việc hoàn thiện thể chế Đảng lãnh đạo, cầm quyền đang được đặt ra như một yêu cầu then chốt. Đề tài 'Nghiên cứu, hoàn thiện thể chế Đảng lãnh đạo, cầm quyền nhằm tạo động lực phát triển nhanh và bền vững đất nước trong điều kiện mới' do Học viện Chính trị khu vực II đang triển khai là cơ sở lý luận, thực tiễn và đề xuất giải pháp hoàn thiện thể chế Đảng lãnh đạo, cầm quyền, đáp ứng yêu cầu xây dựng Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam trong giai đoạn mới.
Đề tài thuộc Chương trình khoa học xã hội và nhân văn cấp quốc gia giai đoạn đến năm 2030, do PGS.TS. Phạm Tất Thắng, Phó Giám đốc Học viện Chính trị khu vực II làm chủ nhiệm.
Trong bối cảnh của thời kỳ đổi mới, hội nhập kinh tế quốc tế, hoàn thiện hệ thống chính trị xã hội chủ nghĩa, xây dựng nhà nước pháp quyền, mở rộng và phát huy quyền làm chủ của người dân hiện nay, việc nhận thức đúng về vị trí, vai trò lãnh đạo, cầm quyền của Đảng, để từ đó có sự đổi mới về nội dung và phương thức lãnh đạo và cầm quyền của đảng trong bối cảnh mới, càng trở nên có ý nghĩa quan trọng.
Trong bối cảnh đó, việc làm rõ những luận cứ khoa học về hoàn thiện thể chế Đảng lãnh đạo, cầm quyền nhằm tạo động lực phát triển nhanh và bền vững đất nước trong điều kiện mới và đưa ra được những phương hướng, giải pháp nhằm củng cố, nâng cao vị trí, vai trò, năng lực lãnh đạo và cầm quyền của Đảng là yêu cầu có tính cấp thiết. Điều này không chỉ giúp Đảng và Nhà nước hoàn thiện cơ sở lý luận và thực tiễn về thể chế Đảng lãnh đạo, cầm quyền trong bối cảnh mới, mà còn giúp hiện thực hóa mục tiêu tổng quát về sự phát triển của đất nước mà Đại hội XIII đặt ra: “Nâng cao năng lực lãnh đạo, năng lực cầm quyền và sức chiến đấu của Đảng; xây dựng Đảng và hệ thống chính trị trong sạch, vững mạnh toàn diện; củng cố, tăng cường niềm tin của nhân dân đối với Đảng, Nhà nước, chế độ xã hội chủ nghĩa; khơi dậy khát vọng phát triển đất nước phồn vinh, hạnh phúc, phát huy ý chí và sức mạnh đại đoàn kết toàn dân tộc kết hợp với sức mạnh thời đại”.
Trên cơ sở đó, nhiệm vụ hướng đến việc phân tích làm rõ và sâu sắc hơn cơ sở lý luận, thực tiễn về hoàn thiện thể chế Đảng lãnh đạo, cầm quyền; đánh giá, nhận diện những điểm nghẽn, bất cập của thể chế Đảng lãnh đạo, cầm quyền; đề xuất quan điểm, những giải pháp mới xây dựng và hoàn thiện thể chế Đảng lãnh đạo, cầm quyền, đáp ứng yêu cầu xây dựng Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam, góp phần tạo động lực phát triển nhanh và bền vững đất nước trong điều kiện mới.
Đề tài tập trung làm rõ khái niệm, nội hàm, tiêu chí đánh giá thể chế Đảng lãnh đạo, cầm quyền; phân tích kinh nghiệm và mô hình thể chế của một số đảng cầm quyền trên thế giới để rút ra các giá trị phổ quát và bài học tham khảo. Đồng thời, đề tài đánh giá thực trạng thể chế Đảng lãnh đạo, cầm quyền ở Việt Nam trước và trong thời kỳ đổi mới, đặc biệt từ sau Đại hội XI của Đảng khi khái niệm “Đảng cầm quyền” được ghi nhận chính thức trong các văn kiện, qua đó chỉ ra thành tựu, hạn chế và những vấn đề đặt ra trong thực tiễn lãnh đạo, cầm quyền.
Một trọng tâm quan trọng khác của đề tài là phân tích bối cảnh mới và dự báo các yếu tố tác động đến quá trình hoàn thiện thể chế Đảng lãnh đạo, cầm quyền, bao gồm yêu cầu xây dựng Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa, phát triển kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa và hội nhập quốc tế. Trên cơ sở đó, nhóm nghiên cứu đề xuất các quan điểm và giải pháp hoàn thiện thể chế, bảo đảm sự lãnh đạo của Đảng vừa giữ vững vai trò chính trị, vừa phát huy hiệu lực, hiệu quả quản lý của Nhà nước và quyền làm chủ của Nhân dân.
Đề tài được kỳ vọng cung cấp luận cứ khoa học và thực tiễn có giá trị cho công tác xây dựng, chỉnh đốn Đảng, góp phần hoàn thiện thể chế chính trị, khơi thông các nguồn lực và tạo động lực cho phát triển nhanh, bền vững đất nước trong giai đoạn mới.
