Hoạt động đối ngoại

Các Bộ trưởng Ngoại giao ASEAN và Nhật Bản.

Tiếp tục các hoạt động trong khuôn khổ Hội nghị Bộ trưởng Ngoại giao ASEAN lần thứ 52 (AMM-52) và các hội nghị liên quan, sáng 1-8, với vai trò của Việt Nam là nước điều phối quan hệ ASEAN - Nhật Bản giai đoạn 2018-2021, Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Ngoại giao PHẠM BÌNH MINH và Bộ trưởng Ngoại giao Nhật Bản T.Cô-nô đồng chủ trì Hội nghị Bộ trưởng Ngoại giao ASEAN - Nhật Bản.

Phát biểu chung thay mặt ASEAN, Phó Thủ tướng Phạm Bình Minh ghi nhận quan hệ ASEAN - Nhật Bản đã phát triển bền chặt hơn 45 năm qua, chia sẻ tin cậy và hiểu biết, đem lại những lợi ích lớn lao cho hai bên và đóng góp vào hòa bình, ổn định, an ninh và thịnh vượng ở khu vực. Phó Thủ tướng hoan nghênh những tiến triển tích cực trong quan hệ đối tác chiến lược và hợp tác toàn diện giữa ASEAN và Nhật Bản thời gian qua trên các trụ cột “đối tác vì hòa bình, ổn định; vì thịnh vượng; vì chất lượng cuộc sống và từ trái tim đến trái tim”, trong đó có việc lãnh đạo hai bên thông qua Tuyên bố chung nhân kỷ niệm 45 năm thiết lập quan hệ hai bên tại Hội nghị cấp cao ASEAN - Nhật Bản lần thứ 21, tái khẳng định cam kết mạnh mẽ đẩy mạnh quan hệ đối tác chiến lược và hợp tác toàn diện ASEAN - Nhật Bản.

Chia sẻ quan điểm này, các Bộ trưởng Ngoại giao ASEAN ghi nhận tiến triển trong quan hệ ASEAN - Nhật Bản, đánh giá cao sự hỗ trợ tích cực và hợp tác hiệu quả mà Nhật Bản dành cho ASEAN trong xây dựng cộng đồng, kết nối và thu hẹp khoảng cách phát triển. Các nước ASEAN và Nhật Bản hoan nghênh và đánh giá cao vai trò điều phối của Việt Nam, trong đó có đồng chủ trì với Nhật Bản “Hội nghị chuyên đề ASEAN - Nhật Bản vì sự thịnh vượng” và “Nhạc hội ASEAN - Nhật Bản” tại Hà Nội trong khuôn khổ sáng kiến Ngày ASEAN - Nhật Bản.

Phó Thủ tướng Phạm Bình Minh và các nước ASEAN đề xuất một số định hướng hợp tác trong giai đoạn tới giữa ASEAN - Nhật Bản, trong đó tập trung tăng cường phối hợp và gắn kết chặt chẽ tại các diễn đàn do ASEAN chủ trì, đóng góp thúc đẩy đối thoại, xây dựng lòng tin, đề cao luật pháp quốc tế, đẩy mạnh hơn nữa quan hệ kinh tế - thương mại - đầu tư, sớm hoàn tất Hiệp định Đối tác kinh tế toàn diện khu vực (RCEP), tăng cường trao đổi văn hóa, giao lưu nhân dân và hợp tác trên các lĩnh vực…

Trao đổi về tình hình thế giới và khu vực, các nước ghi nhận tiến triển trong đàm phán Bộ Quy tắc ứng xử ở Biển Đông (COC), song cũng chia sẻ quan ngại sâu sắc về diễn biến phức tạp trên thực địa, nhất là quân sự hóa và các hoạt động đơn phương làm phức tạp tình hình, dẫn đến xói mòn lòng tin, tác động bất lợi đến hòa bình, an ninh và ổn định ở khu vực. Hai bên khẳng định tầm quan trọng của duy trì hòa bình, ổn định, an ninh an toàn, tự do hàng hải và hàng không ở các vùng biển khu vực, bao gồm Biển Đông; nhấn mạnh mọi tranh chấp cần được giải quyết bằng các biện pháp hòa bình trên cơ sở luật pháp quốc tế, trong đó có Công ước Liên hợp quốc về Luật Biển năm 1982 (UNCLOS); nhấn mạnh thực hiện đầy đủ Tuyên bố về ứng xử của các bên ở Biển Đông (DOC) và khuyến khích các nỗ lực xây dựng COC hiệu lực, hiệu quả, phù hợp luật pháp quốc tế và UNCLOS. Phó Thủ tướng Phạm Bình Minh hoan nghênh tiếng nói xây dựng, tích cực của Nhật Bản đối với các vấn đề liên quan hòa bình, an ninh và ổn định ở khu vực, mong muốn Nhật Bản tiếp tục ủng hộ lập trường của ASEAN về Biển Đông, cùng đóng góp xây dựng khu vực Biển Đông hòa bình, ổn định vì hợp tác và phát triển.

* Chiều 1-8, Phó Thủ tướng Phạm Bình Minh cùng các Bộ trưởng Ngoại giao ASEAN và Bộ trưởng Ngoại giao Mỹ M.Pom-peo dự Hội nghị Bộ trưởng Ngoại giao ASEAN - Mỹ. Thay mặt các nước ASEAN, Bộ trưởng Ngoại giao Lào, nước điều phối quan hệ ASEAN - Mỹ, Xạ-lởm-xay Côm-mạ-xít khẳng định, quan hệ ASEAN - Mỹ tiếp tục củng cố và tăng cường trên cơ sở hợp tác cùng có lợi, đóng góp tích cực cho hòa bình, ổn định và thịnh vượng ở khu vực. Chia sẻ nhận định này, các Bộ trưởng Ngoại giao ASEAN đánh giá cao cam kết của Mỹ đối với ASEAN và khu vực, hoan nghênh Mỹ tiếp tục đóng góp tích cực và xây dựng cho các nỗ lực duy trì hòa bình, an ninh và ổn định ở khu vực, ủng hộ đoàn kết và vai trò trung tâm của ASEAN. Hai bên nhất trí đẩy mạnh quan hệ thương mại, đầu tư, hợp tác phát triển, hỗ trợ doanh nghiệp vừa và nhỏ (SME), hợp tác biển, bảo đảm an ninh mạng, chống khủng bố và bạo lực cực đoan, quản trị tốt, kết nối số, hợp tác thành phố thông minh, năng lượng, giáo dục, giao lưu nhân dân, hợp tác tiểu vùng Mê Công…

Phát biểu tại hội nghị, Phó Thủ tướng Phạm Bình Minh chia sẻ đánh giá của các nước ASEAN về ý nghĩa và tầm quan trọng của quan hệ đối tác chiến lược ASEAN - Mỹ, khẳng định sẽ phối hợp cùng các nước ASEAN thúc đẩy quan hệ đối tác và hợp tác giữa hai bên thực chất. Về tình hình Biển Đông, Phó Thủ tướng nêu rõ quan ngại về diễn biến phức tạp trên thực địa ở Biển Đông, nhấn mạnh tầm quan trọng của tăng cường lòng tin, kiềm chế, không có hành động làm phức tạp tình hình, xâm phạm chủ quyền và lợi ích hợp pháp của các quốc gia ven biển, không quân sự hóa, kiềm chế, không sử dụng vũ lực và đe dọa sử dụng vũ lực, tuân thủ nghiêm túc luật pháp quốc tế trong đó có UNCLOS, sớm hoàn tất COC hiệu quả, thực chất, phù hợp luật pháp quốc tế.

* Cùng ngày, Phó Thủ tướng Phạm Bình Minh dự Hội nghị Bộ trưởng Sáng kiến hạ nguồn Mê Công (LMI) lần thứ 12 diễn ra bên lề AMM-52. Hội nghị do Bộ trưởng Ngoại giao Mỹ M.Pom-peo và Bộ trưởng Ngoại giao Thái-lan Đ.Pra-mút-vi-nai đồng chủ trì.

Phát biểu tại hội nghị, Phó Thủ tướng Phạm Bình Minh hoan nghênh đóng góp của Mỹ đối với sự phát triển của khu vực thông qua LMI; đánh giá cao LMI về cách tiếp cận tổng thể đối với vấn đề nguồn nước - năng lượng - lương thực, tập trung nâng cao vai trò của nữ giới và phát triển nguồn nhân lực, đóng góp quan trọng vào xây dựng Cộng đồng ASEAN. Phó Thủ tướng nhấn mạnh các lĩnh vực hợp tác cần tập trung thời gian tới, bao gồm: Nâng cao năng lực thực hiện các dự án cơ sở hạ tầng hiệu quả về kinh tế, bền vững về tài chính, môi trường và xã hội; Tăng cường năng lực hoạch định chính sách về quản lý nguồn nước sông Mê Công; Xây dựng lực lượng lao động chất lượng cao, đáp ứng yêu cầu của thời đại kỹ thuật số.

Hội nghị đã thông qua Tuyên bố chung về kỷ niệm lần thứ 10 Sáng kiến hạ nguồn Mê Công. Nhân dịp này, Bộ trưởng Ngoại giao các nước Mê Công, Mỹ và Trưởng đoàn các đối tác thành viên nhóm Những người bạn của hạ nguồn Mê Công (FLM) cũng thông qua Tuyên bố chung về tăng cường sự phối hợp trong FLM.

* Theo phóng viên Báo Nhân Dân thường trú tại Thái-lan, chiều 1-8, Hội nghị Bộ trưởng Ngoại giao Hợp tác Mê Công - sông Hằng lần thứ 10 (MGC-10) diễn ra dưới sự chủ trì của Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Ngoại giao Phạm Bình Minh và Bộ trưởng Ngoại giao Ấn Độ X.Giai-san-ca. Bộ trưởng Ngoại giao các nước Cam-pu-chia, Lào, Mi-an-ma và Thái-lan tham dự hội nghị. Các bộ trưởng hoan nghênh những kết quả hợp tác thời gian qua, điển hình là các chương trình học bổng của MGC cấp cho các nước Cam-pu-chia, Lào, Mi-an-ma và Việt Nam; thành lập Bảo tàng dệt may truyền thống châu Á tại Xiêm Riệp (Cam-pu-chia); dự án Trung tâm lưu trữ dữ liệu chung tại Ấn Độ; các hoạt động kết nối giữa Ấn Độ và các nước Mê Công. Các bộ trưởng đánh giá cao việc Quỹ dự án hiệu quả nhanh MGC tài trợ 24 dự án của các nước Mê Công, trong đó Việt Nam có chín dự án; nhất trí thông qua Kế hoạch hành động MGC giai đoạn 2019 - 2022; hoan nghênh Ấn Độ trở thành đối tác phát triển của Chiến lược hợp tác kinh tế ba dòng sông Ay-ây-a-oa-đi - Chao Phray-a - Mê Công (ACMECS).

Tại hội nghị, Phó Thủ tướng Phạm Bình Minh đánh giá cao hoạt động hợp tác MGC triển khai thời gian qua, cảm ơn sự hỗ trợ của Ấn Độ dành cho khu vực Mê Công; nhấn mạnh năm 2020 là kỷ niệm 20 năm hợp tác MGC, là thời điểm để xây dựng lộ trình đưa hợp tác MGC lên tầm cao mới; đồng thời đề xuất một số ưu tiên hợp tác. Kết thúc hội nghị, các bộ trưởng đã thông qua Tuyên bố chung Hội nghị Bộ trưởng Ngoại giao MGC-10, Kế hoạch hành động hợp tác MGC giai đoạn 2019 - 2022 và nhất trí sẽ tổ chức Hội nghị Bộ trưởng Ngoại giao MGC-11 tại Việt Nam trong năm 2020.

* Ngày 1-8, Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Ngoại giao Phạm Bình Minh cùng các Bộ trưởng Ngoại giao ASEAN và các đối tác dự các Hội nghị Bộ trưởng Ngoại giao giữa ASEAN với Ô-xtrây-li-a, Ấn Độ, Liên hiệp châu Âu (EU), Nhật Bản, Hàn Quốc và Ca-na-đa.

Tại Hội nghị Bộ trưởng Ngoại giao ASEAN - Ô-xtrây-li-a, các nước ASEAN đánh giá Ô-xtrây-li-a là đối tác lâu năm, là người bạn tin cậy của ASEAN, đã tích cực hợp tác hiệu quả, hỗ trợ ASEAN trong liên kết khu vực và xây dựng cộng đồng cũng như trong thúc đẩy đối thoại, xây dựng lòng tin, ứng phó các thách thức an ninh đang nổi lên. Hai bên nhất trí thúc đẩy các ưu tiên hợp tác; tiếp tục nỗ lực hướng tới nâng cấp Hiệp định Thương mại tự do ASEAN - Ô-xtrây-li-a - Niu Di-lân (AAZFTA); tăng cường kết nối, hợp tác tiểu vùng, trong đó có Tiểu vùng Mê Công; nhất trí thông qua Kế hoạch hành động ASEAN - Ô-xtrây-li-a giai đoạn mới 2020-2024.

Tại Hội nghị Bộ trưởng Ngoại giao ASEAN - Ấn Độ, các bộ trưởng ghi nhận những phát triển tích cực trong quan hệ đối tác chiến lược ASEAN - Ấn Độ thời gian qua; nhất trí tiếp tục đẩy mạnh hợp tác trên các lĩnh vực như hợp tác biển và kinh tế biển xanh, kết nối, phát triển hạ tầng, trong đó có kế hoạch kết nối mạng đường bộ cao tốc từ các nước ASEAN tới Ấn Độ… Bộ trưởng Ngoại giao Ấn Độ cảm ơn và đánh giá cao Việt Nam tích cực thúc đẩy quan hệ giữa hai bên trong vai trò nước điều phối quan hệ ASEAN - Ấn Độ giai đoạn 2015-2018.

Tại Hội nghị Bộ trưởng Ngoại giao ASEAN - EU, hai bên khẳng định EU và ASEAN là các tổ chức khu vực được đánh giá là thành công nhất, đi đầu trong thúc đẩy liên kết khu vực, hợp tác đa phương và tự do hóa thương mại - đầu tư; chia sẻ nhiều điểm tương đồng về các vấn đề khu vực và quốc tế; khẳng định nỗ lực sớm chính thức nâng cấp quan hệ lên đối tác chiến lược; ghi nhận việc EU đã phê chuẩn Hiệp định Thương mại tự do (FTA) với Xin-ga-po và ký kết FTA với Việt Nam, coi đây là những bước đi quan trọng giúp hai bên tiến tới xây dựng FTA ASEAN - EU trong tương lai.

Tại Hội nghị Bộ trưởng Ngoại giao ASEAN - Hàn Quốc, các nước ASEAN hoan nghênh Hàn Quốc tích cực triển khai Chính sách Hướng nam mới của Hàn Quốc tăng cường hợp tác với ASEAN trên ba trụ cột hòa bình - thịnh vượng - con người (3P). Hai bên thống nhất tiếp tục đẩy mạnh hợp tác kinh tế, thương mại, đầu tư, tăng cường kết nối doanh nghiệp; nhất trí nỗ lực sớm hoàn tất Hiệp định Dịch vụ hàng không ASEAN - Hàn Quốc; nhất trí phối hợp chuẩn bị tổ chức Hội nghị cấp cao kỷ niệm 30 năm quan hệ ASEAN - Hàn Quốc tại Bu-xan, Hàn Quốc vào cuối năm 2019.

Tại Hội nghị Bộ trưởng Ngoại giao ASEAN - Ca-na-đa, các nước ASEAN ghi nhận sự ủng hộ của Ca-na-đa đối với vai trò trung tâm của ASEAN cũng như hỗ trợ của Ca-na-đa đối với ASEAN trong liên kết khu vực và xây dựng Cộng đồng. Hai bên nhất trí tiếp tục đẩy mạnh hợp tác trên các lĩnh vực; khẳng định cam kết củng cố hệ thống thương mại đa phương công bằng, dựa trên luật lệ, tăng cường cơ chế đối thoại về thương mại giữa hai bên, phối hợp chặt chẽ trong các khuôn khổ Diễn đàn Hợp tác kinh tế châu Á - Thái Bình Dương (APEC), Hiệp định Đối tác toàn diện và tiến bộ xuyên Thái Bình Dương (CPTPP).

Phát biểu ý kiến tại các hội nghị, Phó Thủ tướng Phạm Bình Minh khẳng định, Việt Nam coi trọng và sẽ tích cực cùng các nước ASEAN đóng góp nhằm mở rộng và làm sâu sắc hơn quan hệ hợp tác thực chất, hiệu quả giữa ASEAN với các đối tác trên các lĩnh vực thuộc quan tâm và lợi ích chung như trao đổi thương mại, đầu tư, kết nối… Về tình hình quốc tế và khu vực, Phó Thủ tướng bày tỏ quan ngại về diễn biến phức tạp trên thực địa ở Biển Đông, trong đó có việc tiếp diễn các hoạt động quân sự hóa và các hành động đơn phương đi ngược lại luật pháp quốc tế, trái với tinh thần DOC, làm xói mòn lòng tin, tác động tiêu cực đến hòa bình, an ninh và ổn định ở khu vực; khẳng định lại lập trường nguyên tắc của ASEAN, trong đó nhấn mạnh tầm quan trọng của tăng cường lòng tin, không quân sự hóa, kiềm chế, không sử dụng và đe dọa sử dụng vũ lực, tuân thủ nghiêm luật pháp quốc tế trong đó có UNCLOS, thực hiện nghiêm chỉnh, đầy đủ DOC và sớm hoàn tất COC hiệu quả, thực chất, phù hợp luật pháp quốc tế.

* Cùng ngày, tại cuộc gặp Ủy viên Quốc vụ, Bộ trưởng Ngoại giao Trung Quốc Vương Nghị, Phó Thủ tướng Phạm Bình Minh nhấn mạnh, Việt Nam coi trọng quan hệ láng giềng với Trung Quốc. Về các vấn đề trên biển hiện nay, Phó Thủ tướng khẳng định lập trường nguyên tắc của Việt Nam, nêu rõ hai bên cần nỗ lực duy trì hòa bình, ổn định, kiểm soát tốt bất đồng, không có hành động làm phức tạp thêm tình hình, thông qua các biện pháp hòa bình giải quyết thỏa đáng tranh chấp tại Biển Đông trên cơ sở tuân thủ nghiêm luật pháp quốc tế, trong đó có UNCLOS. Ủy viên Quốc vụ, Bộ trưởng Vương Nghị khẳng định, Đảng, Chính phủ Trung Quốc trân trọng quan hệ với Việt Nam, nỗ lực giữ gìn quan hệ hữu nghị giữa hai nước; nhất trí cùng trao đổi ý kiến, giải quyết thỏa đáng những vấn đề phát sinh trong quan hệ.

* Cùng ngày, Phó Thủ tướng Phạm Bình Minh có các cuộc tiếp xúc song phương với Bộ trưởng Ngoại giao các nước Ca-na-đa, Mỹ, Cam-pu-chia, Niu Di-lân, Anh để trao đổi các biện pháp thúc đẩy quan hệ song phương cũng như một số vấn đề quốc tế và khu vực cùng quan tâm.