Học lập trình từ sớm: Xu hướng giáo dục của thời đại công nghệ số

Xu hướng cho trẻ học lập trình sớm trên thế giới

Trong kỷ nguyên số, lập trình đang trở thành một trong những kỹ năng được chú trọng nhất trên toàn cầu. Theo báo cáo của Forbes và Yahoo, các công việc đòi hỏi kỹ năng lập trình như Kỹ sư máy tính, Nhà phát triển Website/ Ứng dụng,... luôn nằm trong tốp những công việc thiếu hụt nhân sự, song đồng thời cũng đem lại thu nhập hấp dẫn nhất. Đây là một trong những yếu tố thúc đẩy các quốc gia tập trung khuyến khích giáo dục về lập trình rộng rãi tới mọi cấp học.

Trong những năm trở lại đây, việc dạy lập trình sớm cho trẻ rất phổ biến trên thế giới. Tổng thống Mỹ Barack Obama từng nói: "Đừng chỉ chơi game trên điện thoại, hãy học lập trình ở đó". Nhiều quốc gia đã bắt đầu hành động với suy nghĩ đã đến lúc trẻ em của họ nên học lập trình để chuẩn bị tốt nhất cho tương lai. Cụ thể, Vương Quốc Anh đã trở thành quốc gia đầu tiên trên thế giới đưa môn học lập trình vào chương trình giảng dạy tiểu học. Theo sau đó là các nước Hàn Quốc, Trung Quốc, Singapore và Nhật Bản… cũng góp mặt vào danh sách các quốc gia tiên tiến đổi mới giáo dục kh đưa các bài học về lập trình vào trường học.

Phụ huynh ở Mỹ cũng tự tổ chức các buổi học lập trình cho con ở nhà hoặc tại các thư viện công cộng, tạo ra các cộng đồng nhằm thúc đẩy trẻ em kể chuyện và chia sẻ thông qua lập trình. Điều này giúp nhiều trẻ em Mỹ có cơ hội học lập trình một cách có hệ thống từ cấp một, và số lượng này đang tăng lên nhanh chóng.

Trẻ em toàn thế giới bắt đầu học lập trình từ sớm (Nguồn: Internet)

Việc làm quen và học lập trình từ bậc Tiểu học mang lại nhiều lợi ích nổi bật cho sự phát triển toàn diện của trẻ. Bởi tiềm năng của lập trình là không giới hạn, trẻ có thể thỏa sức sáng tạo, thử nghiệm, tương tác và liên tục cải tiến, từ đó phát triển tư duy giải quyết vấn đề, khả năng ứng biến, kỹ năng biểu đạt,... tại một “sân chơi" lý thú đúng nghĩa (theo nghiên cứu của giáo sư Marina Bers tại Đại học Boston).

Học sinh Việt Nam đang có cơ hội học lập trình ngay từ sớm

Trong thời đại cả thế giới bước vào cuộc cách mạng công nghiệp 4.0, học lập trình ngày càng được quan tâm tại Việt Nam. Chỉ cần gõ từ khóa “khóa học lập trình cho học sinh” trên công cụ tìm kiếm của Google có thể thu về hơn 102 triệu kết quả chỉ trong chưa tới 1 giây! Sự bùng nổ về nhu cầu của các khóa học này với đối tượng học viên ngày một trẻ tuổi hơn cho thấy những thay đổi lớn trong tư duy dạy và học ở Việt Nam để phù hợp với những nhu cầu mới của thời đại.

Điều này cho thấy rằng không chỉ những người đi làm, mà cả trẻ em cũng đang ngày càng nhanh nhạy trong việc nắm bắt thông tin, làm quen các ngôn ngữ lập trình phổ biến. Sự quan tâm của phụ huynh đối với việc tìm hiểu về các khóa học lập trình cho con cũng đang tăng lên. Nhiều chuyên gia nhìn nhận đây là một xu hướng tích cực, đáng mừng, và phản ánh sự bắt nhịp xu hướng toàn cầu tại Việt Nam. Dựa vào công nghệ, những trẻ em Việt sinh ra từ khoảng 2020 có cơ hội lớn tới năm 2045 trở thành những tế hệ có năng suất công việc cao hơn thế hệ trước nhiều lần.

Theo đó, độ tuổi hợp lý để trẻ tiếp cận với lập trình là từ khoảng lớp 3 trở lên. Hiện nay trong chương trình học ở Việt Nam, Tin học là môn học bắt buộc từ lớp 3, các em làm quen với máy tính và mạng internet, cách tổ chức, lưu trữ thông tin và cách sử dụng chuột, làm bài trình chiếu đơn giản. Trong Chương trình đổi mới giáo dục của Việt Nam sau 2018, Bộ Giáo dục & Đào tạo cũng đã quyết định đưa nội dung kiến thức Khoa học máy tính trong môn Tin học vào ngay từ cấp Tiểu học, và những ngôn ngữ lập trình kéo thả như Scratch sẽ là lựa chọn cho các nhà trường và học sinh. Từ đó, học sinh sẽ có nền tảng vững chắc để làm quen với các ngôn ngữ lập trình chuyên nghiệp như Python, Java, JavaScript (JS),... Có thể nói, đây là bước tiến lớn, góp phần trang bị, nâng cao kỹ năng số cho học sinh từ tiểu học.

Tin học là môn bắt buộc với học sinh từ lớp 3

Tuy nhiên, chi phí để theo học một khóa học lập trình cũng không hề nhỏ. Thêm nữa, các em học sinh ở vùng nông thôn cũng chưa có nhiều điều kiện để trải nghiệm “trọn vẹn” khóa học lập trình. Thấu hiểu điều đó, đội ngũ Khan Academy Vietnam đã chính thức bản địa hóa khóa học “Giờ lập trình” dành cho học sinh từ lớp 3 trở lên. Khóa học trực tuyến và hoàn toàn miễn phí trên nền tảng Khan Academy chắc chắn sẽ giúp các em học sinh ở khắp mọi nơi được học, thực hành lập trình bằng JavaScript thông qua các bài tập vẽ tranh vui nhộn (Vẽ người tuyết, vẽ công chúa Elsa,...), xây dựng trang web cơ bản và làm quen với cơ sở dữ liệu SQL. Đặc biệt, khóa học cung cấp sẵn nền tảng để trẻ thực hành viết câu lệnh và “nhận" thành quả của bản thân ngay lập tức. Ngoài ra, thầy cô và phụ huynh cũng nhận được hướng dẫn đồng hành cùng con học lập trình hiệu quả ngay trong phần tài liệu của khóa học.

Trước xu hướng lập trình đang dần trở thành kỹ năng “phổ thông" trên thế giới - giống như tiếng Anh, việc được trang bị kỹ năng này từ sớm sẽ giúp trẻ thích nghi tốt hơn với các yêu cầu công việc của tương lai và “làm chủ" công nghệ trong thời đại mới. Đại diện Khan Academy Vietnam, ông Đỗ Ngọc Minh chia sẻ: “Chúng tôi hy vọng bằng việc cung cấp khóa học lập trình hoàn toàn miễn phí trên nền tảng học trực tuyến sẽ giúp hàng triệu học sinh Việt Nam có cơ hội học tập lập trình ngay từ sớm để trang bị kiến thức, kỹ năng trong thời đại mới. Chỉ với một chiếc điện thoại hay laptop giá rẻ, các em học sinh có thể học lập trình mọi lúc, mọi nơi với chi phí 0 đồng”.

Trần Mai Huệ