Học sinh được khen thưởng học sinh xuất sắc, học sinh giỏi nhiều quá!
Nhiều em đạt đạt danh hiệu Học sinh xuất sắc mà không có dịp được nhận thưởng tại buổi lễ tổng kết năm học của trường mà phải nhận tại lớp trong buổi sinh hoạt.
Ngồi dự lễ tổng kết năm học, chúng tôi nghe cô hiệu trưởng đọc báo cáo tổng kết năm học 2024-2025 của trường với trên 1500 học sinh mà có đến 59% em đạt lực học Tốt, không có học sinh nào ở lại, không có học sinh phải kiểm tra lại trong hè.
Giáo viên và học sinh bây giờ giỏi đến như vậy sao? Những tràng pháo tay ngân vang trong buổi tổng kết năm học mà bản thân người viết bài cứ trăn trở mãi. Cứ đà này, các năm học tiếp theo tỉ lệ học sinh có học lực Tốt sẽ cao đến mức nào?
Cầm chiếc điện thoại, chúng tôi vào phần mềm điểm điện tử của nhà trường, có những môn học phần nhiều học sinh có điểm trung bình môn lên đến trên 9,0 điểm. Toàn điểm xuất sắc. Như vậy, học chương trình 2006 hay chương trình 2018 thì số lượng học sinh giỏi cũng ngày một nhiều hơn, nhiều đến mức ngỡ ngàng.
Danh hiệu học sinh xuất sắc, học sinh giỏi bây giờ quá nhiều!
Học sinh đạt danh hiệu học sinh xuất sắc, học sinh giỏi nhiều quá!
Buổi lễ tổng kết năm học của phần lớn các trường phổ thông hiện nay chỉ phát thưởng cho những học sinh xuất sắc toàn trường, xuất sắc nhất khối. Bên cạnh đó là những em đạt giải học sinh giỏi văn hóa, phong trào cấp huyện, cấp tỉnh.
Còn lại, học sinh giỏi sẽ không phát tại buổi lễ. Công việc này, giao cho giáo viên chủ nhiệm phát vào buổi sinh hoạt lớp cuối cùng của năm học. Nếu phát tất cả các danh hiệu tại buổi lễ, những trường loại I có lẽ phát nửa buổi lễ mới xong vì số lượng nhiều quá.
Theo hướng dẫn của Thông tư 22/2021/TT-BGDĐT quy định về đánh giá học sinh trung học cơ sở và học sinh trung học phổ thông do Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo ban hành thì học sinh 2 cấp học này có 4 mức:
Mức Tốt: Tất cả các môn học đánh giá bằng nhận xét được đánh giá mức Đạt; Tất cả các môn học đánh giá bằng nhận xét kết hợp đánh giá bằng điểm số có ĐTBmhk (Điểm trung bình môn học kì), ĐTBmcn (Điểm trung bình môn cả năm) từ 6,5 điểm trở lên, trong đó có ít nhất 06 môn học có ĐTBmhk, ĐTBmcn đạt từ 8,0 điểm trở lên.
Mức Khá:Tất cả các môn học đánh giá bằng nhận xét được đánh giá mức Đạt; Tất cả các môn học đánh giá bằng nhận xét kết hợp đánh giá bằng điểm số có ĐTBmhk, ĐTBmcn từ 5,0 điểm trở lên, trong đó có ít nhất 06 môn học có ĐTBmhk, ĐTBmcn đạt từ 6,5 điểm trở lên.
Mức Đạt: Có nhiều nhất 01 (một) môn học đánh giá bằng nhận xét được đánh giá mức Chưa đạt; Có ít nhất 06 (sáu) môn học đánh giá bằng nhận xét kết hợp đánh giá bằng điểm số có ĐTBmhk, ĐTBmcn từ 5,0 điểm trở lên; không có môn học nào có ĐTBmhk, ĐTBmcn dưới 3,5 điểm.
Mức Chưa đạt: Các trường hợp còn lại.
Cũng theo Thông tư 22/2021/TT-BGDĐT, danh hiệu khen thưởng cho học sinh cơ bản có 2 danh hiệu sau:
Khen thưởng danh hiệu "Học sinh Xuất sắc" đối với những học sinh có kết quả rèn luyện cả năm học được đánh giá mức Tốt, kết quả học tập cả năm học được đánh giá mức Tốt và có ít nhất 06 (sáu) môn học được đánh giá bằng nhận xét kết hợp với đánh giá bằng điểm số có ĐTBmcn đạt từ 9,0 điểm trở lên.
Khen thưởng danh hiệu "Học sinh Giỏi" đối với những học sinh có kết quả rèn luyện cả năm học được đánh giá mức Tốt và kết quả học tập cả năm học được đánh giá mức Tốt.
Cấp trung học cơ sở và trung học phổ thông hiện nay chỉ có 7-8 môn đánh giá bằng điểm số kết hợp với nhận xét. Việc đạt được danh hiệu học sinh xuất sắc với yêu cầu “có ít nhất 06 (sáu) môn học được đánh giá bằng nhận xét kết hợp với đánh giá bằng điểm số có ĐTBmcn đạt từ 9,0 điểm trở lên” nếu được đánh giá đúng có lẽ sẽ rất hiếm.
Vậy nhưng, số lượng học sinh đạt danh hiệu học sinh xuất sắc của nhiều trường học hiện nay đạt với số lượng rất nhiều. Vì thế, nhiều em đạt danh hiệu học sinh xuất sắc mà không có dịp được trao thưởng tại buổi lễ tổng kết.
Điểm số của học sinh ngày càng cao, vì sao?
Nhiều năm nay, tại nhiều trường học vẫn tồn tại việc giao chỉ tiêu năm học với phương châm: “tỉ lệ học sinh giỏi (tốt) năm nay phải bằng và cao hơn năm trước; tỉ lệ yếu kém (chưa đạt) phải bằng hoặc thấp hơn năm học trước.
Tổ chuyên môn muốn được xét danh hiệu Tập thể Lao động tiên tiến trở lên phải đảm bảo hoặc vượt chỉ tiêu được nhà trường giao đầu năm; hoặc bằng hoặc cao hơn trung bình môn của huyện, tỉnh.
Giáo viên muốn được xét danh hiệu Chiến sĩ thi đua cơ sở trở lên cũng bắt buộc phải có tỉ lệ học sinh giỏi (tốt) năm nay phải bằng và cao hơn năm trước hoặc bằng với tỉ lệ học sinh giỏi (tốt) của trường trở lên và có tỉ lệ học sinh chưa đạt bằng hoặc thấp hơn của trường.
Vì thế, sau học kỳ I khi có điểm trung bình môn của tổ và từng giáo viên nhiều giáo viên họ đã có sự chuẩn bị rất chủ động. Đặc biệt, sau khi kiểm tra giữa kỳ II thì nhiều giáo viên sẽ có dự trù cần thiết cho chất lượng giảng dạy của mình.
Ngoài điểm định kỳ là bắt buộc phải vào đúng với điểm số đã kiểm tra tập trung thì điểm thường xuyên Thông tư 22/2021/TT-BGDĐT cho phép kiểm tra nhiều lần và lấy điểm cao nhất.
Vì thế, khi kiểm tra thường xuyên, những học sinh có điểm cao thì giáo viên nhập điểm vào phần mềm, em nào điểm thấp thì giáo viên để trống và cho kiểm tra bổ sung. Thực tế, điểm thường xuyên cao hay thấp nằm trong tầm tay của giáo viên bộ môn.
Việc kiểm tra định kỳ dù các trường tổ chức kiểm tra tập trung, nhìn hình thức rất nghiêm túc nhưng thực tế nhiều giáo viên đã “ôn” kĩ cho học sinh trước khi bước vào kiểm tra. Nhiều đề cương mà học sinh bỏ trên bục giảng trong giờ kiểm tra so với đề kiểm tra chính thức chỉ có khác đề cương nhiều hơn vài câu mà thôi.
Còn lại, câu hỏi nào, đáp án nào giáo viên đã ôn tập “rất sát”. Có lẽ, chỉ có môn Ngữ văn là giáo viên không thể hiện rõ đáp án nhưng về cơ bản ra đề nào, bài nào học sinh cũng đã được giới hạn và ôn tập trước khi kiểm tra.
Vì thế, chỉ có những học sinh quá bê trễ, không chịu ngó ngàng đến học hành mới mới bị điểm trung bình (đạt) hoặc khá, còn lại phần lớn là điểm giỏi trong giờ kiểm tra.
Với cách dạy và học như một số giáo viên, nhà trường hiện nay, rất khó đạt được mục tiêu phát triển phẩm chất năng lực cho học trò như Chương trình 2018 đã đề ra.
Hiện nay, việc dạy Chương trình 2018 có nhiều bộ sách giáo khoa nên phần nhiều các địa phương không ra đề kiểm tra chung cho huyện, tỉnh- kể cả học sinh cuối cấp mà giao cho nhà trường tự chủ. Vì thế, một khi nhà trường “tự chủ” thì nhiều giáo viên, tổ chuyên môn họ sẽ hướng đến quyền lợi cá nhân, tổ chuyên môn của mình trước.
Điều mà nhiều người đang chờ đợi là kỳ thi tuyển sinh 10 và thi tốt nghiệp trung học phổ thông tới đây- năm đầu tiên thi bằng chương trình 2018 với mục tiêu phát triển phẩm chất năng lực sẽ có kết quả ra sao.
Nếu sau 2 kỳ thi này, điểm thi và điểm học bạ có sự chênh lệch quá lớn, ngành giáo dục các địa phương cũng cần có chỉnh chỉnh kịp thời- nếu không, điểm số ảo tại nhiều trường học sẽ tiếp tục xảy ra. Nhiều học sinh sẽ mất dần động lực học tập vì nhiều em vừa học, vừa chơi vẫn có thể có danh hiệu học tập ở cuối năm.
