Học sinh tạo tóc giả từ lá dứa

Hai học sinh cùng thầy giáo đi khảo sát vùng trồng dứa làm nguyên liệu sản xuất tóc giả.

Tận dụng sợi tơ từ lá dứa

Với mong muốn tìm tòi, nghiên cứu tạo ra các sản phẩm xanh, có ý nghĩa cho cộng đồng, Trần Nguyễn An Hòa và Trần Thiên Thảo - học sinh lớp 9, Trường THCS Âu Cơ (TP Nha Trang, Khánh Hòa) đã thực hiện Đề tài “Nghiên cứu sử dụng sợi tơ lá dứa (thơm, khóm) để làm tóc giả cho bệnh nhân ung thư”.

Đề tài đã đoạt giải Nhì Cuộc thi Khoa học kỹ thuật dành cho học sinh trung học cấp tỉnh năm học 2024 - 2025.

Theo Trần Nguyễn An Hòa, tóc giả giúp bệnh nhân ung thư lấy lại vẻ ngoài tự nhiên, từ đó cải thiện tâm trạng và sự tự tin trong cuộc sống. Đặc biệt, mái tóc giả từ sợi thiên nhiên có kết cấu, độ mềm mại giống tóc thật sẽ tạo cảm giác thoải mái khi đội, tạo kiểu và chăm sóc.

Sợi tơ lá dứa có nhiều điểm nổi bật đáp ứng được những yêu cầu mà nhóm đặt ra, tận dụng được nguồn phế phẩm nông nghiệp rẻ, dồi dào, an toàn, dễ sử dụng bởi dứa được trồng nhiều ở một số xã của huyện Khánh Vĩnh và thị xã Ninh Hòa.

Để tạo ra sản phẩm, nhóm đã tiến hành thu hoạch, phân loại và làm sạch lá dứa, sau đó dùng máy ép công suất từ 400 - 500kW, tốc độ quay từ 40 - 60 vòng/phút để ép, có thể sử dụng máy ép nước mía thông thường hoặc búa cao su, chày để đập dập lá, đảm bảo thành phẩm đạt độ sạch và đồng đều.

Lá sau khi ép được để ráo nước, ngâm trong dung dịch gồm men có chứa vi khuẩn Bacillus subtilis, Bacillus licheniformis và nước theo tỷ lệ phù hợp, rồi đậy nắp ủ trong 240 giờ (10 ngày). Sau thời gian này, sợi dứa được hình thành nhờ quá trình thủy phân lớp cutin trên bề mặt lá và phần thịt lá (trung bình 55kg lá dứa thu được 4kg sợi ngậm nước).

Tiếp đó, sợi dứa được ngâm với dung dịch nước vôi trong, làm khô (4kg sợi lá dứa ngậm nước đạt 1kg sợi khô), tẩy trắng rồi tiếp tục ngâm trong dung dịch giấm ăn để làm mềm. Tùy theo đặc điểm sử dụng, sợi được nhuộm bằng các loại màu hữu cơ như: Nước củ nghệ, cà phê, trái mồng tơi..., sau đó sấy hoặc phơi khô để tạo thành tóc giả.

Để thử khả năng chịu nhiệt của sản phẩm, nhóm đã sử dụng máy ép và máy uốn tóc, kết quả cho thấy tóc thẳng đẹp hoặc các lọn tóc xoăn tự nhiên, không bị cháy khét. Công đoạn cuối cùng là kết tạo các lọn tóc từ sợi tơ lá dứa thành bộ tóc giả.

Theo Hòa, thời gian để tạo được một bộ tóc giả từ lá dứa khoảng ba tuần, do hầu hết công đoạn làm bằng phương pháp thủ công. Vì học ở trên trường, cả hai chỉ tranh thủ được vào những ngày cuối tuần.

Công đoạn khó nhất là móc sợi vào lưới để tạo thành tóc. Hòa và Thảo lên các trang mạng tìm hiểu kỹ thuật móc sợi, rồi bắt chước cách làm. Toàn bộ quá trình, cả nhóm chỉ tốn tiền mua nơ canh và kim móc, các nguyên liệu còn lại đều không mất tiền và đi xin.

Tạo niềm vui cho bệnh nhân ung thư

Nhóm thực hiện đề tài đã gửi mẫu sợi tơ lá dứa đi kiểm nghiệm tại Trung tâm Dịch vụ phân tích thí nghiệm TPHCM và cho kết quả không chứa kim loại nặng, không có hàm lượng thuốc bảo vệ thực vật, không gây ảnh hưởng tới sức khỏe con người. Nhóm cũng đã đem tặng bộ tóc giả cho bệnh nhân đang điều trị tại Bệnh viện Ung bướu tỉnh Khánh Hòa.

Em Trần Thiên Thảo cho biết, qua quá trình nghiên cứu, em và bạn đồng hành đã học hỏi thêm kiến thức về công nghệ sản xuất xanh với phụ phẩm từ ngành trồng trọt của địa phương, tìm hiểu các phương pháp nghiên cứu khoa học để giải quyết vấn đề thực tiễn.

“Tóc giả giúp bệnh nhân ung thư lấy lại vẻ ngoài tự nhiên, từ đó giúp họ cải thiện tâm trạng và sự tự tin trong cuộc sống. Mái tóc làm từ sợi thiên nhiên có độ mềm mại giống tóc thật sẽ tạo cảm giác thoải mái khi đội, tạo kiểu và chăm sóc”, Trần Nguyễn An Hòa chia sẻ.

Nhóm mong muốn đề tài của mình sẽ góp phần nâng cao nhận thức, hành động của mọi người về sản xuất xanh thân thiện với môi trường, sản phẩm hữu cơ an toàn với cuộc sống, tạo niềm vui, động lực cho các bệnh nhân ung thư. Đồng thời, có thể tiếp tục nghiên cứu, thực hiện các dự án xanh có ý nghĩa cho cộng đồng trong thời gian tới.

Nhật Phong