Học sinh Việt Nam phải được tiếp cận dịch vụ chăm sóc sức khỏe tinh thần
Sáng 1/6, tại Hội thảo khoa học quốc tế với chủ đề 'Tâm lý học lâm sàng và Tâm lý trị liệu: Cơ hội và Thách thức', nhiều chuyên gia chỉ ra, học sinh Việt Nam chưa được tiếp cận với dịch vụ chăm sóc sức khỏe tinh thần phù hợp.
Sự kiện này thuộc chuỗi hoạt động chào mừng Đại hội Hội tâm lý trị liệu Việt Nam nhiệm kỳ 2024-2029. Trong bối cảnh Việt Nam đã ghi nhận những hiệu quả đáng kể từ trị liệu tâm lý trong chăm sóc sức khỏe tâm thần, Luật Khám bệnh, chữa bệnh lần đầu tiên được Quốc hội thông qua ngày 9/1/2023 đã chính thức công nhận Tâm lý lâm sàng là một chức danh chuyên môn cần có giấy phép hành nghề trong hệ thống y tế. Sự công nhận này tạo ra nhiều cơ hội và thách thức mới cho sự phát triển của ngành tâm lý lâm sàng và tâm lý trị liệu tại Việt Nam.
Hội thảo tập trung vào việc phát triển tâm lý lâm sàng phù hợp với hoàn cảnh Việt Nam, thảo luận về các phương pháp và kỹ năng thực hành, nghiên cứu mới và xu hướng phát triển của ngành tâm lý học lâm sàng.
Các đại biểu cũng chia sẻ những phương pháp trị liệu hiệu quả và các nghiên cứu điển hình, giúp nhận diện và vượt qua những thách thức, tận dụng cơ hội để phát triển ngành bền vững, hiệu quả.
Theo PGS, TS Võ Văn Bản, Chủ tịch Hội tâm lý trị liệu Việt Nam, nhu cầu sử dụng dịch vụ tham vấn/tư vấn và trị liệu tâm lý đã gia tăng đáng kể từ khi đại dịch COVID-19 bùng phát. Tuy nhiên, nguồn nhân lực trong lĩnh vực này vẫn chưa đủ đáp ứng nhu cầu của người dân và xã hội.
Một trong những lý do khiến nhiều người không tìm cách điều trị các vấn đề về sức khỏe tâm thần là do không đủ khả năng chi trả cho các dịch vụ chăm sóc sức khỏe tâm thần, hoặc không có bảo hiểm y tế, bảo hiểm y tế không chi trả. Bên cạnh đó, nhà tâm lý lâm sàng ở Việt Nam cũng chưa được chi trả đúng với năng lực.
Ngoài ra, còn có khó khăn về thiếu nhân lực trong lĩnh vực tâm lý lâm sàng, tâm lý trị liệu. Hiện nay, mới chỉ có các trường thuộc Bộ Giáo dục và Đào tạo, còn trong hệ thống khoa học sức khỏe chưa có đào tạo về tâm lý học lâm sàng. Trong chương trình đào tạo các Bộ môn Tâm thần ở các trường đại học y khoa có chương trình đào tạo lý thuyết về các liệu pháp tâm lý, các trắc nghiệm tâm lý ở mức sơ lược và thiếu thực hành.
PGS.TS Võ Văn Bản cho biết: Thực tế, trong hệ thống đào tạo của cả các ngành khoa học giáo dục lẫn trong ngành khoa học sức khỏe, việc đào tạo về tâm lý học lâm sàng, tâm lý trị liệu, kể cả tâm bệnh học vẫn nặng lý thuyết, thiếu về thực hành trị liệu tâm lý, đánh giá chẩn đoán các rối loạn tâm bệnh, các trắc nghiệm tâm lý. Trong tương lai, đây là khó khăn cho các nhà tâm lý lâm sàng trong việc cấp chứng chỉ hành nghề/giấy phép hành nghề.
Bên cạnh đó, các thủ tục, bằng cấp đào tạo về lý thuyết, chứng nhận thực hành, quy trình cấp chứng chỉ hành nghề/giấy phép hành nghề cho nhà tâm lý lâm sàng chưa có hướng dẫn rõ ràng. Còn có sự kỳ thị trong xã hội về những người làm trong hệ thống chăm sóc sức khỏe tâm thần. Đánh giá về vai trò của tâm lý học lâm sàng, tâm lý trị liệu của xã hội, của các cấp lãnh đạo chưa thỏa đáng...
Cũng tại hội thảo, các chuyên gia, nhà nghiên cứu cũng trao đổi, chia sẻ về thực hành tâm lý lâm sàng, tâm lý trị liệu; nghiên cứu về tâm lý lâm sàng, tâm lý trị liệu và các đề tài khác liên quan đến lĩnh vực này.