Hỏi - đáp một số nội dung của Luật Tiếp cận thông tin
Hỏi: Ngoài việc tiếp cận thông tin (TCTT) theo quy định của Luật TCTT và các văn bản quy định chi tiết, người dân còn có thể TCTT theo quy định của những văn bản quy phạm pháp luật nào khác hay không?
- Trước khi có Luật TCTT, tại các văn bản pháp luật trong từng lĩnh vực cụ thể đã quy định về việc công bố công khai thông tin của cơ quan Nhà nước, như trong lĩnh vực đất đai, quy hoạch, xây dựng, nhà ở, ngân sách, tài chính, đầu tư, phòng chống tham nhũng... để công dân được tiếp cận. Để tiếp tục hoàn thiện pháp luật về TCTT theo nội dung, tinh thần mới của Hiến pháp năm 2013 về quyền TCTT của công dân, Luật TCTT và các văn bản quy định chi tiết khác được ban hành nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho người dân có thể thực hiện tối đa quyền TCTT.
- Hỏi: Những cơ quan nào có trách nhiệm cung cấp thông tin?
- Xuất phát từ quan điểm chỉ đạo là Luật TCTT điều chỉnh mối quan hệ về tiếp cận thông tin giữa Nhà nước và công dân, do đó luật này quy định trách nhiệm của các cơ quan Nhà nước, từ cơ quan lập pháp, hành pháp, đến cơ quan tư pháp, từ các cơ quan Trung ương đến các cơ quan ở địa phương (như Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Hội đồng Dân tộc, các ủy ban của Quốc hội, Văn phòng Quốc hội; Chủ tịch nước, Văn phòng Chủ tịch nước; Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ; các bộ, cơ quan ngang bộ, cơ quan thuộc Chính phủ; các cơ quan được tổ chức theo ngành dọc trực thuộc bộ, cơ quan ngang bộ, cơ quan thuộc Chính phủ; Tòa án Nhân dân, Viện Kiểm sát Nhân dân các cấp; Kiểm toán Nhà nước; HĐND các cấp; UBND các cấp...) trong việc cung cấp thông tin cho công dân.
Khoản 1, Điều 9 Luật TCTT quy định: Cơ quan Nhà nước có trách nhiệm cung cấp thông tin do mình tạo ra, trừ trường hợp quy định tại Điều 6 của luật này; đối với trường hợp quy định tại Điều 7 của luật này thì cơ quan Nhà nước cung cấp thông tin khi có đủ điều kiện theo quy định.
Đối với UBND cấp xã, do UBND cấp xã là nơi tiếp nhận hầu hết các thông tin chính thức của các cơ quan Nhà nước cấp trên (như các chủ trương, chính sách, văn bản pháp luật...) và là cấp cơ sở gần với người dân nhất, là nơi cung cấp và giải đáp mọi nhu cầu, vướng mắc cho người dân, nên để tạo thuận lợi cho công dân và giảm chi phí TCTT cho công dân, Luật TCTT quy định: Ngoài trách nhiệm cung cấp thông tin do mình và do các cơ quan ở cấp mình tạo ra, UBND cấp xã còn có trách nhiệm cung cấp thông tin do mình nhận được từ cơ quan khác để trực tiếp thực hiện chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn của mình, trừ trường hợp quy định tại Điều 6 của luật này; đối với trường hợp quy định tại Điều 7 của luật này thì cung cấp thông tin khi có đủ điều kiện theo quy định (khoản 1 và điểm h, khoản 2, Điều 9 Luật TCTT).