Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc kêu gọi Taliban thực hiện các cam kết
Hôm thứ Hai (30/8), Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc đã thông qua một nghị quyết yêu cầu Taliban tôn trọng cam kết của họ là để người dân tự do rời khỏi Afghanistan, nhưng biện pháp này không viện dẫn 'vùng an toàn' mà Tổng thống Pháp Emmanuel Macron đã đề cập.
Các tay súng Taliban tại sân bay quốc tế Hamid Karzai ở Kabul, hôm Chủ nhật (29/8) - Ảnh: Marcus Yam / Los Angele Times / Rex / Shutterstock
Bài liên quan
Ngoại trưởng Vương Nghị: Thế giới cần hướng dẫn Taliban
Taliban cho phép công dân nước ngoài, người Afghanistan tự do rời đi
Khi Mỹ ra đi, Taliban sẽ thể hiện bản lĩnh của mình như thế nào?
Nghị quyết do Mỹ, Anh và Pháp soạn thảo đã được thông qua với 13 phiếu thuận và không có phản đối. Trung Quốc và Nga bỏ phiếu trắng.
Nghị quyết nói rằng Hội đồng Bảo an (HĐBA) kỳ vọng Taliban sẽ cho phép người Afghanistan và tất cả công dân nước ngoài "rời khỏi Afghanistan một cách an toàn, an toàn và có trật tự".
Nghị quyết cũng đề cập đến một tuyên bố ngày 27/8 của Taliban, trong đó các phần tử Hồi giáo cứng rắn nói rằng người Afghanistan sẽ có thể ra nước ngoài và rời khỏi Afghanistan bất cứ lúc nào họ muốn, bằng bất kỳ đường biên giới nào, kể cả trên không và trên bộ.
HĐBA "hy vọng rằng Taliban sẽ tuân thủ những cam kết này và tất cả các cam kết khác", nghị quyết cho biết.
Tổng thống Macron trước đó đưa ra hy vọng về các đề xuất cụ thể hơn trong các bình luận được đăng trên tạp chí hàng tuần Journal du Dimanche vào cuối tuần qua.
Ông cho biết Paris và London sẽ trình bày một dự thảo nghị quyết "nhằm xác định, dưới sự kiểm soát của Liên hợp quốc, một khu vực an toàn ở Kabul, sẽ cho phép các hoạt động nhân đạo tiếp tục".
“Tôi rất hy vọng rằng nó sẽ thành công. Tôi không thấy ai có thể chống lại việc đảm bảo an toàn cho các dự án nhân đạo”, ông Macron nói.
Tuy nhiên, nghị quyết của Liên Hợp Quốc đã không đề cập đến vấn đề này. Không rõ liệu một nghị quyết khác đề xuất “vùng an toàn” có được ban hành sau này hay không.
“Nghị quyết này không phải là một khía cạnh của các hoạt động. Nó nhấn mạnh nhiều hơn về các nguyên tắc, thông điệp chính trị quan trọng và cảnh báo”, một nhà ngoại giao Liên hợp quốc nói với các phóng viên.
“Tổng thống Pháp Macron đã nói về một ‘vùng an toàn’ - người Pháp chắc chắn không muốn loại ngôn ngữ đó trong nghị quyết này - nhưng rõ ràng là Taliban sẽ không chấp nhận đề xuất đó. Chính thuật ngữ 'khu vực an toàn' gợi ý đến sự hiện diện của một số loại lực lượng gìn giữ hòa bình nên điều đó không thực sự là một khả năng", nhà ngoại gioa nhấn mạnh.
Đồng thời nhà ngoại giao cũng nói thêm rằng Nga và Trung Quốc - đặc biệt là Trung Quốc - không muốn nghị quyết có bất kỳ ngôn từ nào có thể bị coi là chỉ trích Taliban.
“Trung Quốc đã ám chỉ rằng họ có thể sớm sẵn sàng công nhận Taliban là chính phủ chính thức và chắc chắn họ đang tìm kiếm cơ hội kinh doanh với họ khi các cường quốc phương Tây rút lui”.
Các nhân viên lực lượng vũ trang Mỹ hỗ trợ an ninh tại một trạm kiểm soát sơ tán ở sân bay quốc tế Hamid Karzai - Ảnh: Bộ Tư lệnh Trung ương Hoa Kỳ / Getty Images
Thời hạn cuối cùng 31/8
"Nghị quyết ít nhất cũng gửi một tín hiệu chính trị cho Taliban về sự cần thiết phải giữ cho sân bay mở và giúp Liên Hợp Quốc cung cấp viện trợ", nhà ngoại giao cho biết.
Nghị quyết của HĐBA cũng kêu gọi Taliban cho phép “tiếp cận đầy đủ, an toàn và không bị cản trở” để Liên hợp quốc và các cơ quan khác cung cấp hỗ trợ nhân đạo.
Bên cạnh đó, nghị quyết cũng “tái khẳng định tầm quan trọng” của việc duy trì quyền con người, bao gồm cả trẻ em, phụ nữ và dân tộc thiểu số và khuyến khích tất cả các bên tìm kiếm một giải pháp chính trị có thương lượng, toàn diện với sự “đại diện đầy đủ, bình đẳng và có ý nghĩa của phụ nữ”.
Tuyên bố của HĐBA cũng kêu gọi Afghanistan "không được sử dụng để đe dọa hoặc tấn công bất kỳ quốc gia nào, hoặc nơi trú ẩn hoặc huấn luyện những kẻ khủng bố, hoặc để lập kế hoạch hoặc tài trợ cho các hành động khủng bố".
Nghị quyết được đưa ra trong bối cảnh các nỗ lực quốc tế nhằm không vận công dân nước ngoài và những người Afghanistan dễ bị tổn thương ra khỏi đất nước kết thúc sau khi Taliban trở lại nắm quyền vào ngày 15 tháng 8, với việc Hoa Kỳ rút khỏi đất nước sau 20 năm.
Pháp đã kết thúc nỗ lực sơ tán vào thứ Sáu (27/8) và Anh hoàn thành viện rút quân vào ngày tiếp theo (28/8).
Quân đội Mỹ đã phải vật lộn trong điều kiện nguy hiểm và hỗn loạn để hoàn thành chiến dịch sơ tán quy mô lớn khỏi sân bay Kabul vào thời hạn cuối cùng vào thứ Ba (31/8).