Hội đồng COP28 đề xuất 'đánh thuế xấu' để thúc đẩy tài chính khí hậu

Chủ nhà Hội nghị COP28, Các Tiểu vương quốc Ả Rập Thống nhất (UAE), cho biết cuộc họp kéo dài hai tuần bắt đầu vào thứ Năm phải đưa ra “hành động hữu hình” về tài trợ khí hậu, vốn đang bị cản trở bởi gánh nặng nợ nần gia tăng, ý chí chính trị chùn bước và những nỗ lực chắp vá của tài chính tư nhân.

Nhà máy lọc dầu của Marathon Petroleum ở Anacortes, Washington, Mỹ, ngày 9 tháng 3 năm 2022. Ảnh: REUTERS

Thuế carbon cao - bao gồm cả các loại thuế về lượng khí thải từ các ngành hàng không và hàng hải - nên là một trong những lựa chọn được nghiên cứu tại COP28, theo đề xuất của hội đồng.

"Chúng tôi nhìn thấy một tiềm năng lớn, đặc biệt là từ việc đánh thuế 'xấu' trên toàn cầu và sử dụng số tiền đó để tạo ra nguồn lực dự đoán được", thành viên hội đồng Amar Bhattacharya của Trung tâm Phát triển Bền vững Brookings nói.

Trong kinh tế, việc đánh thuế xấu đề cập đến việc áp đặt các loại thuế nhằm vào các mục tiêu gây hại cho lợi ích cộng đồng - ví dụ như khí nhà kính - nhằm tăng nguồn thu và ngăn chặn hoạt động đó.

Báo cáo của một nhóm các nhà kinh tế độc lập cho biết các khoản đầu tư vào nền kinh tế nhiên liệu hóa thạch tiếp tục vượt xa những khoản đầu tư được thực hiện trong nền kinh tế sạch.

Tổng trợ cấp cho nhiên liệu hóa thạch lên tới 1,3 nghìn tỷ USD trên toàn thế giới và thậm chí còn cao hơn đáng kể nếu tính chi phí xã hội để xử lý khí thải và ô nhiễm.

Vera Songwe, cựu chuyên gia kinh tế của Ngân hàng Thế giới, cho biết trọng tâm của báo cáo là làm thế nào để thúc đẩy các khoản đầu tư cần thiết để thế giới bắt kịp các mục tiêu của Thỏa thuận Paris nhằm hạn chế sự nóng lên toàn cầu dưới 2 độ C. Bà nói: “Đó là lý do tại sao chúng tôi nhấn mạnh vào tốc độ và quy mô - khi càng chờ đợi, chi phí càng đắt đỏ”.

Ngày càng có nhiều lời kêu gọi đánh thuế carbon đối với hoạt động vận tải biển, vốn vận chuyển khoảng 90% thương mại thế giới và chiếm gần 3% lượng khí thải carbon dioxide trên thế giới.

Hàng không, chiếm khoảng 2-3% lượng khí thải, không nằm trong phạm vi trực tiếp của Thỏa thuận Paris nhưng ngành vận tải này đã cam kết sẽ tuân thủ các mục tiêu của mình.

Hội đồng COP28 ước tính rằng các nền kinh tế mới nổi và đang phát triển, ngoại trừ Trung Quốc, sẽ cần tổng vốn đầu tư 2,4 nghìn tỷ USD mỗi năm vào năm 2030 - gấp bốn lần mức hiện tại - để thực hiện quá trình chuyển đổi năng lượng, thích ứng với nền kinh tế của họ và đối phó với thiệt hại do khí hậu.

Mai Vân (theo Reuters)