Hội nghị ALBA-TCP: Cam kết hợp tác vì hòa bình và phát triển
Hội nghị cấp cao Liên minh Bolivar cho châu Mỹ-Hiệp định Thương mại của các dân tộc (ALBA-TCP) lần thứ 20 diễn ra tại thủ đô La Habana của Cuba tập trung thảo luận các vấn đề nhằm thúc đẩy hội nhập khu vực. Đây là cơ hội tốt để các nước thành viên cùng 'đánh giá kịch bản khu vực', thống nhất các hành động nhằm tăng cường hợp tác, bảo đảm hòa bình và ổn định, trong bối cảnh các nước Mỹ Latin hơn bao giờ hết cần phát huy tinh thần đoàn kết để đối phó các thách thức chung.
Tập hợp 10 thành viên chính thức là Cuba, Venezuela, Bolivia, Nicaragua, Dominica, Antigua & Barbuda, San Vicente & Granadinas, Granada, San Cristobal & Nieves và Santa Lucía, ALBA-TCP là cơ chế hội nhập trên tinh thần đoàn kết giúp đỡ lẫn nhau giữa các nước Mỹ Latin.
Đây được coi là một lựa chọn thay thế Khu vực Thương mại tự do châu Mỹ (FTAA) do Mỹ đề xuất nhưng thất bại vì không nhận được sự ủng hộ của các nước tại châu lục. Trước hàng loạt thách thức lớn mà liên minh phải đối mặt hiện nay là đại dịch Covid-19, các biện pháp cưỡng chế đơn phương được áp đặt để chống một số quốc gia thành viên, việc tăng cường bao vây cấm vận, cùng những "vấn đề logic" của các nền kinh tế kém phát triển và cuộc khủng hoảng khí hậu, các nước trong khu vực cần sự đồng thuận và nhất trí cao để cùng tìm hướng giải quyết.
Khẳng định lại những cam kết bất biến đối với đoàn kết, hợp tác, thống nhất và bảo vệ hòa bình ở châu Mỹ, nước chủ nhà Cuba cho biết, đại dịch Covid-19 là sợi chỉ xuyên suốt các cuộc thảo luận của ALBA-TCP.
Theo Thư ký điều hành của ALBA-TCP, sự đồng thuận về chính trị, các biện pháp ứng phó khẩn cấp của khu vực trước đại dịch và nhu cầu tăng cường các cơ chế kinh tế là trọng tâm của hội nghị, trong bối cảnh có những thách thức mà không quốc gia nào có thể đơn độc giải quyết như biến đổi khí hậu, cuộc khủng hoảng nhân đạo và vấn đề bất bình đẳng.
Mối liên kết chặt chẽ nội khối trong các vấn đề chính trị-xã hội đã được chứng minh trong việc tìm biện pháp cho cuộc khủng hoảng đại dịch Covid-19. Liên minh đã có những hành động nhằm thu hẹp khoảng cách tiếp cận vắc-xin cũng như đối phó những biện pháp cưỡng chế do Mỹ đơn phương áp đặt chống một số quốc gia thành viên như Cuba, Venezuela và Nicaragua.
Trong nỗ lực bảo đảm nguồn cung vaccine ngừa Covid-19, Cuba đi đầu trong việc thúc đẩy hợp tác để gửi viện trợ và vật tư y tế giữa các nước thành viên ALBA-TCP. Đảo quốc Caribe này đã gửi vaccine phòng Covid-19 hỗ trợ một số thành viên trong khối. Đây được nhận định là "khác biệt cơ bản" giữa ALBA-TCP và các tổ chức hội nhập khu vực khác như Tổ chức các quốc gia châu Mỹ (OAS) và ALBA-TCP được các thành viên tin tưởng coi là "một liên minh trọn đời".
Hội nghị diễn ra trong bối cảnh các nước trong khu vực đối phó nhiều khó khăn do tác động của đại dịch Covid-19. Liên hợp quốc gần đây công bố báo cáo cho biết, tỷ lệ nghèo đói tại các quốc gia Mỹ Latin đã lên đến 9,1%, mức cao nhất trong 15 năm trở lại đây. Đại dịch đã ảnh hưởng nặng nề đến thị trường việc làm, khiến nhiều người lâm vào cảnh đói nghèo. Tình trạng mất an ninh lương thực ở cấp độ vừa hoặc nghiêm trọng đe dọa 267 triệu người dân Mỹ Latin.
Tổ chức Lương thực và Nông nghiệp Liên hợp quốc (FAO) nhận định, khu vực Mỹ Latin và Caribe đang đối mặt tình huống nghiêm trọng về an ninh lương thực, đồng thời cho biết tỷ lệ thiếu đói ở khu vực này đã tăng gần 70% trong giai đoạn 2014-2020. Trong khi đó, chuyên gia kinh tế hàng đầu của Ngân hàng Thế giới (WB) về Mỹ Latin và Caribe đánh giá, tăng trưởng kinh tế của khu vực này sẽ thấp hơn dự kiến và sẽ chỉ đạt mức 2,8% trong năm 2022 và 2,6% trong năm 2023.
Là một trong những khu vực bị ảnh hưởng nặng nề nhất trên thế giới do đại dịch Covid-19 gây ra, sự phục hồi của Mỹ Latin được dự báo sẽ chậm lại và tăng trưởng sẽ thấp hơn so với các khu vực khác trên thế giới. Trước thách thức chung của khu vực, các nước trong ALBA-TCP cam kết hướng tới sự đồng thuận chính trị để ngăn chặn sự can thiệp bên ngoài vào công việc nội bộ của các thành viên trong khối, đồng thời tăng cường tình đoàn kết, tương trợ lẫn nhau, thúc đẩy hợp tác để vượt qua thời điểm khó khăn hiện nay.