Hội nghị Cấp cao ASEAN 37 và các hội nghị cấp cao liên quan kết thúc tốt đẹp

Thực sự trở thành hạt nhân của khu vực

Phát biểu bế mạc, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc cho biết tại HNCC ASEAN 37 và các HNCC liên quan, các nhà lãnh đạo đã trao đổi, thống nhất nhiều biện pháp quyết liệt, thiết thực, đẩy mạnh hợp tác ứng phó và vượt qua các thách thức mà ASEAN phải đối mặt, trong đó có dịch Covid-19, giữ vững đà hợp tác và đưa ra những định hướng lớn cho Cộng đồng ASEAN phát triển ngày càng vững mạnh, thực sự trở thành hạt nhân của khu vực với người dân luôn ở vị trí trung tâm. Các nhà lãnh đạo cũng đã nhất trí nhiều nội dung quan trọng tạo động lực mới cho quan hệ giữa ASEAN với các đối tác, khẳng định cam kết mạnh mẽ với hợp tác đa phương cũng như liên kết và tự do hóa kinh tế.

Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc phát biểu bế mạc.

Chia sẻ quan điểm về các vấn đề của khu vực và quốc tế đang nổi lên, các nhà lãnh đạo nhất trí vai trò trung tâm của ASEAN cần được duy trì và tiếp tục phát huy, thúc đẩy đối thoại, hợp tác, ngăn ngừa xung đột, xây dựng lòng tin, kiến tạo cấu trúc khu vực rộng mở, minh bạch, bao trùm và dựa trên luật lệ. “Năm 2020 thực sự là một năm đầy thử thách với khối lượng công việc khổng lồ trong bối cảnh đại dịch Covid-19 diễn biến phức tạp. Sau hơn 5 thập kỷ hình thành và phát triển, ASEAN tiếp tục khẳng định sức mạnh của tình đoàn kết, năng lực tự cường và khả năng thích ứng linh hoạt với các thách thức… Với những hành trang phong phú của năm 2020 và của các năm trước đây, ASEAN có thể tự tin vững bước vào thập niên thứ 6-một chặng đường dài không ít thách thức nhưng cũng đầy hứa hẹn đang dần mở ra”, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc phát biểu.

Chuyển giao vai trò Chủ tịch ASEAN cho Brunei

Tại Lễ bế mạc, Việt Nam đã thực hiện nghi lễ chuyển giao vai trò Chủ tịch ASEAN cho Brunei, nước Chủ tịch ASEAN 2021. Lễ chuyển giao chỉ là bước thủ tục còn trên thực tế, Việt Nam sẽ tiếp tục đảm nhiệm vai trò Chủ tịch ASEAN đến hết ngày 31-12-2020. Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc bày tỏ tin tưởng rằng Brunei, trong vai trò Chủ tịch kế tiếp sẽ tiếp tục đưa ASEAN tiến lên phía trước hướng tới một Cộng đồng ASEAN với tầm nhìn liên kết sâu rộng, chủ động thích ứng, phục hồi toàn diện và phát triển bền vững.

Việt Nam đã thực hiện nghi lễ chuyển giao vai trò Chủ tịch ASEAN cho Brunei.

Phát biểu tiếp nhận chức Chủ tịch luân phiên ASEAN từ Việt Nam, Quốc vương Sultan Haji Hassanal Bolkiah nhấn mạnh trong một năm đầy thách thức với dịch Covid-19, Việt Nam đã dẫn dắt ASEAN hoàn thành được các cam kết của mình, trở thành một cộng đồng gắn kết và chủ động thích ứng. Quốc vương Sultan Haji Hassanal Bolkiah khẳng định Brunei sẽ tiếp nối những thành công đó của Việt Nam để cùng các nước thành viên ASEAN đẩy mạnh quá trình xây dựng cộng đồng. Quốc vương Sultan Haji Hassanal Bolkiah cho biết với tư cách Chủ tịch ASEAN 2021, Brunei sẽ thúc đẩy 3 lĩnh vực căn bản vì sự phát triển của ASEAN gồm: Chăm lo tới người dân và sự an toàn của nhau; Chuẩn bị sẵn sàng cho những cơ hội và thách thức trong tương lai; Cùng nhau phát triển thịnh vượng như là một khu vực thống nhất. Theo tinh thần đó, Brunei chọn chủ đề cho Năm ASEAN 2021 là “We care, We prepare and We prosper” (Chúng ta chăm lo, chúng ta chuẩn bị và chúng ta thịnh vượng).

Mở ra con đường mới cho ASEAN

Chiều cùng ngày, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc đã chủ trì họp báo quốc tế thông tin về kết quả HNCC ASEAN 37 và các HNCC liên quan.

Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc cho biết tại HNCC ASEAN 37 và các HNCC liên quan, các nhà lãnh đạo ASEAN và các nước đối tác đã cùng thảo luận các vấn đề hết sức cụ thể, thiết thực. Một là thảo luận các biện pháp cụ thể, cần thiết để phòng, chống dịch Covid-19. Hai là thảo luận các biện pháp phục hồi nền kinh tế ASEAN để thực hiện mục tiêu kép vừa phòng, chống dịch bệnh, vừa phát triển sản xuất kinh doanh, giải quyết việc làm trong nội khối ASEAN. Ba là thảo luận các vấn đề an ninh, hòa bình trong khu vực. Đặc biệt, tại HNCC Đông Á lần thứ 15 (EAS 15), các nhà lãnh đạo khẳng định trong giai đoạn khó khăn hiện nay do dịch Covid-19 và biến động của tình hình khu vực cũng như quốc tế, hợp tác bảo đảm hòa bình, ổn định trở nên cấp thiết hơn lúc nào hết. Tinh thần thượng tôn pháp luật, tôn trọng chủ quyền, các quyền chính đáng của các nước theo luật pháp quốc tế được EAS 15 đề cao và nhấn mạnh.

Lãnh đạo các nước khẳng định quyết tâm hướng tới xây dựng Biển Đông thành vùng biển hòa bình, ổn định, hữu nghị, hợp tác; tự do hàng hải, hàng không cần được bảo đảm; mọi hoạt động trên biển đều phải trong khuôn khổ luật pháp quốc tế, Công ước Liên hợp quốc về Luật Biển năm 1982 (UNCLOS 1982); thực hiện nghiêm túc Tuyên bố về ứng xử của các bên ở Biển Đông (DOC) và sớm xây dựng Bộ Quy tắc ứng xử ở Biển Đông (COC) hiệu lực, hiệu quả, phù hợp với luật pháp quốc tế và UNCLOS 1982.

“HNCC ASEAN 37 và các HNCC liên quan đã thành công tốt đẹp, mở ra con đường mới cho ASEAN, nâng tầm hợp tác với các đối tác để cùng hợp tác, cùng phát triển vì hòa bình, thịnh vượng trong thời gian tới”, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc khẳng định.

Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc chủ trì họp báo.

Tại họp báo, trả lời câu hỏi của phóng viên liên quan tới cạnh tranh chiến lược giữa các nước lớn, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc nhấn mạnh các nước lớn đóng vai trò quan trọng trong bảo đảm hòa bình, duy trì ổn định và thúc đẩy thịnh vượng toàn cầu. ASEAN nói chung và Việt Nam nói riêng đều mong muốn các nước lớn có quan hệ tích cực, cạnh tranh lành mạnh, tôn trọng vai trò trung tâm của ASEAN trong khu vực, từ đó đóng góp hiệu quả, thực chất cho hòa bình, an ninh, hợp tác và phát triển ở khu vực cũng như trên thế giới. Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc nêu rõ trên tinh thần “ASEAN gắn kết và chủ động thích ứng”, Việt Nam đã đoàn kết cùng các nước ASEAN thống nhất trong lập trường, nhất quán trong hành động, chân thành trong hợp tác, cùng các đối tác phấn đấu vì một khu vực rộng mở, minh bạch và hoạt động dựa trên luật lệ. Quan điểm này đã được thể hiện rõ trong các văn kiện của ASEAN trong suốt năm 2020, nhất là Tuyên bố chung của các Bộ trưởng Ngoại giao ASEAN về tầm quan trọng của việc duy trì hòa bình và ổn định ở Đông Nam Á nhân dịp kỷ niệm 53 năm thành lập Hiệp hội (8-8-1967/8-8-2020).

Trả lời câu hỏi liên quan tới quan hệ ASEAN-Hoa Kỳ, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc nhấn mạnh sự tham gia của Cố vấn An ninh Quốc gia Hoa Kỳ Robert C. O’Brien tại các hoạt động trong khuôn khổ HNCC ASEAN 37 và các HNCC liên quan đã thể hiện sự quan tâm của Hoa Kỳ đối với ASEAN. ASEAN đánh giá cao quan hệ đối tác chiến lược ASEAN-Hoa Kỳ trên cơ sở tôn trọng độc lập, chủ quyền của nhau, hợp tác cùng có lợi, cùng mong muốn về một khu vực hòa bình, ổn định, phát triển và phồn vinh. Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc bày tỏ tin tưởng mối quan hệ ASEAN-Hoa Kỳ đã phát triển trong hơn 4 thập niên qua sẽ tiếp tục phát triển tốt đẹp trong thời gian tới.

Liên quan tới Hiệp định Đối tác kinh tế toàn diện khu vực (RCEP), Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc cho biết lãnh đạo các nước tham gia RCEP khẳng định Hiệp định vẫn mở cửa cho Ấn Độ tham gia. Các nhà lãnh đạo hoan nghênh và sẽ tạo mọi điều kiện thuận lợi để Ấn Độ-với tư cách là một trong các quốc gia ban đầu tham gia đàm phán từ năm 2012- tham gia Hiệp định nếu Ấn Độ thấy cần thiết.

Về sự tác động của đại dịch Covid-19 đến sự phát triển nền kinh tế số của Việt Nam, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc cho biết Việt Nam được đánh giá có nền kinh tế số phát triển tương đối nhanh. 72% dân số Việt Nam sử dụng điện thoại thông minh (smartphone) có kết nối mạng 3G, 4G. Theo nghiên cứu và thống kê, nền kinh tế số của Việt Nam đã đạt mốc 3 tỷ USD vào năm 2015 và tăng gấp 3 lần lên 9 tỷ USD vào năm 2018, đồng thời được dự báo đạt hơn 30 tỷ USD vào năm 2025. Đặc biệt, sự bùng phát của dịch Covid-19 đã dẫn đến nhu cầu giao dịch trực tuyến tăng cao. Chính dịch Covid-19 đã trở thành chất xúc tác quan trọng đưa nền kinh tế số Việt Nam đạt mức tăng trưởng 16% trong năm 2020, tương ứng 14 tỷ USD.

Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc khẳng định Việt Nam đã và đang nỗ lực tận dụng các thách thức từ dịch Covid-19, biến chúng thành lợi thế, cơ hội để phát triển thương mại điện tử và nền kinh tế số quốc gia. Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc bày tỏ tin tưởng với số người sử dụng smartphone ngày càng tăng, nhất định nền kinh tế số Việt Nam với hệ thống 5G đang được thiết lập sẽ phát triển nhanh hơn nữa.

Tin, ảnh: HOÀNG VŨ