Hội nghị Thượng đỉnh NATO bàn nhiều vấn đề lớn

Sự kiện này được tổ chức tại TP The Hague trong 2 ngày 24 và 25-6.

Theo hãng tin AP, đây là lần đầu tiên ông Donald Trump xuất hiện tại NATO kể từ khi trở lại Nhà Trắng hồi tháng 1-2025 và được cho là sẽ tập trung vào việc bảo đảm cam kết chi tiêu quân sự mang tính lịch sử từ các đồng minh.

Tổng thống Mỹ lập luận tất cả thành viên NATO nên dành ra 5% tổng sản phẩm quốc nội (GDP) cho quốc phòng; với 3,5% dành cho chi tiêu quân sự truyền thống như xe tăng, máy bay chiến đấu và phòng không, còn 1,5% cho những chi phí liên quan đường sá và cầu cống mà quân đội có thể sử dụng để di chuyển. Theo NATO, Mỹ đã chi khoảng 3,4% GDP cho quốc phòng tính đến năm 2024.

Ngoài một số nước trì hoãn như Tây Ban Nha, hầu hết thành viên NATO đang chuẩn bị thông qua cam kết này, với động lực đến từ cuộc xung đột Nga - Ukraine cũng như mong muốn xoa dịu nhà lãnh đạo Mỹ.

"Ông ấy không còn nói điều này gần đây, song châu Âu vẫn lo ngại kịch bản Mỹ rút khỏi NATO hoặc không tôn trọng điều 5" - ông Matthew Kroenig - Phó Chủ tịch kiêm Giám đốc cấp cao của Trung tâm Chiến lược và An ninh Scowcroft thuộc Hội đồng Đại Tây Dương, cựu quan chức Lầu Năm Góc - cho biết.

Điều 5 là điều khoản quy định nếu một thành viên NATO bị tấn công vũ trang, mọi thành viên khác phải phản ứng như một khối thống nhất.

Tuần tra an ninh xung quanh khu vực tổ chức Hội nghị thượng đỉnh NATO tại The Hague - Hà Lan Ảnh: AP

Trước thềm hội nghị, Ngoại trưởng Mỹ Marco Rubio và Đại sứ Mỹ tại NATO Matt Whitaker đã nhấn mạnh cam kết của Washington và nhấn mạnh chính quyền ông Donald Trump chỉ mong muốn một liên minh mạnh mẽ hơn. Nhà Trắng chưa cho biết Tổng thống Donald Trump có gặp riêng nhà lãnh đạo nào, bao gồm Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky, tại The Hague, hay không.

Ngoài ra, với những gì xảy ra ngay trước khi ông Donald Trump rời nước Mỹ, vấn đề Trung Đông được cho là sẽ chi phối các cuộc thảo luận của NATO. Theo Tổng Thư ký NATO Mark Rutte, cuộc chiến thuế quan của ông Donald Trump không ảnh hưởng đến NATO vì liên minh này không liên quan đến thương mại.

Tuy nhiên, các nhà bình luận cho rằng các nhà lãnh đạo sẽ không bỏ qua cơ hội đàm phán trong bối cảnh tổng thống Mỹ đe dọa áp thuế nhập khẩu 50% đối với tất cả hàng hóa từ Liên minh châu Âu (EU).

Anh Thư