Hội nghị toàn quốc quán triệt, triển khai thực hiện 4 nghị quyết của Bộ Chính trị: Giáo dục và đào tạo quyết định tương lai của dân tộc

Người học là trung tâm, chủ thể của quá trình giáo dục - đào tạo

Nghị quyết 71-NQ/TW có ý nghĩa đặc biệt quan trọng, mang tầm chiến lược để thực hiện đột phá chiến lược phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao. Trong đó khẳng định, Đảng, Nhà nước ta xác định giáo dục - đào tạo là quốc sách hàng đầu, quyết định tương lai của dân tộc - đây cũng là điểm mới được bổ sung của Nghị quyết 71-NQ/TW, Thủ tướng nhấn mạnh.

Thủ tướng Phạm Minh Chính phát biểu

Về quan điểm chỉ đạo, Thủ tướng cho biết, Nghị quyết 71-NQ/TW nêu rõ 6 quan điểm.

Một là, cần nhận thức sâu sắc, đầy đủ và thực hiện nhất quán quan điểm giáo dục và đào tạo là quốc sách hàng đầu, giáo dục toàn diện “Đức - Trí - Thể - Mỹ”, là yếu tố quan trọng nhất quyết định tương lai dân tộc.

Phát triển giáo dục và đào tạo là sự nghiệp của Đảng, Nhà nước và của toàn dân. Nhà nước giữ vai trò định hướng chiến lược, kiến tạo phát triển, bảo đảm nguồn lực và công bằng trong giáo dục; bảo đảm đủ trường, đủ lớp, đủ giáo viên đáp ứng nhu cầu học tập của người dân.

Hai là, phát huy truyền thống hiếu học, xây dựng xã hội học tập, khơi dậy mạnh mẽ các phong trào thi đua trong toàn xã hội về học tập, tự học tập, học tập không ngừng, học tập suốt đời vì sự nghiệp phát triển nhanh và bền vững của đất nước, vì tương lai của dân tộc.

Ba là, người học là trung tâm, là chủ thể của quá trình giáo dục và đào tạo; nhà trường là nền tảng, nhà giáo là động lực, quyết định chất lượng giáo dục và đào tạo. Chuyển đổi mạnh mẽ tư duy chủ yếu trang bị kiến thức sang phát triển toàn diện năng lực, phẩm chất của người học. Thực hiện phương châm “thầy ra thầy, trò ra trò”; tôn vinh người thầy và bảo đảm quyền, lợi ích chính đáng của người học.

Các đại biểu dự hội nghị

Giáo dục bảo đảm hài hòa giữa tính toàn dân và tinh hoa, toàn diện và chuyên sâu, dân tộc và toàn cầu. Phát triển giáo dục trên nền tảng văn hóa, truyền thống dân tộc, đồng thời tiếp thu tinh hoa nhân loại, chuẩn mực quốc tế; giáo dục công dân Việt Nam trở thành công dân toàn cầu.

Bốn là, bảo đảm “học đi đôi với hành”, “lý thuyết gắn liền với thực tiễn”, “nhà trường gắn liền với xã hội”. Giáo dục mầm non, phổ thông là nền tảng hình thành nhân cách, phát triển phẩm chất và năng lực. Giáo dục nghề nghiệp là then chốt trong phát triển lực lượng lao động kỹ năng cao. Giáo dục đại học là nòng cốt phát triển nhân lực trình độ cao, nhân tài, thúc đẩy khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo.

Năm là, đột phá phát triển giáo dục và đào tạo bắt đầu từ đổi mới tư duy, nhận thức và thể chế. Tạo đột phá về nguồn lực, động lực và không gian mới, nâng cao chất lượng giáo dục và đào tạo. Nhà nước giữ vai trò chủ đạo, lấy đầu tư công dẫn dắt, thu hút nguồn lực xã hội cho hiện đại hóa toàn diện hệ thống giáo dục quốc dân.

Sáu là, giáo dục công lập là trụ cột, giáo dục ngoài công lập là thành phần quan trọng cấu thành hệ thống giáo dục quốc dân; xây dựng nền giáo dục mở, liên thông, bảo đảm cơ hội học tập công bằng, bình đẳng đối với tất cả các đối tượng.

8 nhóm nhiệm vụ, giải pháp

Liên quan đến đột phá về nhiệm vụ và giải pháp, Thủ tướng Phạm Minh Chính nêu rõ, Nghị quyết xác định 8 nhóm nhiệm vụ, giải pháp, bao gồm 5 nhóm chung và 3 nhóm riêng cho các bậc học.

Cụ thể là, nâng cao nhận thức, đổi mới tư duy và hành động, xác định quyết tâm chính trị mạnh mẽ để đột phá phát triển giáo dục đào tạo.

Đổi mới mạnh mẽ thể chế, tạo cơ chế, chính sách đặc thù, vượt trội cho phát triển giáo dục đào tạo.

Tăng cường giáo dục toàn diện đức, trí, thể, mỹ, hình thành hệ giá trị con người Việt Nam thời đại mới.

Chuyển đổi số toàn diện, phổ cập và ứng dụng mạnh mẽ công nghệ số, trí tuệ nhân tạo trong giáo dục và đào tạo.

Các đại biểu dự hội nghị

Tập trung xây dựng đội ngũ nhà giáo, cơ sở vật chất trường lớp đạt chuẩn, nâng cao chất lượng giáo dục mầm non và phổ thông; tăng cường việc dạy và học ngoại ngữ, từng bước đưa tiếng Anh trở thành ngôn ngữ thứ hai trong trường học, thực hiện đào tạo công dân toàn cầu, đưa trí tuệ nhân tạo (AI) vào các cấp học.

Cải cách, hiện đại hóa giáo dục nghề nghiệp, tạo đột phá phát triển nguồn nhân lực có kỹ năng nghề cao.

Hiện đại hóa và nâng tầm giáo dục đại học, tạo đột phá phát triển nhân lực trình độ cao và nhân tài để dẫn dắt nghiên cứu, đổi mới sáng tạo.

Đẩy mạnh hợp tác, hội nhập quốc tế sâu rộng về giáo dục đào tạo.

Thủ tướng nhấn mạnh các giải pháp đột phá như: đột phá về thể chế, chính sách, từ điểm nghẽn phải trở thành cạnh tranh quốc gia. Thực hiện đột phá về quản lý, quản trị, chuyển mạnh từ quản lý hành chính sang kiến tạo phát triển, quản trị hiện đại.

Đột phá về nguồn lực đầu tư như chi ngân sách nhà nước bảo đảm các điều kiện giáo dục đạt chuẩn, phấn đấu cơ cấu chi đầu tư đạt ít nhất 5%; chi cho giáo dục đại học 3% tổng chi ngân sách nhà nước. Đột phá về phát triển đội ngũ nhà giáo, chuyên gia và nhân tài, muốn trò giỏi phải có thầy giỏi. Đột phá trong chính sách hỗ trợ người học. Đột phá về tự chủ và phát huy năng lực sáng tạo của các cơ sở giáo dục, đào tạo, xây dựng cơ chế tự chủ mạnh mẽ, tạo thuận lợi tối đa cho các cơ sở giáo dục công lập phát huy chủ động và sáng tạo; bảo đảm quyền tự chủ đầy đủ, thống nhất cho các cơ sở giáo dục.

Quang cảnh hội nghị

Đột phá về năng lực ngoại ngữ, chuyển đổi số và ứng dụng AI trong giáo dục. Đột phá về hợp tác quốc tế, hợp tác sâu rộng trong giáo dục và đào tạo, đặt giáo dục đào tạo nước ta trong sự phát triển của nhân loại.

Rõ người, rõ việc, rõ trách nhiệm, rõ thẩm quyền, rõ thời gian, rõ kết quả

Ngay sau khi Nghị quyết 71-NQ/TW được ban hành, Chính phủ đã ban hành Chương trình hành động tại Nghị quyết số 281/NQ-CP ngày 15/9/2025.

Khẳng định điều này, Thủ tướng cho biết, Chương trình hành động của Chính phủ bao gồm 8 nhóm nhiệm vụ, giải pháp lớn, cụ thể hóa thành 36 mục tiêu và 151 nhiệm vụ. Trong đó, đã phân công cụ thể các nhiệm vụ cho từng bộ, ngành, địa phương với tinh thần “6 rõ": rõ người, rõ việc, rõ trách nhiệm, rõ thẩm quyền, rõ thời gian, rõ kết quả.

Một số nhiệm vụ cần triển khai ngay trong năm 2025 của Chính phủ đó là, tiếp tục đẩy mạnh công tác hoàn thiện thể chế, chính sách; khẩn trương rà soát, đánh giá việc triển khai thực hiện Chương trình giáo dục phổ thông để điều chỉnh phù hợp. Xây dựng lộ trình phù hợp và triển khai ngay các chủ trương về chế độ lương, phụ cấp cho nhà giáo, cán bộ quản lý, nhân viên ngành giáo dục. Rà soát, sắp xếp, tái cấu trúc các cơ sở giáo dục đại học và giáo dục nghề nghiệp; sáp nhập, giải thể các cơ sở đào tạo không đạt chuẩn theo hướng giảm đầu mối, tăng quy mô.

Cùng với đó là sửa đổi, bổ sung các quy định pháp luật về thực hiện chủ trương không tổ chức Hội đồng trường trong các cơ sở giáo dục công lập; quyết liệt triển khai chủ trương của Bộ Chính trị về đầu tư xây dựng các trường phổ thông nội trú liên cấp tiểu học và THCS tại 248 xã biên giới đất liền; trước mắt, thí điểm đầu tư hoàn thành xây mới hoặc cải tạo 100 trường trong năm 2025; xây dựng chỉ số hiệu suất công việc, tăng cường giám sát và kiểm tra…

Dẫn lời dặn của Chủ tịch Hồ Chí Minh: “Non sông Việt Nam có trở nên tươi đẹp hay không… chính là nhờ một phần lớn ở công học tập của các em”, Thủ tướng nhấn mạnh: Các nghị quyết gần đây của Bộ Chính trị cũng khẳng định con người là yếu tố quan trọng nhất, quyết định sự thành bại của quốc gia, đầu tư cho con người là đầu tư cho sự phát triển, đầu tư cho tương lai của dân tộc.

Hoàng Ngọc; Ảnh: Hồ Long