Hội thảo hợp tác Việt Nam – Nhật Bản trong đổi mới công nghệ, chuyển đổi số và đa dạng hóa chuỗi cung ứng

Hội thảo do Bộ Công Thương phối hợp với Bộ Ngoại giao, Bộ Thông tin Truyền thông, Bộ Kế hoạch Đầu tư và Cơ quan xúc tiến thương mại Nhật Bản (JETRO) tổ chức. Tham dự Hội thảo có sự hiện diện của Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính, Thủ tướng Nhật Bản Kishida Fumio và đại diện các Bộ, ban, ngành các đơn vị có liên quan của hai nước.

Khả năng hợp tác giữa Việt Nam và Nhật Bản là không có giới hạn

Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính, Thủ tướng Nhật Bản Kishida Fumio mong muốn hai nước sẽ khai thác được nhiều tiềm năng hợp tác hơn nữa

Phát biểu chào mừng Hội thảo, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính nhấn mạnh: Với chủ trương "chú trọng phát triển hạ tầng thông tin, viễn thông, tạo nền tảng chuyển đổi số quốc gia, từng bước phát triển kinh tế số, xã hội số...", kinh tế số đang dần được hình thành, phát triển nhanh tại Việt Nam. Tuy nhiên, hoạt động đổi mới công nghệ, chuyển đổi số và đa dạng hóa chuỗi cung ứng tại Việt Nam vẫn chưa đáp ứng yêu cầu và còn nhiều dư địa cho phát triển.

"Hơn lúc nào hết, nhu cầu đổi mới công nghệ, chuyển đổi số đang trở nên cấp thiết đối với các doanh nghiệp Việt Nam nhằm nâng cao năng lực cạnh tranh, hiệu quả sản xuất và sẵn sàng đón nhận làn sóng đầu tư mới trong nỗ lực đa dạng hóa chuỗi cung ứng của các tập đoàn đa quốc gia. Trong đó, tăng cường hợp tác quốc tế hơn nữa được Việt Nam xác định giữ vai trò đặc biệt trong trọng” - Thủ tướng nhấn mạnh.

Theo Thủ tướng Minh Chính, “Nhật Bản là quốc gia có nền kinh tế phát triển ở trình độ cao, sở hữu công nghệ tiên tiến hàng đầu thế giới và là một trong những nước đi đầu về ứng dụng khoa học công nghệ và phát triển kinh tế số, xã hội số. Trong khi đó, Việt Nam sở hữu nền kinh tế có độ mở cao, đang duy trì tốc độ phát triển nhanh, có nguồn nhân lực trẻ hết sức dồi dào và có nhu cầu nâng cao năng lực cạnh tranh và hiệu quả sản xuất công nghiệp. Hai nền kinh tế có tính bổ sung cao và có nhiều tiềm năng hợp tác trong các lĩnh vực đổi mới công nghệ, chuyển đổi số và đa dạng chuỗi cung ứng”.

Hội thảo được các Bộ, ban, ngành và các đơn vị có liên quan của hai nước rất quan tâm

Đồng quan điểm với Thủ tướng Phạm Minh Chính, Thủ tướng Nhật Bản Kishida Fumio đề cập cụ thể đến 3 vấn đề mà Việt Nam – Nhật Bản có thể cùng hợp tác. Trước hết, để doanh nghiệp Nhật Bản hoạt động ổn định tại Việt Nam thì công nghiệp phụ trợ của Việt Nam là yếu tố then chốt. Tiếp theo, Nhật Bản và Việt Nam được kỳ vọng sẽ tiếp tục hợp tác giải quyết các vấn đề kinh tế và xã hội trên nhiều lĩnh vực thông qua chuyển đổi số. Và thứ ba là đa dạng hóa chuỗi cung ứng.

“Tác động của đại dịch COVID-19 đã khiến chúng ta nhận thức được tầm quan trọng của 3 vấn đề này. Khả năng hợp tác giữa Việt Nam và Nhật Bản là không có giới hạn. Tháng 1 vừa qua, Nhật Bản công bố "Sáng kiến đầu tư tương lai châu Á" và tôi mong muốn cùng ngài Thủ tướng Phạm Minh Chính đưa quan hệ giữa hai nước mạnh mẽ hơn, mang lại lợi ích cho cả hai nước", Thủ tướng Kishida Fumio nhấn mạnh.

Mở rộng quy mô và nâng tầm hợp tác giữa hai nước

Báo cáo của Bộ Công Thương cho thấy, thời gian qua, thông qua các chương trình kết nối kinh doanh, các doanh nghiệp và các tổ chức của Nhật Bản tại Việt Nam đã phối hợp với Bộ Công Thương triển khai nhiều chương trình đào tạo, tư vấn đổi mới công nghệ sản xuất cho các doanh nghiệp Việt Nam, giúp các doanh nghiệp cải thiện năng suất, đủ năng lực tham gia chuỗi cung ứng của các doanh nghiệp Nhật Bản, đặc biệt trong ngành chế tạo ô tô, xe máy, điện tử.

Thứ trưởng Bộ Công Thương Đỗ Thắng Hải: “Doanh nghiệp hai bên rất mong muốn, Chính phủ có thể mở rộng quy mô và nâng tầm hợp tác giữa hai nước”

Cụ thể hơn, Thứ trưởng Bộ Công Thương Đỗ Thắng Hải cho biết, các tổ chức và doanh nghiệp Nhật Bản, như AOTS, Toyota, Denso đã tích cực tham gia các chương trình đào tạo, tư vấn, nâng cao năng lực doanh nghiệp công nghiệp trong nước nói chung và công nghiệp hỗ trợ nói riêng. Trong đó có các hoạt động thiết thực như: cử chuyên gia Nhật Bản đào tạo cho doanh nghiệp Việt Nam về 5S, kaizen; cử kỹ sư tham gia giảng dạy, đào tạo tư vấn; tổ chức cho các doanh nghiệp Việt Nam tham quan, học tập từ các nhà cung cấp đã tham gia chuỗi cung ứng của doanh nghiệp Nhật Bản...

Những nội dung này được các doanh nghiệp Việt Nam đánh giá cao nhờ tính ứng dụng, thực tế và hiệu quả, giúp doanh nghiệp cắt giảm chi phí sản xuất, sử dụng trang thiết bị hiệu quả, nâng cao năng suất, chất lượng sản phẩm.

Tuy nhiên, Thứ trưởng Đỗ Thắng Hải cho rằng, các nội dung hợp tác mới chỉ dừng lại ở quy mô doanh nghiệp, dựa trên nỗ lực của từng doanh nghiệp đơn lẻ, chưa có sự tham gia, vào cuộc mạnh mẽ ở cấp Chính phủ. Các doanh nghiệp hai bên rất mong muốn có thể mở rộng quy mô và nâng tầm hợp tác giữa hai nước.

Theo đó, thời gian tới, để hoạt động hợp tác đạt hiệu quả cao nhất, Thứ trưởng Đỗ Thắng Hải đề xuất: Bộ Kinh tế, Thương mại và Công nghiệp Nhật Bản, JETRO và các tổ chức, doanh nghiệp Nhật Bản cùng đồng hành và triển khai các chương trình, dự án cụ thể nhằm hỗ trợ doanh nghiệp công nghiệp Việt Nam nâng cao năng lực quản trị, trình độ kỹ thuật và tái cấu trúc sản xuất dựa trên chuyển đổi số, phát triển nguồn nhân lực công nghiệp, đồng thời tăng cường hơn nữa sự kết nối giữa các doanh nghiệp Nhật Bản với doanh nghiệp Việt Nam, góp phần nâng cao tỷ lệ nội địa hóa và năng lực cạnh tranh công nghiệp, giúp các doanh nghiệp Việt Nam tham gia ngày càng sâu hơn vào chuỗi sản xuất và cung ứng toàn cầu.

Tiếp tục khẳng định, ba mục tiêu mà Thủ tướng Nhật Bản Kishida Fumio đưa ra cũng chính là những ưu tiên hàng đầu mà Chính phủ Việt Nam đang hướng tới, ông Đỗ Nhất Hoàng - Cục trưởng Cục Đầu tư nước ngoài, Bộ Kế hoạch và Đầu tư - nhấn mạnh, trong giai đoạn tới, hai nước cần thúc đẩy hơn nữa hoạt động hợp tác đầu tư, đặc biệt là dòng vốn FDI thế hệ mới, hướng tới các dự án có hàm lượng công nghệ cao, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số, năng lượng sạch, đảm bảo hiệu quả, thực chất, xứng tầm với quan hệ hợp tác bền chặt giữa hai nước. Song song với thúc đẩy hơn nữa việc đầu tư, đa dạng hóa chuỗi cung ứng, cần đẩy mạnh kết nối giữa doanh nghiệp hai nước nhằm hỗ trợ, nâng cao năng lực, trình độ của doanh Việt Nam để nhanh chóng tiếp cận và nhận chuyển giao công nghệ hiện đại của doanh nghiệp Nhật Bản, qua đó tham gia hiệu quả vào chuỗi giá trị khu vực và toàn cầu.

Trên cơ sở bản ghi nhớ hợp tác, doanh nghiệp hai nước sẽ thúc đẩy hơn nữa việc hỗ trợ, hợp tác giải quyết các vấn đề: đổi mới công nghệ, chuyển đổi số và đa dạng chuỗi cung ứng

Trước những đề xuất của Bộ Công Thương, Bộ Kế hoạch và Đầu tư, Thứ trưởng Bộ Kinh tế, Công nghiệp và Thương mại Nhật Bản, ông Hirose Naoshi cho rằng: “Để Việt Nam có bước tiến nhảy vọt trở thành trung tâm của chuỗi cung ứng toàn cầu trong tương lai, Việt Nam và Nhật Bản cần tận dụng kinh nghiệm vượt qua cuộc khủng hoảng Corona năm ngoái để chuẩn bị bước tiếp theo; hỗ trợ hơn nữa đầu tư của các công ty Nhật Bản như đa dạng hóa chuỗi cung ứng; nỗ lực hơn nữa thúc đẩy việc hợp tác xây dựng và sử dụng hiệu quả cơ sở dữ liệu doanh nghiệp để phục vụ đa dạng hóa chuỗi cung ứng.”

Có nhiều năm tham gia phối hợp chặt chẽ trong các hoạt động hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa, ông Sasaki Nobuhiko, Chủ tịch cơ quan xúc tiến thương mại Nhật Bản (JETRO) cho biết: “Trong ba lĩnh vực đổi mới công nghệ, chuyển đổi số (DX) và đa dạng hóa chuỗi cung ứng mà Thủ tướng Nhật Bản Kishida Fumio đã đề câp, JETRO sẽ tăng cường đối thoại và hợp tác với Bộ Công Thương, Bộ Thông tin và Truyền thông và Bộ Kế hoạch và Đầu tư, nỗ lực cải thiện hơn nữa môi trường đầu tư, thúc đẩy hợp tác hơn nữa giữa doanh nghiệp hai nước trong lĩnh vực đổi mới công nghệ".

Trên cơ sở bản ghi nhớ hợp tác được Đại sứ quán Nhật Bản và Bộ Thông tin và Truyền thông ký kết hôm nay, ông Sasaki Nobuhiko khẳng định, JETRO sẽ thúc đẩy hơn nữa việc hỗ trợ hợp tác và giải quyết các vấn đề trong lĩnh vực chuyển đổi số của các công ty Nhật Bản và Việt Nam, cùng với đó thực hiện tốt vai trò đầu mối trong việc hỗ trợ các doanh nghiệp Nhật Bản đa dạng hóa chuỗi cũng ứng. Đặc biệt, tới đây JETRO sẽ tổ chức “Triển lãm Công nghiệp Hỗ trợ” với sự hợp tác của Bộ Công Thương.

Đổi mới công nghệ, chuyển đổi số và đa dạng chuỗi cung ứng là xu thế phổ biến và là quá trình thay đổi sâu sắc các hoạt động sản xuất công nghiệp tại nhiều quốc gia trên thế giới, trong đó có Việt Nam.

Với sự quyết tâm và ủng hộ mạnh mẽ của lãnh đạo cấp cao Việt Nam và Nhật Bản, hợp tác đổi mới công nghệ, chuyển đổi số và đa dạng hóa cung ứng giữa hai nước sẽ không chỉ là cơ hội, mà còn là công cụ hữu hiệu giúp hai nước chúng ta đạt được mục tiêu, khát vọng phát triển bền vững, góp phần thúc đẩy mối quan hệ đối tác chiến lược tin cậy, thân thiết giữa Việt Nam và Nhật Bản.

Nhật Bản đang là đối tác kinh tế quan trọng hàng đầu của Việt Nam và cũng là nước tài trợ ODA lớn nhất, nhà đầu tư số 3, đối tác du lịch thứ 3, thương mại lớn thứ 4 của Việt Nam. Tổng số vốn đầu tư của Nhật Bản vào Việt Nam hiện đạt 64,55 tỷ USD và 4.835 dự án. Lĩnh vực đầu tư của Nhật Bản rất đa dạng với 19/21 ngành, lĩnh vực, tại 57/63 tỉnh thành phố của Việt Nam.

Hoàng Mai