Hội thảo khoa học '80 năm nền giáo dục cách mạng Việt Nam'

Quang cảnh hội thảo.

Những ý kiến đóng góp tâm huyết, trách nhiệm, khoa học

Cách đây 80 năm, Bộ Quốc gia Giáo dục, tiền thân của Bộ Giáo dục và Đào tạo ngày nay được thành lập. Từ đó đến nay, nền giáo dục cách mạng Việt Nam đã không ngừng lớn mạnh, góp phần đào tạo các thế hệ công dân yêu nước, có tri thức có trách nhiệm xã hội và dân tộc.

Nhằm ôn lại truyền thống vẻ vang 80 năm qua và tiếp tục khẳng định vai trò của giáo dục trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, Công đoàn Giáo dục Việt Nam phối hợp với Viện nghiên cứu hợp tác phát triển giáo dục tổ chức hội thảo khoa học với chủ đề 80 năm nền giáo dục cách mạng Việt Nam.

Phát biểu khai mạc hội thảo, ông Nguyễn Ngọc Ân - Chủ tịch Công đoàn Giáo dục Việt Nam - nhấn mạnh: Trong suốt 80 năm qua, nền giáo dục Việt Nam đã trải qua nhiều giai đoạn phát triển gắn liền với những biến động lịch sử của dân tộc.

Ông Nguyễn Ngọc Ân - Chủ tịch Công đoàn Giáo dục Việt Nam phát biểu khai mạc hội thảo.

Giai đoạn 1945-1975, dưới sự lãnh đạo của Đảng và Bác Hồ, giáo dục đã góp phần xóa mù chữ cho hàng triệu người dân, xây dựng nền tảng tri thức cho công cuộc kháng chiến và kiến quốc.

Giai đoạn 1975-1986, sau ngày đất nước thống nhất, giáo dục tập trung vào việc mở rộng hệ thống trường lớp, nâng cao trình độ dân trí, đào tạo nguồn nhân lực cho công cuộc xây dựng đất nước.

Giai đoạn 1986-2000, chương trình đổi mới đã mở ra nhiều cơ hội cho giáo dục, thúc đẩy xã hội hóa, hội nhập quốc tế, cải tiến chương trình, phương pháp giảng dạy.

Giai đoạn 2000-2025, giáo dục Việt Nam tiếp tục phát triển mạnh mẽ, chú trọng chất lượng, đa dạng hóa loại hình, đẩy mạnh ứng dụng công nghệ, từng bước tiếp cận các chuẩn mực giáo dục quốc tế.

Với ý tưởng tạo diễn đàn cho các nhà khoa học, các thế hệ nhà giáo bày tỏ, chia sẻ và cùng thảo luận về những thành tựu 80 năm của nền giáo dục cách mạng Việt Nam, đồng thời xác định hướng đi cho ngành giáo dục trước những cơ hội và thách thức trong thời gian tới, Công đoàn Giáo dục Việt Nam phối hợp với Viện nghiên cứu hợp tác phát triển giáo dục phối hợp tổ chức hội thảo khoa học "80 năm nền giáo dục cách mạng Việt Nam (1945-2025)".

Sau hơn 1 tháng gửi thư mời, hơn 60 bài tham luận đã được gửi đến Ban tổ chức hội thảo, thể hiện sự quan tâm đặc biệt và ý thức trách nhiệm của các thầy cô trước những vấn đề mới, lớn của giáo dục, trước kỷ nguyên vươn mình của dân tộc.

"Hy vọng những ý kiến đóng góp tâm huyết, trách nhiệm, khoa học và được rút ra từ thực tiễn cũng như trong quá trình nghiên cứu của các vị đại biểu sẽ là tư liệu quan trọng đóng góp vào quá trình đổi mới giáo dục với những cơ chế, chính sách, cơ chế điều hành và nội dung, phương cách tổ chức hoạt động giáo dục trong một giai đoạn rất mới hiện nay", ông Nguyễn Ngọc Ân bày tỏ.

Các đại biểu dự hội thảo.

Giá trị cốt lõi của nền giáo dục cách mạng

Các nội dung được các đại biểu tập trung trao đổi thảo luận đó là: Khái quát tiến trình hình thành và phát triển của nền giáo dục cách mạng Việt Nam và những giá trị cốt lõi của nền giáo dục cách mạng; phân tích những thành tựu nổi bật qua các giai đoạn lịch sử, từ năm 1945 đến nay; sứ mệnh lịch sử của nền giáo dục Việt Nam trong kỷ nguyên mới.

PGS.TS Nguyễn Gia Cầu - Phó Viện trưởng Viện Nghiên cứu hợp tác phát triển giáo dục chia sẻ: Sau Cách mạng Tháng Tám năm 1945, nền giáo dục Việt Nam bước sang một kỷ nguyên mới, mang tính cách mạng, dân chủ, nhân văn và phát triển.

Thành tựu nổi bật đầu tiên là phong trào “diệt giặc dốt”, mở đầu bằng Nha Bình dân học vụ, giúp xóa mù chữ cho hàng triệu người dân Việt Nam. Cuộc cải cách giáo dục đầu tiên (1950-1951) giúp xác lập nền móng giáo dục cách mạng; cải cách năm 1956 mở rộng hệ thống giáo dục phổ thông 10 năm; đến năm 1979, mô hình giáo dục 12 năm được áp dụng, tạo chuẩn mực cho đến ngày nay.

Sau năm 1986, trong công cuộc Đổi mới, giáo dục tiếp tục đổi mới nội dung, phương pháp và cách quản lý. Nhà nước thực hiện xã hội hóa giáo dục, đa dạng hóa các loại hình đào tạo, đồng thời mở rộng hợp tác quốc tế. Thành tựu rõ rệt là tỷ lệ đi học đúng độ tuổi tăng, mạng lưới trường lớp mở rộng đến tận vùng sâu, vùng xa, cùng sự phát triển mạnh mẽ của giáo dục đại học và nghề nghiệp.

Đặc biệt từ năm 2018, chương trình giáo dục phổ thông mới đã thể hiện tinh thần “đổi mới căn bản, toàn diện”, lấy người học làm trung tâm, phát triển phẩm chất và năng lực học sinh. Các môn học tích hợp, hoạt động trải nghiệm và kỹ năng sống được đưa vào giảng dạy, góp phần xây dựng thế hệ công dân toàn diện.

Đại biểu tham luận tại hội thảo.

Hội thảo có sự tham dự của nhiều chuyên gia, nhà khoa học.

Ông Lương Tất Thùy - Nguyên Phó Chủ tịch Công đoàn Giáo dục Việt Nam khẳng định, lịch sử xây dựng và phát triển của Công đoàn Giáo dục Việt Nam đều đồng hành cùng với Bộ Giáo dục và Đào tạo trong sự nghiệp “trồng người”, gắn chặt với quá trình phát triển của cách mạng và nền giáo dục cách mạng.

Trong quá trình hoạt động, Công đoàn Giáo dục Việt Nam đã đạt được nhiều thành tựu, đã được các cấp ủy, chính quyền các cấp từ Trung ương tới địa phương ghi nhận và đánh giá cao. Công đoàn Giáo dục Việt Nam thực sự là tổ chức chính trị - xã hội rộng lớn, người đại diện bảo vệ quyền lợi hợp pháp và chính đáng cho đoàn viên và lao động trong ngành giáo dục.

Từ thực tiễn nhiều năm công tác tại các tỉnh miền núi phía Bắc, PGS.TS Phạm Văn Lực, Trường Đại học Sư phạm Hà Nội 2 mang đến hội thảo tham luận: “Sự hình thành và phát triển nền giáo dục cách mạng ở Khu tự trị Tây Bắc”. Đây là nền giáo dục mới, hoàn toàn khác với cách dạy chữ của các Mo, Mường và mục đích giáo dục thời Pháp thuộc.

PGS.TS Phạm Văn Lực, Trường Đại học Sư phạm Hà Nội 2 tham luận tại hội thảo.

Chủ tịch Công đoàn Giáo dục Việt Nam Nguyễn Ngọc Ân điều hành phiên thảo luận.

Sự hình thành nền giáo dục cách mạng ở Khu tự trị Tây Bắc không chỉ chấm dứt tình trạng mù chữ, thất học, mang đến quyền được đi học cho tất cả các dân tộc, mà còn góp phần xóa đi những tăm tối, nghèo nàn, lạc hậu ở Tây Bắc. Nhờ có nền giáo dục cách mạng, trực tiếp là đội ngũ các thầy, cô giáo đã khơi dậy và thắp lên được “ngọn lửa” hiếu học của đồng bào các dân tộc Tây Bắc.

Nhấn mạnh vai trò của đội ngũ nhà giáo, nhiều đại biểu cho rằng, giáo viên chính là lực lượng trực tiếp thực hiện các chủ trương, chương trình đổi mới. Do đó, phải luôn chăm lo xây dựng đội ngũ này có tâm - tầm - tài, được bồi dưỡng thường xuyên, đãi ngộ hợp lý và có môi trường phát triển nghề nghiệp bền vững.

Bên cạnh đó, giáo dục cần là “bệ phóng” cho các ý tưởng sáng tạo của thế hệ trẻ, thông qua đẩy mạnh chuyển đổi số và đổi mới sáng tạo trong giáo dục, khơi dậy năng lực tư duy phản biện, sáng tạo, hợp tác, năng lực tự học, tự chủ - những kỹ năng thiết yếu của công dân toàn cầu.

Các đại biểu cũng khẳng định, những thành tựu đạt được của nền giáo dục Việt Nam không chỉ thể hiện sự nỗ lực vượt bậc của toàn xã hội, mà còn chứng minh vai trò then chốt của giáo dục trong sự nghiệp phát triển đất nước. Giáo dục Việt Nam hôm nay đang từng bước tiệm cận với trình độ khu vực và quốc tế, hướng tới một nền giáo dục hiện đại, nhân văn và hội nhập.

Lan Anh