Hội thảo Xử lý chất độc tồn lưu sau chiến tranh, ứng phó sự cố CBR và công nghệ phục hồi môi trường
Từ ngày 04-05/9/2025, tại Hà Nội, Binh chủng Hóa học (Bộ Quốc phòng Việt Nam) đã phối hợp với Mạng lưới chuyên gia quân sự ASEAN về CBR tổ chức hội thảo: 'Xử lý chất độc tồn lưu sau chiến tranh, ứng phó sự cố CBR và công nghệ phục hồi môi trường'.
Hội thảo được tổ chức với mục đích nhằm tăng cường năng lực chuyên môn, chia sẻ kinh nghiệm về thực trạng ô nhiễm chất độc hóa học và các kết quả xử lý chất độc hóa học, phục hồi môi trường tại Việt Nam với bạn bè quốc tế và nâng cao khả năng phối hợp trong ứng phó với các sự cố hóa học, sinh học, phóng xạ (CBR).

Sự kiện thu hút sự tham gia của các chuyên gia quân sự ASEAN
Sự kiện thu hút sự tham gia của các chuyên gia quân sự ASEAN về CBR từ 10 quốc gia thành viên, cùng đại diện đến từ Mỹ, Tây Ban Nha, Thụy Điển, Thụy Sĩ, Hà Lan, Tùy viên quốc phòng Hoa Kỳ, Singapore. Trong nước có sự góp mặt của Bộ Ngoại giao, Bộ Khoa học & Công nghệ, Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam, Học viện Quân y, Trung tâm Nhiệt đới Việt – Nga, Cục Khoa học Quân sự, Cục Cứu hộ – Cứu nạn.

Thiếu tướng Nguyễn Đình Hiền – Tư lệnh Binh chủng Hóa học, Tổng Giám đốc Trung tâm hành động Quốc gia khắc phục hậu quả chất độc hóa học và môi trường (NACCET) cho biết, hội thảo lần này là một sự kiện lớn trong khuôn khổ các hoạt động ứng phó sự cố hóa học, sinh học, phóng xạ (CBR) tại khu vực Đông Nam Á góp phần chuẩn bị tốt nhất cho ứng phó sự cố CBR có thể xảy ra trong tương lai.

Việc tổ chức hội thảo lần này thể hiện cam kết mạnh mẽ của Việt Nam trong hợp tác quốc phòng với các quốc gia Asean đồng thời góp phần nâng cao năng lực ứng phó, bảo vệ môi trường và an toàn cộng đồng trước các mối đe dọa từ sự cố CBR trong tương lai.
Trong khuôn khổ hội thảo, các chuyên gia tập trung làm rõ tác hại của chất độc hóa học đối với môi trường và sức khỏe con người, đồng thời giới thiệu các công nghệ, kết quả xử lý chất độc hóa học tại Việt Nam. Bên cạnh đó, các mô hình tổ chức ứng phó sự cố CBR tại châu Âu, Mỹ và Đông Nam Á cũng được chia sẻ.

Tại hội thảo, PGS.TS Đinh Ngọc Tấn (Viện Hóa học Môi trường quân sự/ Binh chủng hóa học) cho biết, dioxin là một trong những hợp chất độc nhất mà con người biết đến. Trong nhóm DRCs thì 2,3,7,8-TCDD là độc nhất và là chất gây ra một số bệnh ung thư cho người, ngoài ra dioxin còn là tác nhân gây ra một loạt các bệnh nguy hiểm khác như bệnh sạm da, bệnh tiểu đường, bệnh đa u tủy, u lympho ác tính, bệnh thần kinh ngoại vi,… có thể dẫn đến tử vong.
Điều khác biệt giữa dioxin và các chất độc môi trường khác là ở chỗ dioxin có khả năng gây ảnh hưởng ngay cả ở những liều tiếp xúc rất nhỏ và ảnh hưởng có thể kéo dài từ thế hệ này sang thế hệ khác. Nghiên cứu về cơ chế gây độc đã chỉ ra rằng dioxin có khả năng ảnh hưởng tới quá trình sao mã các thông tin di truyền và tổng hợp protein tại nhân tế bào. Việc tổng hợp protein mất kiểm soát của cơ thể là nguyên nhân gây ra những tai biến về sức khỏe, ví dụ như bệnh ung thư.
Trước thực trạng này, Chính phủ Việt Nam đặt mục tiêu đến năm 2030 xử lý triệt để 100% các khu vực nhiễm dioxin trên toàn quốc. Bên cạnh đó, Việt Nam ưu tiên triển khai các dự án do Bộ Quốc phòng đề xuất, áp dụng công nghệ trong nước làm chủ, để xử lý dioxin tại các điểm nóng ô nhiễm.
“Có thể khẳng định Việt Nam đang đi đúng hướng trong khắc phục hậu quả chất độc tồn lưu sau chiến tranh, với quyết tâm cao và sự đồng hành mạnh mẽ từ cộng đồng quốc tế” – PGS.TS Đinh Ngọc Tấn khẳng định.

Đặc biệt, hội thảo tổ chức thực hành xử lý tình huống giả định sự cố cháy nổ hóa chất tại Công ty CP Bóng đèn Phích nước Rạng Đông. Hoạt động này giúp các đại biểu trực tiếp rèn luyện kỹ năng xử lý tình huống khẩn cấp có nguy cơ lan rộng, ảnh hưởng đến sức khỏe cộng đồng và môi trường.
Hội thảo cũng là dịp để các bên đánh giá, rút kinh nghiệm từ các sự cố môi trường nghiêm trọng đã từng xảy ra trong và ngoài nước, qua đó nâng cao năng lực ứng phó thực tế.