Hơn 1.000 tay chèo tranh tài đua thuyền trên sông Kiến Giang

Trong 2 năm qua, tình hình dịch bệnh Covid-19 diễn biến phức tạp nên Lễ hội đua, bơi thuyền truyền thống trên sông Kiến Giang (huyện Lệ Thủy, Quảng Bình) đã phải tạm dừng. Nay tình hình dịch bệnh Covid-19 trên địa bàn huyện cơ bản đã được kiểm soát, Ban Thường vụ Huyện ủy huyện Lệ Thủy đã đồng ý chủ trương tổ chức Lễ hội đua, bơi thuyền truyền thống trên sông Kiến Giang năm 2022.

Theo người xưa kể lại, trước đây, vào dịp hè hàng năm, sông Kiến Giang đều khô cạn nước bởi hạn hán, nhưng cứ đến tháng 8 là có mưa, nước sông dâng đầy, ruộng đồng ngập nước, thuận lợi cho việc đồng áng. Từ đó, dân làng khắp nơi mới mở hội đua thuyền ăn mừng, cũng là mang ý nghĩa rèn luyện sức khỏe, thi thố tài năng của trai bơi, gái đua và cầu mong một mùa mưa thuận gió hòa sản xuất bội thu.

Sau ngày Cách mạng tháng Tám năm 1945 thành công, ngày 2/9/1946, nhân dân Lệ Thủy đã tổ chức ăn Tết Độc lập và Lễ hội bơi, đua thuyền với quy mô cấp huyện. Và cứ đến ngày 2/9 hàng năm, nơi đây lại dậy vang tiếng reo hò, tiếng trống, tiếng mõ với những màn tranh đua quyết liệt của các thuyền đua trên sông.

Ngày 27/8/2019, Bộ trưởng Bộ Văn Hóa - Thể Thao - Du Lịch Nguyễn Ngọc Thiện đã ký quyết định đưa lễ hội đua, bơi thuyền trên sông Kiến Giang vào danh mục di sản văn hóa phi vật thể Quốc gia.

Năm nay, Lễ hội đua, bơi thuyền truyền thống trên sông Kiến Giang có sự tham dự của 24 thuyền bơi nam và 9 thuyền đua nữ với tổng số hơn 1.000 vận động viên đến từ các thôn, xã trên địa bàn.

Việc đóng thuyền luôn được chăm chút công phu dưới bàn tay những nghệ nhân tâm huyết. Những thân gỗ dài 20 - 30 m, được cưa xẻ theo thước tấc nghiêm ngặt, cộng với những bí truyền ngàn đời để hình thành nên chiếc thuyền đua bơi.

Trai bơi, gái đua là những thanh niên dạn dày sông nước. Họ chỉ được ăn cơm rang giòn trước khi xuống thuyền để đủ dẻo dai đưa thuyền về đích. Mỗi cuộc đua bơi thường có 14-16 cặp. Trai bơi dùng mái chầm, nữ đua dùng mái chèo, đoạn đường bơi dài từ 18 - 24 km.

Trên chiếc thuyền bơi, người chèo lái, người gõ mõ là những người quan trọng nhất. Trong đó, người chèo lái có nhiệm vụ điều khiển con thuyền, hướng đò đi làm sao lách được qua những thuyền bơi khác mà không bị va chạm.

Người gõ mõ chính là người cầm nhịp cho thuyền bơi. Điều khiển độ nhanh, chậm nhịp ra chầm của trai bơi qua tiếng mõ và lời hô.

Với người dân Lệ Thủy, đua bơi thuyền là danh dự, là máu thịt, là một phần truyền thống không thể thiếu. Vậy nên các làng, xã tham dự giải đều rất nghiêm túc và quyết tâm để có thể đạt được kết quả cao. Nếu kết quả không tốt thì cũng phải thể hiện được độ chơi “đẹp” và tinh thần không nản chí của mình.

Bất kỳ thuyền bơi nào đi qua cũng nhận được sự cổ vũ nhiệt thành từ người xem hai bên bờ sông. Đây cũng là nét đẹp văn hóa làm nên tính nhân văn và trọng võ của người Lệ Thủy.

Sau gần 2h tranh tài, đối với thuyền bơi nam, thôn An Xá (xã Lộc Thủy) đạt giải nhất, xã Mỹ Thủy đạt giải nhì, xã Sơn Thủy đạt giải ba. Đối với thuyền đua nữ, thôn An Xá (xã Lộc Thủy) đạt giải nhất, thôn Phú Thọ (xã An Thủy) đạt giải nhì, thôn Đại Phong (xã Phong Thủy) đạt giải ba.

Bà Đặng Thị Hồng Thắm, Phó Chủ tịch huyện Lệ Thủy cho biết: “Nhằm bảo tồn di sản văn hóa phi vật thể cấp quốc gia, UBND huyện đã có những sự chuẩn bị chu đáo từ trước, tổ chức Lễ hội đua thuyền truyền thống trên sông Kiến Giang cũng là dịp để khơi dậy tinh thần, sự đoàn kết... Đồng thời, đây cũng sẽ là cơ hội để kích cầu và thu hút khách du lịch đến với Lệ Thủy cũng như tỉnh Quảng Bình”.

Video: Lễ hội đua, bơi thuyền truyền thống trên sông Kiến Giang trở lại sau hai năm tạm nghỉ vì dịch Covid-19.

Đăng Khôi