Hơn 1 tỉ người bị béo phì

Ước tính mới dựa trên dữ liệu từ hơn 220 triệu người thuộc hơn 190 quốc gia. Giáo sư Majid Ezzati (Đại học Imperial) - thành viên nhóm nhà nghiên cứu quốc tế, cho biết tỷ lệ béo phì ở các nước giàu có không thay đổi nhiều, nhưng ở số nước còn lại thì đang tăng nhanh. Tình trạng thiếu cân trở nên ít phổ biến hơn tuy nhiên vẫn là vấn đề nghiêm trọng. Hai tình trạng đều đem lại gánh nặng kép về suy dinh dưỡng cho ngày càng nhiều quốc gia.

“Trước đây chúng ta từng nghĩ béo phì là vấn đề của chỉ nước giàu. Giờ đây béo phì là vấn đề của thế giới”, chuyên gia WHO Francesco Branca lưu ý. Ước tính mới xác định từ năm 1990 đến năm 2022, tỷ lệ béo phì ở người trưởng thành tăng hơn gấp đôi, còn ở trẻ em và thanh thiếu niên (5 - 19 tuổi) tăng hơn gấp 4 lần. Tỷ lệ bé trai, bé gái, người trưởng thành thiếu cân cùng kỳ lần lượt giảm 1/5, 1/3 và 1/2.

Ông Ezzati đặc biệt quan ngại tỷ lệ béo phì ở trẻ em, khi xu hướng thừa cân bắt đầu từ trước năm 1990. Song song đó vẫn có hàng trăm triệu trường hợp không đủ ăn.

Thiếu cân ảnh hưởng bất lợi đến sự phát triển của trẻ em, nếu nghiêm trọng sẽ gây tử vong. Người béo phì cũng có nguy cơ tử vong sớm hoặc bị khuyết tật do các tình trạng sức khỏe liên quan như tiểu đường, bệnh tim, bệnh thận khởi phát sớm.

WHO và nhóm nhà nghiên cứu quốc tế ghi nhận gánh nặng kép gia tăng mạnh nhất ở một số quốc gia thu nhập thấp hoặc trung bình, kể cả quốc gia vùng Caribbean lẫn Trung Đông. Tỷ lệ béo phì tại các nước này hiện cao hơn quốc gia thu nhập cao (đặc biệt là ở châu Âu) rất nhiều. Vài nước châu Âu, như Tây Ban Nha, lại đang có tỷ lệ béo phì không đổi hoặc bắt đầu giảm.

Trong lần cập nhật số liệu trước đó năm 2017, WHO xác định toàn thế giới có khoảng 774 triệu người trên 5 tuổi bị béo phì.

Để giải quyết 'nạn" béo phì, Tổng giám đốc WHO Tedros Adhanom Ghebreyesus kêu gọi các quốc gia triển khai loạt biện pháp như đánh thuế sản phẩm hàm lượng đường cao, thực hiện chương trình bữa ăn lành mạnh trong trường học, khuyến khích doanh nghiệp chịu trách nhiệm với tác động sức khỏe của sản phẩm họ tung ra. Giáo sư Ezzati cùng chuyên gia Branca thì cho rằng thuốc giảm cân mới như Wegovy, Mounjaro, Zepbound sẽ hữu ích, nhưng giá thành cao và nguồn cung hạn chế có nguy cơ làm tăng tình trạng bất bình đẳng.

Cẩm Bình