Hơn 130 doanh nghiệp gỗ dán Việt đối mặt nguy cơ bị Hoa Kỳ áp thuế

Theo Cục Phòng vệ thương mại (Bộ Công Thương), Bộ Thương mại Hoa Kỳ (DOC) đã nhận hồ sơ đề nghị điều tra chống bán phá giá (CBPG) và chống trợ cấp (CTC) với gỗ dán cứng và trang trí nhập khẩu từ Trung Quốc, Indonesia và Việt Nam. Trong vụ việc này, gỗ dán cứng và trang trí từ cả 3 nước đều bị đề nghị điều tra cả CBPG và CTC.

Nguyên đơn của vụ việc là Hiệp hội Thương mại công bằng với gỗ dán cứng Hoa Kỳ. Nguyên đơn đã nêu tên hơn 130 công ty của Việt Nam, gồm nhiều doanh nghiệp xuất khẩu lớn, như Công ty CP Tekcom, Công ty TNHH MTV Gỗ Khang Đạt, Công ty TNHH Triệu Thái Sơn, Công ty Cổ phần Xây dựng và Thương mại Thái Hoàng...

Hơn 130 doanh nghiệp gỗ dán Việt đối mặt nguy cơ áp thuế do Hoa Kỳ đề nghị điều tra.

Theo số liệu do nguyên đơn viện dẫn từ nguồn của Ủy ban Thương mại quốc tế Hoa Kỳ (ITC), trong giai đoạn 2022-2024, Việt Nam xuất khẩu lần lượt khoảng 401 triệu USD, 186 triệu USD và 244 triệu USD gỗ dán cứng và trang trí sang Hoa Kỳ, đứng vị trí thứ 2 trong 3 nước bị điều tra, sau Indonesia.

Biên độ CBPG bị cáo buộc với gỗ dán cứng và trang trí từ Việt Nam: khoảng 112,33 đến 133,72% (thấp nhất trong số 3 nước bị điều tra).

Hiệp hội Gỗ và Lâm sản Việt Nam (Viforest) cho biết, kim ngạch gỗ xuất khẩu và sản phẩm gỗ của Việt Nam cả năm 2024 đạt 15,89 tỷ USD. Tính từ đầu năm đến hết ngày 15/5/2025, kim ngạch xuất khẩu gỗ và sản phẩm gỗ của Việt Nam đã đạt 6 tỷ USD, tăng 8,2% so với cùng kỳ năm 2024. Trong đó, Hoa Kỳ vẫn là thị trường tiêu thụ gỗ và sản phẩm gỗ lớn nhất của Việt Nam, chiếm thị phần 55%.

Việt Nam đặt mục tiêu đạt 18 tỷ USD kim ngạch xuất khẩu gỗ và lâm sản vào năm 2025. Cùng với đó, trên 80% cơ sở chế biến, bảo quản gỗ sẽ phải đạt trình độ công nghệ tiên tiến. Toàn bộ sản phẩm gỗ tiêu dùng trong nước và xuất khẩu phải có nguồn gốc hợp pháp, đạt chứng chỉ rừng bền vững.

Tuy nhiên, nguy cơ bị áp thuế từ Mỹ đang phủ bóng lên mục tiêu này. Theo đại diện Hiệp hội Gỗ và Lâm sản Việt Nam (Viforest), việc Việt Nam đạt thặng dư thương mại hơn 100 tỷ USD với Mỹ trong năm 2024 khiến nguy cơ bị điều tra chống bán phá giá hoặc áp thuế là rất rõ ràng. Riêng ngành gỗ có mức thặng dư lớn và “khó thoát khỏi tầm ngắm”. Hiện thuế suất đồ gỗ Việt Nam xuất sang Mỹ là 0%. Nếu bị áp thuế 25%, sẽ rất khó cạnh tranh với sản phẩm từ Trung Quốc và các nước khác.

Ảnh hưởng đã xuất hiện khi nhiều doanh nghiệp cho biết, năm nay chỉ nhận được đơn hàng ngắn hạn, thay vì ký kết cả năm như trước. Không chỉ thị trường Mỹ, nhiều thị trường lớn cũng đang siết quy định nhập khẩu. Đơn cử, Liên minh châu Âu (EU) đã triển khai Cơ chế điều chỉnh biên giới carbon (CBAM), yêu cầu hàng nhập khẩu phải chịu thêm chi phí và doanh nghiệp phải giảm phát thải để được cấp tín chỉ carbon.

Trước nguy cơ này, Viforest và các doanh nghiệp đang chuẩn bị để sẵn sàng tham gia các cuộc điều trần nếu phía Mỹ yêu cầu. Mục tiêu là chứng minh mối quan hệ thương mại song phương trong ngành gỗ mang tính bổ trợ, không gây hại cho sản xuất trong nước của Mỹ.

Ngoài ra, phía cơ quan chức năng của Việt Nam cũng đang tích cực hành động. Bộ Nông nghiệp và Môi trường (NN&MT) đã có nhiều buổi làm việc với các cơ quan của Chính phủ Mỹ nhằm tháo gỡ vướng mắc. Bộ trưởng Bộ NN&MT Đỗ Đức Duy khẳng định: “Việt Nam sẵn lòng mở cửa cho nông sản Mỹ vì hai bên có sản phẩm nông nghiệp bổ trợ, không cạnh tranh trực tiếp. Đây là lợi ích chung”.

Để tìm lối ra cho ngành gỗ, các chuyên gia cho rằng, doanh nghiệp cần mở rộng thị trường, đặc biệt hướng đến các khu vực mới nổi và giàu tiềm năng như Trung Đông, nhằm giảm phụ thuộc và tăng khả năng chống chịu trước rủi ro từ các thị trường lớn.

PV (t/h)