Hơn 93% dân số có bảo hiểm y tế, số chi khám chữa bệnh tăng thế nào?

Ngày 24/5, tại Hà Nội, Bộ Y tế tổ chức Hội nghị tổng kết 15 năm thực hiện Chỉ thị số 38 của Ban Bí thư về đẩy mạnh công tác BHYT trong tình hình mới. Hội nghị kết nối với hàng trăm điểm cầu trên toàn quốc.

Số chi khám chữa bệnh tăng mạnh từng năm

Thông tin tại hội nghị, bà Trần Thị Trang - Vụ trưởng Vụ BHYT (Bộ Y tế) cho biết, công tác phát triển đối tượng tham gia BHYT đã có nhiều thành tựu nổi bật. Số người tham gia BHYT đã tăng gấp hơn 8 lần so với năm 2008.

Các đại biểu tham dự tại điểm cầu Bộ Y tế. Ảnh: Trần Minh.

Cụ thể, năm 2008, cả nước mới có 11% dân số tham gia BHYT, đến năm 2009 (sau 1 năm thực hiện Luật BHYT), đã có 58% dân số tham gia BHYT. Đến nay, tỷ lệ dân số tham gia BHYT đã lên đến hơn 93% (tương đương hơn 93 triệu người).

Chỉ thị 38-CT/TW đã thực sự đi vào cuộc sống của người dân

Thứ trưởng Trần Văn Thuấn cho biết, đến nay, sau 15 năm triển khai thực hiện, Chỉ thị 38-CT/TW đã thực sự đi vào cuộc sống của người dân, tạo ra sự chuyển biến mạnh mẽ về nhận thức, trách nhiệm của cán bộ, đảng viên, người lao động trong ngành y, góp phần quan trọng thực hiện tốt chính sách BHYT, thúc đẩy nâng cao chất lượng dịch vụ y tế phục vụ người dân, tạo lòng tin, sự tin tưởng, an tâm khi người tham gia BHYT đến khám, chữa bệnh tại cơ sở y tế.

Số lượt người có thẻ BHYT đi khám, chữa bệnh tăng nhanh qua từng năm. Tính tới 31/12/2023, có 174,8 triệu lượt người khám chữa bệnh BHYT.

Quyền lợi của người tham gia BHYT ngày càng được mở rộng, việc tiếp cận dịch vụ khám chữa bệnh BHYT ngày càng thuận lợi. Danh mục thuốc, vật tư y tế, dịch vụ kỹ thuật được sử dụng theo năng lực chuyên môn, tuyến chuyên môn kỹ thuật vừa để đảm bảo quyền lợi của người có thẻ BHYT khi đến cơ sở y tế, vừa là yêu cầu nâng cao trình độ chuyên môn kỹ thuật của cơ sở y tế.

Cùng với đó, số chi khám chữa bệnh cũng tăng mạnh từng năm. Thống kê cho thấy năm 2010 số chi khám chữa bệnh BHYT là hơn 19,6 nghìn tỷ đồng; năm 2015 là 47,9 nghìn tỷ đồng và năm 2023 là với số tiền chi trả khoảng 124,3 nghìn tỷ đồng.

Mạng lưới y tế cơ sở phủ rộng khắp cả nước, từng bước được củng cố về cơ sở vật chất, trang thiết bị, nhân lực. Chất lượng khám chữa bệnh tại tuyến y tế cơ sở đã được cải thiện.

Tuy nhiên, bà Trang cho hay, hiện nay, việc chấp hành pháp luật về BHYT của một số nhóm đối tượng như người sử dụng lao động, người tham gia BHYT theo hộ gia đình chưa nghiêm túc.

Chất lượng khám bệnh, chữa bệnh trong thời gian qua ngày một nâng cao, tuy nhiên vẫn chưa đáp ứng nhu cầu khám bệnh, chữa bệnh của nhân dân nhất là ở tuyến y tế cơ sở và các tỉnh miền núi, vùng sâu, vùng xa. Tình trạng quá tải tại một số bệnh viện tuyến tỉnh, tuyến trung ương đã giảm nhiều nhưng vẫn còn. Giá dịch vụ y tế chưa được tính đúng, tính đủ.

Dự kiến tháng 7/2024 sẽ đưa thêm chi phí quản lý vào giá dịch vụ y tế

Còn theo TS. Nguyễn Khánh Phương - Viện trưởng Viện Chiến lược và chính sách y tế (Bộ Y tế), hiện nay, phạm vi quyền lợi tương đối toàn diện và ngày càng được mở rộng. Danh mục thuốc tân dược và y học cổ truyền, vật tư y tế, dịch vụ kỹ thuật đều tăng; danh mục thuốc, vật tư y tế, dịch vụ kỹ thuật được sử dụng theo năng lực chuyên môn, tuyến chuyên môn kỹ thuật; các danh mục được cập nhật, điều chỉnh bổ sung đáp ứng yêu cầu khám chữa bệnh.

Chính sách đồng chi trả (0 - 20%) theo từng nhóm đối tượng đã hỗ trợ được cho những người dân còn khó khăn, yếu thế. Ngoài ra, quyền lợi và mức thụ hưởng cho người có BHYT hiện nay cũng được mở rộng bằng các chính sách như thông tuyến tỉnh, mở rộng tham gia BHYT tự nguyện…

Quyền lợi của người tham gia bảo hiểm y tế được mở rộng, chất lượng khám chữa bệnh ngày một nâng lên. Ảnh: TL.

Tuy nhiên, TS. Nguyễn Khánh Phương cho rằng, việc nguồn thu BHYT hiện nay hạn chế, mức đóng BHYT của Việt Nam thấp so với phạm vi quyền lợi hiện tại và yêu cầu mở rộng, đồng thời cũng thấp hơn so với nhiều nước trong khu vực. Đáng nói, mức chi tiền túi của người dân khi đi khám chữa bệnh vẫn ở mức cao lên đến 45,1%.

TS. Nguyễn Khánh Phương kiến nghị, để Quỹ BHYT bền vững cần áp dụng đồng chi trả đối với mọi người dân tham gia BHYT (20%), yêu cầu tham gia bắt buộc, tham gia cả hộ gia đình mà tránh những lựa chọn bất lợi cho quỹ (khi ốm mới tham gia BHYT).

Đồng thời cần có "người gác cổng" tỉnh táo để kiểm soát chuyển tuyến, kiểm soát gian lận, lạm dụng quỹ BHYT. Về lâu dài cần quản lý bệnh mãn tính tránh biến chứng phải nhập viện dẫn đến chi phí khám chữa bệnh lớn.

Đại diện Vụ kế hoạch tài chính (Bộ Y tế) đánh giá, hiện nay giá dịch vụ khám chữa bệnh BHYT vẫn chưa bao gồm đầy đủ cấu phần gây khó khăn cho công tác nâng cao chất lượng khám chữa bệnh.

Cơ cấu giá dịch vụ khám chữa bệnh bao gồm 4 yếu tố (chi phí trực tiếp, chi phí tiền lương, chi phí quản lý và chi phí khấu hao tài sản), tuy nhiên, đến nay dịch vụ khám chữa bệnh BHYT mới tính 2 yếu tố (chi phí trực tiếp và chi phí tiền lượng). Bộ Y tế dự kiến, đến tháng 7/2024 sẽ đưa thêm chi phí quản lý vào giá dịch vụ y tế BHYT và đến năm 2025 sẽ đưa đủ cả 4 yếu tố cấu thành giá dịch vụ y tế.

Văn Nam