Hỗn loạn bao trùm cuộc đua giành ghế tổng thống Hàn Quốc

Ứng viên tổng thống Hàn Quốc Han Duck Soo và Kim Moon Soo. Ảnh: Korea Times.

Cuộc đua quyền lực tại Hàn Quốc đang ngày càng hỗn loạn, trong bối cảnh phe bảo thủ đấu đá nội bộ còn ứng viên hàng đầu của phe tự do vướng phải những rắc rối pháp lý dai dẳng, theo South China Morning Post.

Tuần trước, đảng Quyền lực Nhân dân (PPP) bảo thủ đề cử cựu Bộ trưởng Lao động Kim Moon Soo làm ứng viên cho cuộc bầu cử tổng thống vào ngày 3/6 tới. Đợt bỏ phiếu bất thường này diễn ra trong bối cảnh cựu Tổng thống Yoon Suk Yeol - người giành chiến thắng trong cuộc bầu cử năm 2022 với tư cách ứng viên PPP - bị luận tội.

Trong khi đó, đảng Dân chủ (DPK) tự do đề cử ông Lee Jae Myung - cựu chủ tịch đảng đối lập lớn nhất Hàn Quốc.

Phe bảo thủ "nội chiến"

Ông Kim - cựu Thống đốc tỉnh Gyeonggi từ năm 2010-2014 - giành được sự ủng hộ của các cử tri bảo thủ khi là thành viên nội các duy nhất công khai bảo vệ nỗ lực áp đặt thiết quân luật của ông Yoon hôm 3/12/2024.

Ông Kim chiến thắng trước Han Dong Hoon - cựu lãnh đạo PPP và Bộ trưởng Tư pháp, người bất hòa với ông Yoon vì các bê bối liên quan tới cựu Đệ nhất phu nhân Kim Keon Hee, một phần nhờ lời hứa sẽ mở bỏ phiếu vòng 2 để đảng lựa chọn giữa ông và cựu quyền Tổng thống Han Duck Soo. Ý tưởng này củng cố mong muốn phe bảo thủ sẽ đoàn kết đề cử duy nhất một ứng viên.

Tuy nhiên, sau khi có được đề cử của PPP, ông Kim lại khẳng định mình sẽ là ứng viên duy nhất. Trợ lý Kim Jae Won đã thẳng thắn thể hiện lập trường hôm 5/5: "Sẽ không có tên Han trên lá phiếu... Ông ấy chưa trả một đồng nào cho phí thành viên PPP".

Phe ông Kim cho rằng PPP nên ưu tiên ủng hộ ông. Hôm 6/5, vị chính trị gia trực tiếp chỉ trích ban lãnh đạo đảng, đồng thời cho biết sẽ tạm dừng chiến dịch tranh cử: "Mặc dù họ cam kết sẽ hỗ trợ hết mình cho ứng viên, họ vẫn đơn phương điều hành đảng mà không có sự tham gia của ứng viên, cho thấy họ thực chất không công nhận tôi là ứng viên tổng thống chính thức của đảng".

Ông Kim Moon Soo trong chuyến thăm chợ truyền thống ở Pohang, tỉnh Bắc Gyeonggi. Ảnh: Yonhap.

Quan điểm này khiến ban lãnh đạo ủng hộ ông Yoon tức giận. Họ đang gây sức ép buộc ông Kim thực hiện lời hứa trước đó về vòng bỏ phiếu thứ 2 "công bằng và nhanh chóng" với ông Han. Mặc dù không phải thành viên PPP, ông Han - chạy đua độc lập - nổi lên như một nhân vật có sức ảnh hưởng trong số các cử tri bảo thủ.

Hôm 5/5, ông Han cáo buộc ông Kim né tránh họp để trì hoãn quá trình thống nhất, cảnh báo sự chia rẽ trong phe bảo thủ có thể dẫn tới thảm họa. Do thiếu nguồn lực xây dựng một chiến dịch tranh cử toàn diện, ông Han đang phụ thuộc vào PPP. Thời gian dường như đang đứng về phía ông Kim vì ông Han có thể bị buộc phải rút lui mà không có sự ủng hộ của PPP.

Quyền chủ tịch PPP Kwon Young Se đã công khai thúc giục ông Kim thực hiện bước đầu tiên hướng tới sự thỏa hiệp. "Các thành viên đảng và công chúng đã chọn ông Kim vì họ tin vào lời hứa theo đuổi sự thống nhất và gặp mặt Han trước", ông Kwon nói. "Việc thất hứa không khác gì phản bội các thành viên và cử tri".

Korea Times đưa tin ông Kim và ông Han sẽ gặp mặt để thảo luận về "một ứng viên duy nhất" vào ngày 7/5, khi chỉ còn vài ngày nữa là đến hạn đăng ký ứng viên chính thức 11/5. Có nhiều ý kiến cho rằng ông Kwon và những nhân vật cấp cao của đảng ủng hộ ông Han hơn.

Choi Jin - người đứng đầu nhóm nghiên cứu Viện Lãnh đạo Tổng thống - cho biết PPP đang trong một “cuộc nội chiến” ứng cử viên.

“Kim Moon Soo có được các nhà hoạt động cực hữu, trong khi Han Duck Soo có được sự ủng hộ của các phe phái ủng hộ Yoon trong đảng”, ông Choi nói. “Bất kể ai thắng cử, các rạn nứt chính trị tại Hàn Quốc sẽ sâu sắc hơn chừng nào cả hai đảng lớn vẫn coi nhau là mối đe dọa hiện hữu thay vì đối thủ chính trị. Sự khoan dung và kiên nhẫn trong nội bộ đảng đã biến mất từ lâu”.

Phe tự do lao đao vì pháp lý

Trong khi đó, DPK lên án nỗ lực thống nhất của phe bảo thủ, cáo buộc "lực lượng cực hữu" của ông Kim và "những kẻ nổi loạn" của ông Han âm mưu trở lại nắm quyền và bảo vệ ông Yoon khỏi bị truy tố. "Nếu họ giành được quyền lực thông qua liên minh này, họ chắc chắn sẽ tha cho Yoon", phát ngôn viên DPK Park Kyung Mi nói.

Ông Yoon được thả khỏi trại giam hôm 8/3 sau khi Tòa án Quận Trung tâm Seoul hủy bỏ lệnh bắt giữ. Bên công tố đã từ chối kháng cáo, khiến công chúng phản ứng dữ dội.

Trong khi đó, sự chỉ trích với ngành tư pháp ngày càng tăng khi Tòa án Tối cao hủy bỏ phán quyết tha bổng của tòa phúc thẩm với ông Lee liên quan tới tuyên bố sai lệch trong chiến dịch tranh cử. Tòa án Tối cao cũng ra lệnh xét xử lại, có khả năng ảnh hưởng tới kế hoạch tranh cử của ông Lee.

Hồi năm 2022, ông Lee thua ông Yoon với tỷ lệ sít sao. Tốc độ ra quyết định của Tòa án Tối cao làm dấy lên cáo buộc họ không đảm bảo đủ thời gian để ông Lee bào chữa.

"Tòa án Tối cao có những hành động chưa từng có, làm nhiều chuyên gia pháp lý nghi ngờ (về động cơ của họ)", Yi Zoon Il, giáo sư tại Trường Luật Đại học Hàn Quốc, cho biết.

Ứng viên tổng thống đảng Dân chủ Lee Jae Myung. Ảnh: Korea Times.

DKP cáo buộc cơ quan tư pháp tìm cách tước đi cơ hội tranh cử tổng thống của ông Lee, song Tòa án Tối cao bác bỏ thông tin này, khẳng định mọi động thái đều hợp pháp. Hành động theo chỉ thị từ Tòa án Tối cao, tòa phúc thẩm đã nhanh chóng chỉ định một hội đồng và lên lịch phiên xét xử lại đầu tiên vào ngày 15/5.

Các chuyên gia pháp lý lưu ý theo các thủ tục tiêu chuẩn, phán quyết cuối cùng khó đưa ra trước ngày bầu cử 3/6. Tuy nhiên, Tòa án Tối cao đẩy nhanh tiến độ khiến nhiều người lo ngại về động cơ chính trị.

Đáp lại, DPK kêu gọi tòa phúc thẩm hoãn phiên đầu tiên, lập luận ứng viên tổng thống xứng đáng được hưởng các điều kiện vận động tranh cử công bằng. Nếu không, đảng cảnh báo sẽ theo đuổi các thủ tục luận tội với Chánh án Tòa án Tối cao Cho Hee-dae, người bị cáo buộc tiên phong làm chệch nỗ lực ứng cử của ông Lee.

Thăm dò Realmeter công bố hôm 5/5 cho thấy ông Lee đang dẫn đầu với 46,5%, theo sau là ông Han với 34,3% và ông Kim với 27,8%.

Trí Ân