Hỗn loạn bao trùm Lebanon

Gần 3 ngày kể từ thời điểm Israel tuyên bố mở chiến dịch tấn công trên bộ nhắm vào các vị trí của nhóm Hezbollah trên lãnh thổ Lebanon gần biên giới Israel, Lực lượng Phòng vệ Israel (IDF) những giờ qua đẩy mạnh ném bom và phóng tên lửa dẫn đường vào hàng loạt mục tiêu trên khắp quốc gia láng giềng, động thái được đánh giá là nhằm tạo điều kiện cho hoạt động tiến công của bộ binh.

Lực lượng cứu hộ Lebanon tìm kiếm nạn nhân tại hiện trường một vụ không kích của Israel vào Beirut. Ảnh: GettyImages

Ngày 3/10, IDF xác nhận đã lần đầu không kích “chính xác” vào vùng lõi trung tâm thủ đô Beirut của Lebanon. Reuters cho hay, mục tiêu bị tấn công là tòa nhà ở quận Bachoura giữa “trái tim” Beirut, cách không xa trụ sở Quốc hội Lebanon. Các nhân viên y tế Beirut sau đó thông báo, ít nhất 6 người đã thiệt mạng và 7 người bị thương trong vụ tấn công này. Theo nguồn tin của Reuters, 3 quả tên lửa khác cùng thời điểm đã lao xuống mục tiêu ở vùng Dahiyeh ngoại ô phía Nam thành phố, nơi thủ lĩnh Hezbollah Hassan Nasrallah bị hạ sát hồi tuần trước. Chỉ tính trong 24h thống kê gần nhất, ít nhất 46 người Lebanon đã thiệt mạng, 85 người khác bị thương vì hỏa lực Israel. “Một đêm mất ngủ ở Beirut. Những vụ nổ rền vang làm rung chuyển thành phố. Lo lắng và sợ hãi hiện hữu khắp nơi”, điều phối viên Liên hợp quốc (LHQ) tại Lebanon Jeanine Hennis-Plasschaert, bình luận.

Đợt không kích mới nhất của Israel diễn ra sau khi lực lượng Israel và Hezbollah bắt đầu giao tranh cận chiến tại thị trấn Maroun al-Ras của Lebanon gần biên giới. Trong khi bộ binh Israel được yểm trợ bởi pháo binh và không quân, nhóm Hezbollah tuyên bố dùng rocket và pháo binh bắn phá các cứ điểm của đối phương. Phía Israel ngày 3/10 xác nhận 8 binh sĩ nước này đã thiệt mạng, thương vong được New York Times mô tả là cao so với những gì mà họ hứng chịu ở Dải Gaza trong cùng thời gian giao tranh. Quân đội Israel không nêu tình huống các binh sĩ thiệt mạng, nhưng các chuyên gia đánh giá năng lực quân sự của nhóm Hezbollah lớn mạnh hơn so với Hamas. Hezbollah đến nay chưa công bố con số thương vong. Israel ngày 3/10 khẳng định đã loại khỏi vòng chiến đấu 60 thành viên Hezbollah trong một ngày.

Trước sức kháng cự của Hezbollah, quân đội Israel ngày 2/10 thông báo điều động thêm Sư đoàn bộ binh 36 tới tham chiến cùng Sư đoàn lính dù 98, đơn vị tiên phong tiến vào Lebanon sáng 1/10. Sư đoàn 36 là đơn vị chính quy, có nòng cốt gồm hai lữ đoàn bộ binh, hai lữ đoàn thiết giáp và một lữ đoàn pháo binh. Tel Aviv khẳng định không có kế hoạch nhằm vào thủ đô Beirut hay các thành phố lớn ở miền Nam Lebanon, nhưng việc triển khai thêm lực lượng cho thấy chiến dịch sẽ được mở rộng.

Theo Reuters, cuộc đổ bộ của Israel tại Lebanon đánh dấu lần đầu tiên Tel Aviv đưa quân vào lãnh thổ quốc gia láng giềng kể từ năm 2006; đồng thời mở ra giai đoạn mới của xung đột Israel-Hezbollah. Những diễn biến ngày càng phức tạp trên thực địa đã và đang đẩy hàng ngàn người dân Lebanon vào nguy cơ hứng thương vong, mất nhà cửa thường trực. Thống kê của giới chức Lebanon cho thấy, chỉ tính trong 2 tuần gần nhất, hơn 1.000 người Lebanon đã thiệt mạng vì bom đạn Israel, trong đó 1/4 là trẻ em và phụ nữ. Ngoài ra, hàng trăm nghìn người phải sơ tán, ngủ trên bãi biển và đường phố trong tình trạng thiếu thốn và hỗn loạn; hơn 30 bệnh viện phải đóng cửa.

Bên cạnh đó, tình hình chiến sự leo thang đang đà đẩy nền kinh tế đầy rẫy bất ổn của Lebanon vào nguy cơ sụp đổ, kéo theo nguy cơ xảy ra khủng hoảng nhân đạo. Cuộc khủng hoảng kinh tế từ năm 2019 cùng vụ nổ hóa chất kinh hoàng ở cảng Beirut năm 2020 ảnh hưởng nghiêm trọng tới kinh tế Lebanon, khiến nước này không thể đáp ứng nhu cầu cơ bản như điện nước và y tế của người dân. GDP Lebanon đã giảm từ 59 tỷ USD năm 2018 xuống còn 22 tỷ USD vào năm 2023; còn đồng nội tệ đã mất giá 95% trong lúc lạm phát chạm ngưỡng 200%, đẩy mức sống của gần một nửa dân số xuống mức nghèo khổ. “Lebanon đối mặt nhiều cuộc khủng hoảng vượt quá khả năng ứng phó”, Imran Riza, điều phối viên nhân đạo của LHQ tại Lebanon, khẳng định.

Giới chức Lebanon những ngày qua kêu gọi cộng đồng quốc tế gây áp lực để Israel dừng chiến dịch tấn công. Tuy nhiên, triển vọng đưa Tel Aviv sớm đi đến một lệnh ngừng bắn là rất hẹp, khi Mỹ, quốc gia có ảnh hưởng hàng đầu với Israel, tuyên bố ủng hộ “quyền tự vệ của Israel trước Hezbollah” trong việc “phá hủy một số cơ sở hạ tầng tấn công mà Hezbollah đã xây dựng dọc biên giới”. Ngày 2/10 vừa qua, Liên minh châu Âu (EU) cũng đã không thể thông qua tuyên bố chung kêu gọi ngừng bắn ngay lập tức ở Lebanon do vấp phải sự phủ quyết của Czech. Nước này cho rằng tuyên bố chung được hầu hết thành viên EU ủng hộ đó “còn hạn chế khi nói đến quyền tự vệ của Israel” và không có nội dung yêu cầu Hezbollah rút xa khỏi biên giới Israel.

Thái Hà