Hôn mê, tổn thương não nghiêm trọng do dùng phải cồn sát trùng giả
Sau khi mua cồn 70 độ ở hiệu thuốc gần nhà về xúc miệng và ngậm để chữa viêm tủy răng, người bệnh bị rơi vào trạng thái đau đầu, chóng mặt, buồn nôn, giảm nhận thức, tổn thương não nghiêm trọng.
Bệnh nhân đang điều trị tại Bệnh viện Bạch Mai. (Ảnh: BVCC)
Ngậm cồn chữa đau răng, bệnh nhân ngộ độc methanol
Trung tâm Chống độc, vừa tiếp nhận người đàn ông 55 tuổi (Hoàng Mai, Hà Nội) nhập viện trong tình trạng hôn mê, suy hô hấp, nhiễm toan chuyển hóa nặng. Kết quả xét nghiệm trong máu có chứa nồng độ cồn công nghiệp methanol cao 116,63 mg/dL và kết quả chụp MRI não có xuất hiện tổn thương hoại tử nhân bèo và biến chứng chảy máu não.
Tiến sĩ, bác sĩ Nguyễn Trung Nguyên, Giám đốc Trung tâm Chống độc, Bệnh viện Bạch Mai cho biết, bệnh nhân không có tiền sử nghiện rượu, cơ thể khỏe mạnh. Khoảng 1 tuần trở lại đây, bệnh nhân bị viêm tủy răng, có mua cồn 70 độ ở hiệu thuốc gần nhà về xúc miệng và ngậm. Bệnh nhân ngậm liên tục trong 1 giờ, ngày ngậm 3-4 lần.
Trước 3 ngày nhập viện, bệnh nhân ăn uống kém, xuất hiện đau đầu, chóng mặt, buồn nôn, nôn, người mệt mỏi, sau đó xuất hiện thêm triệu chứng nhìn mờ. Bệnh nhân được đưa vào cấp cứu tại Trung tâm Thần kinh, Bệnh viện Bạch Mai.
Tại thời điểm nhập viện ban đầu, ngoài những triệu chứng kể trên người bệnh tỉnh táo, các chỉ số sinh tồn, tim phổi bình thường, không rối loạn cảm giác. Chụp MRI não có xuất hiện ổ nhồi máu nhỏ nhân bèo trái. Xét nghiệm khí máu các chỉ số cho thấy sự bất thường.
Tiếp đó, bệnh nhân giảm dần ý thức, đồng tử giãn, suy hô hấp, hôn mê phải đặt nội khí quản thở máy. Nghi ngờ bệnh nhân nên ngay lập tức, các bác sĩ chuyển bệnh nhân tới Trung tâm Chống độc để đánh giá, xử trí, lọc máu.
Các bác sĩ Trung tâm Chống độc cho biết, bệnh nhân bị ngộ độc methanol. Kết quả xét nghiệm mẫu cồn bệnh nhân sử dụng, mặc dù nhãn mác ghi “Ethanol cồn 70 độ”, nhưng không có ethanol, mà chỉ có cồn công nghiệp methanol chiếm đến 77,5%.
"Bệnh nhân dùng “cồn” để ngậm thời gian dài, miệng có vết thương hở (viêm tủy răng), “cồn” thẩm thấu qua niêm mạc và cũng không ngoại trừ quá trình ngậm bệnh nhân có nuốt phải. Đây là những nguyên nhân khiến bệnh nhân ngộ độc và dẫn đến tình trạng nguy kịch như hiện nay", bác sĩ Nguyên nói.
Nhiều năm qua, Trung tâm Chống độc, Bệnh viện Bạch Mai đã gặp các bệnh nhân như trên, phần lớn bị mù mắt, di chứng não hoặc tử vong. Bệnh viện cũng đã nhiều lần phát đi các thông tin về các trường hợp bị ngộ độc như thế này và đã có công văn thông báo gửi các cơ quan chức năng, đề xuất giải quyết.
Báo động thực trạng sản phẩm cồn sát trùng rởm chứa methanol
Tiến sĩ Nguyễn Trung Nguyên cho biết, loại cồn sát khuẩn phổ biến là ethanol, còn methanol là cồn công nghiệp, hóa chất độc hại, khả năng sát trùng rất kém và không được dùng để sát trùng.
Hình ảnh chai cồn bệnh nhân dùng để ngậm và xúc miệng.
Cồn công nghiệp methanol có thể dễ dàng hấp thu qua đường tiêu hóa, qua da và đường hô hấp. Methanol cũng dễ bốc hơi nên hít nhiều hoặc kéo dài cũng bị ngộ độc.
Các chai cồn nguy hiểm này được đóng chai và nhãn mác ở hai dạng: Một là, ở dạng hàng giả, có hình thức và công bố giống như sản phẩm cồn sát trùng “nghiêm chỉnh” (đề rõ công dụng sát trùng, hỗ trợ sát trùng, khử trùng, thành phần ethanol 70-90 độ).
Hai là, ở dạng nhập nhèm thông tin, mẫu mã, đánh lừa người tiêu dùng, nhưng đọc kỹ thông tin trên nhãn thì công dụng lại không dùng để sát trùng hay khử trùng, hoặc sát khuẩn hay khử khuẩn; thành phần ghi chung chung là cồn, hoặc ghi rõ là methanol, công dụng lại chỉ ghi là để lau chùi, vệ sinh hoặc để đốt.
Bác sĩ Nguyên cho rằng, với các chai cồn methanol, bản chất là chai hóa chất độc hại lại có thông tin nhập nhèm, đánh lừa người tiêu dùng và trốn tránh sự quản lý của cơ quan chức năng là vấn đề phức tạp. Đây là vấn đề đáng báo động vì thực tế đã và đang gây ra nhiều hậu quả nghiêm trọng về sức khỏe.
Nhận thức được sự nguy hiểm của các sản phẩm cồn sát trùng rởm, Bệnh viện Bạch Mai đã từng cho lấy mẫu tất cả các sản phẩm cồn đang sử dụng ở bệnh viện, xét nghiệm kiểm tra nồng độ cồn sát trùng ethanol, isopropanol có đạt hay không, có sản phẩm nào có cồn công nghiệp methanol hay không, để bảo đảm an toàn tối đa cho các bệnh nhân.
Công tác này sẽ tiếp tục được bệnh viện thực hiện định kỳ, đột xuất và liên tục trong thời gian tới.
Tiến sĩ, bác sĩ Nguyễn Trung Nguyên khuyến cáo, để giải quyết thực trạng cồn sát trùng rởm, rượu rởm, cơ quan chức năng cần phải quản lý hóa chất độc hại, không thể để lưu hành dễ dàng rộng rãi và nhầm lẫn như hiện nay, từ khâu đăng ký, quản lý kinh doanh đến khâu thanh tra, hậu kiểm và xử lý phải nghiêm.
Bác sĩ Nguyên cho biết, các nước phát triển như Mỹ đã cho chất màu xanh lam vào cồn methanol, để xử trí chuyện rượu rởm, cồn rởm và nếu có cố ý uống thì cũng dễ nhận biết là hóa chất và được đưa đến viện ngay để cấp cứu kịp thời. Do đó, Việt Nam cũng cần có cách đánh dấu, phân biệt để người dân nhận ra loại hóa chất độc hại này để không bị kẻ xấu pha trộn lẫn lộn.
Với người dân, bác sĩ Nguyên khuyến cáo cần thận trọng khi mua cồn sát trùng, nên mua ở các hiệu thuốc uy tín.
