Họp báo công bố Quyết định về đặc xá năm 2024 của Chủ tịch nước

Phó Chủ nhiệm Văn phòng Chủ tịch nước Phạm Thanh Hà; Thứ trưởng Bộ Công an, Trung tướng Lê Quốc Hùng; Thứ trưởng Bộ Ngoại giao Hà Kim Ngọc; Phó Chánh án Thường trực Tòa án Nhân dân Tối cao Nguyễn Trí Tuệ đồng chủ trì họp báo.

Tại cuộc họp báo, Phó Chủ nhiệm Văn phòng Chủ tịch nước Phạm Thanh Hà cho biết, đặc xá là một trong những chế định pháp lý quy định tại Điều 88, Hiến pháp nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam, được thể chế hóa bằng Luật Đặc xá năm 2018 (trước đây là Luật Đặc xá năm 2007).

Phó Chủ nhiệm Văn phòng Chủ tịch Nước Phạm Thanh Hà công bố quyết định đặc xá của Chủ tịch Nước. Ảnh: H.Ngọc

Từ năm 2009 đến nay, nước ta đã tiến hành 9 đợt đặc xá nhân sự kiện trọng đại, ngày lễ lớn của đất nước, đặc xá cho hơn 92.000 phạm nhân có quá trình cải tạo, lao động, học tập tốt trở về với cộng đồng, xã hội.

Kết quả các đợt đặc xá đã bảo đảm các yêu cầu chính trị, pháp luật, nghiệp vụ, đối ngoại; được Nhân dân trong nước đồng tình và dư luận quốc tế đánh giá cao; tiếp tục khẳng định chủ trương, chính sách nhất quán của Đảng và Nhà nước Việt Nam trong việc thúc đẩy và bảo vệ quyền con người một cách công bằng, bình đẳng cho tất cả mọi đối tượng công dân, kể cả những người đang chấp hành án phạt tù.

Phó Chủ nhiệm Văn phòng Chủ tịch nước nhấn mạnh: "Bằng các Quyết định đặc xá của Chủ tịch Nước, hàng chục nghìn người đã hưởng niềm vui được khoan hồng, sớm trở về đoàn tụ với gia đình, sẵn sàng làm lại cuộc đời. Phần lớn người được đặc xá đã trở về nơi cư trú, ổn định cuộc sống, làm ăn lương thiện, tỷ lệ người được đặc xá tái phạm tội rất thấp. Đó chính là dấu ấn nhân văn lớn nhất của chủ trương đặc xá, phản ánh rõ nhất ưu tiên bảo đảm và thúc đẩy quyền con người trong mọi chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước ta".

Xuất phát từ truyền thống nhân đạo của dân tộc và chính sách khoan hồng của Đảng, Nhà nước Việt Nam đối với người phạm tội cũng như kết quả thực hiện công tác đặc xá, tình hình thực tế của công tác thi hành án phạt tù trong thời gian qua; theo đề nghị của Chính phủ, ngày 30.7.2024, Chủ tịch nước Tô Lâm đã ký Quyết định số 758/2024/QĐ-CTN về đặc xá năm 2024, nhân dịp kỷ niệm 79 năm Quốc khánh nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam (2.9.2024) và 70 năm ngày Giải phóng Thủ đô (10.10.2024).

Quang cảnh họp báo. Ảnh: H.Ngọc

Theo đó, thời gian đã chấp hành án phạt tù để xét đặc xá tính đến ngày 30.9.2024. Đối tượng được đặc xá bao gồm: Người đang chấp hành án phạt tù có thời hạn, người bị kết án tù chung thân đã được giảm xuống tù có thời hạn, người đang được tạm đình chỉ chấp hành án phạt tù.

Về điều kiện được đề nghị đặc xá, người đang chấp hành án phạt tù có thời hạn, bị kết án tù chung thân đã được giảm xuống tù có thời hạn được đề nghị đặc xá phải có đủ điều kiện: Có tiến bộ, ý thức cải tạo tốt và được xếp loại chấp hành án phạt tù khá hoặc tốt theo quy định; đã chấp hành án phạt tù ít nhất 1/2 thời gian đối với trường hợp bị phạt tù có thời hạn; đã chấp hành xong hình phạt bổ sung là phạt tiền, đã nộp án phí; đã thi hành xong nghĩa vụ trả lại tài sản, bồi thường thiệt hại, nghĩa vụ dân sự khác đối với người bị kết án phạt tù về các tội tham nhũng…

Người bị kết án phạt tù có thời hạn đã chấp hành ít nhất 1/3 thời gian, người bị phạt tù chung thân đã được giảm xuống tù có thời hạn đã chấp hành ít nhất 13 năm cũng được đề nghị đặc xá khi: Đã lập công lớn trong thời gian chấp hành án phạt tù; người có công với cách mạng; người đang mắc bệnh hiểm nghèo, ốm đau thường xuyên; người đủ 70 tuổi trở lên; người có hoàn cảnh gia đình đặc biệt khó khăn và bản thân là lao động duy nhất trong gia đình...

Quyết định của Chủ tịch nước cũng nêu rõ 15 trường hợp không được đề nghị đặc xá, như: Bị kết án phạt tù về tội phản bội Tổ quốc; tội hoạt động nhằm lật đổ chính quyền nhân dân; tội gián điệp, tội xâm phạm an ninh lãnh thổ; tội bạo loạn; tội khủng bố nhằm chống chính quyền nhân dân; trước đó đã được đặc xá...

Về đặc xá trong trường hợp đặc biệt, Chính phủ chủ trì, phối hợp với Tòa án Nhân dân Tối cao, Viện Kiểm sát Nhân dân tối cao và các cơ quan, tổ chức liên quan lập hồ sơ của người được đề nghị đặc xá trong trường hợp đặc biệt để trình Chủ tịch nước xem xét, quyết định.

Hoàng Ngọc