Hợp đồng trống rỗng khiến khí tự nhiên hóa lỏng Mỹ gặp khó

Cuộc khủng hoảng năng lượng đã dẫn đến sự gia tăng kỷ lục về số lượng các dự án xây dựng nhà máy chế biến, nhằm xuất khẩu khí tự nhiên hóa lỏng (LNG) từ Mỹ.

Hiện đã có hơn 36 triệu tấn LNG theo các hợp đồng được ký kết mỗi năm, giúp tăng cường năng lực xuất khẩu của Mỹ. Khối lượng đầu tư vào năm 2023 vào những dự án cơ sở hạ tầng mới đang tăng với tốc độ kỷ lục.

Đây là con số cao nhất trong toàn bộ giai đoạn quan sát và hạch toán, tuy nhiên cánh cửa cơ hội cho nhiều dự án có thể sẽ sớm đóng lại, chuyên gia phân tích cao cấp của tờ Bloomberg - ông Steven Stapzinski đã đưa ra nhận định trên.

Làn sóng đầu tư kỷ lục vào khí tự nhiên hóa lỏng Mỹ có thể sớm thoái trào. Sự bùng nổ và phấn khích của việc ký kết hợp đồng, trên cơ sở tổng khối lượng căn cứ vào cơ sở hạ tầng đang được xây dựng, đơn giản là không thể đạt được trong thực tế.

Các nhà máy nhằm đẩy công suất lên hơn 36 triệu tấn mỗi năm đã được phê duyệt trong năm nay, mục đích duy nhất là phục vụ nhu cầu xuất khẩu ở mức cao nhất của Mỹ, theo ước tính của tờ Bloomberg.

Dự án mới nhất là nhà máy của Tập đoàn NextDecade có trụ sở ở Texas, trị giá lên tới 18,4 tỷ USD, các điều khoản cần thiết đã được thống nhất.

Trong khi châu Âu đang gấp rút thay thế khí đốt đi qua đường ống của Nga bằng nhiên liệu tái tạo thì họ cũng đồng thời nỗ lực để hạn chế sử dụng nhiên liệu hóa thạch vào năm 2030, trong bối cảnh đề ra các mục tiêu môi trường đầy tham vọng.

Qatar cũng cảnh giác với các hợp đồng bán LNG, do việc mở rộng sản xuất khí tự nhiên hóa lỏng ồ ạt sẽ khiến nước này cạnh tranh trực tiếp với một số nhà máy sắp tham gia thị trường của Mỹ.

Nói cách khác, hợp đồng dài hạn, cũng như các nhà máy được thiết kế để đảm bảo thực hiện những thỏa thuận đó, trong tương lai rất gần sẽ bị đặt câu hỏi, hoặc thậm chí có nguy cơ đóng cửa, ngừng hoạt động và không sinh lời. Nhiều chuyên gia đã cảnh báo về điều này.

Trong số 11 dự án LNG chưa hoàn thành, các nhà phân tích của tờ Bloomberg điểm tên 7 dự án có khả năng không được triển khai và phần còn lại bị gọi là "những chú ngựa đen" vì gặp vấn đề với hợp đồng, tài trợ và quy định.

Tất cả các dự án tốt nhất đã được phê duyệt và gần như hoàn thành, và chỉ có một vài trong số đó đang cho thấy thực sự mang lại hiệu quả.

Nhà máy LNG mất rất nhiều năm để xây dựng. Nếu dự án không nhận được tài trợ và bắt đầu khởi công trong năm tới, thời điểm bắt đầu sản xuất có thể bị đẩy tới cuối thập kỷ này hoặc lâu hơn nữa.

Tuy nhiên sau đó sự cạnh tranh sẽ khốc liệt hơn, khi các doanh nghiệp khác sẽ được thành lập ở Mỹ, Qatar và nhiều quốc gia khác. Và điều này không tính đến chương trình nghị sự về môi trường đang mở rộng từ năm này sang năm khác.

Ở khía cạnh này, mọi thứ được ký kết trong khoảng thời gian hơn 20 năm, cho dù đó là nguồn cung cấp LNG hay nhà máy xử lý khí, về cơ bản chỉ là một hợp đồng trống rỗng, một tờ giấy ghi ý định, không hơn không kém.