Hợp tác xã Nông nghiệp và dịch vụ Bình Quới cho thuê đất công sai quy định?

Vừa qua, Sở Tài nguyên môi trường (TNMT) TP.HCM đã có kết luận thanh tra việc quản lý, sử dụng đất của Hợp tác xã (HTX) Nông nghiệp và dịch vụ Bình Quới (HTX Bình Quới, quận Bình Thạnh, TP.HCM). Sở TNMT yêu cầu HTX Bình Quới chấm dứt việc cho thuê 2 khu đất với diện tích hơn 15.000m2 sai quy định.

Cho thuê đất công để “nuôi” hợp tác xã?

Ngày 15/3, theo ghi nhận của phóng viên, việc cho thuê 2 khu đất trên vẫn như cũ, chưa thực hiện chấm dứt như kết luận thanh tra.

Trao đổi với phóng viên Báo Giao thông, bà Trương Nguyệt Yến, ban kiểm soát HTX Bình Quới, cho biết: "Sở TNMT yêu cầu chấm dứt việc cho thuê nhưng thời điểm vừa qua là thời điểm dịch Covid-19 người ta cũng đâu kinh doanh được gì. Bên đây, chúng tôi cũng đâu có nguồn thu nào khác ngoài 2 nguồn cho thuê mặt bằng đó đâu".

Mặt tiền trụ sở HTX Bình Quới nằm trên đường Bình Quới, phường 28, quận Bình Thạnh. Ảnh: Quang Phương.

Kết luận thanh tra cho biết, theo báo cáo ngày 17/10/2018 của HTX Bình Quới, hiện nay tổng diện tích đất HTX quản lý chung là 106.148m2, tổng diện tích đất khoán xã viên là 930.332m2.

Đối với phần đất quản lý chung, có 2 khu đất (diện tích 15.258m2, tại số 1006 đường Xô Viết Nghệ Tĩnh (cũ), nay là đường Bình Quới - PV), HTX cho Công ty Toàn Phong và Công ty Bình Sơn thuê làm xưởng mộc, xưởng sản xuất ly nhựa, kho nội thất, quán ăn, quán cà phê. Trong đó, Công ty Toàn Phong thuê hơn 7.713m2. Công ty Bình Sơn thuê hơn 7.545m2.

Theo tài liệu, thời điểm năm 2002, giá cho thuê mặt bằng đối với Công ty Bình Sơn là 4 triệu đồng/tháng. Công ty Toàn Phong là 2 triệu đồng/tháng. Những năm gần đây giá cho thuê đối với Công ty Bình Sơn là 35 triệu đồng/tháng. Công ty Toàn Phong là 40 triệu đồng/tháng. Hợp đồng cho thuê mặt bằng được gia hạn lần cuối với 2 công ty vào ngày 15/1/2018, gia hạn đến ngày 15/1/2020. Hết thời hạn này, giữa 2 bên không lập hợp đồng mà chỉ thỏa thuận miệng.

Kết luận thanh tra cho biết, tiền thu được từ cho thuê 2 khu đất trên được HTX nhập vào quỹ phúc lợi và sử dụng vào việc xây dựng nhà kho, nhà họp của các đội sản xuất, chăm lo cho xã viên nghèo, bị bệnh, qua đời… “Theo bà Nguyễn Thị Thu Hiền - Giám đốc HTX, hiện nay phần lớn số tiền thu được từ các mặt bằng cho thuê được HTX gửi vào ngân hàng (khoảng 3 tỷ đồng), lãi suất nhập quỹ phúc lợi, phần còn lại dùng để chi cho các hoạt động như đã nêu trên”, kết luận thanh tra nêu.

Cho thuê sai quy định

Thanh tra Sở TNMT cho biết 2 khu đất trên đã được HTX cho thuê từ năm 1998 đến nay. Tuy nhiên, theo Luật HTX năm 1996, Luật HTX năm 2003, Chủ nhiệm và Ban Quản trị HTX không có quyền cho thuê đất.

Luật HTX năm 2012 cũng quy định Hội đồng quản trị, Chủ tịch HĐQT, Giám đốc HTX không có quyền cho thuê đất.

“Như vậy, việc HTX cho thuê đất là không đúng với quy định của Luật HTX các thời kỳ. Ngoài ra, việc HTX cho thuê đất vào năm 1998 là sử dụng đất không đúng mục đích, vi phạm nghị định 04 ngày 10/1/1997, nghị định 105 ngày 11/11/2009, nghị định 102 ngày 10/11/2014 của Chính phủ về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực quản lý đất đai”, kết luận thanh tra nêu.

Một phần khu đất mà HTX Bình Quới cho các doanh nghiệp thuê để lấy tiền "nuôi" HTX. Ảnh: Quang Phương.

Theo Thanh tra, hiện nay, hành vi cho thuê đất khi chưa có giấy chứng nhận quyền sử dụng đất là vi phạm nghị định 91 ngày 19/11/2019 của Chính phủ về xử phạt hành chính trong lĩnh vực đất đai. Ngoài mức phạt tiền, còn buộc phải nộp lại số lợi bất hợp phát có được do thực hiện hành vi vi phạm.

Tuy nhiên, việc buộc HTX nộp lại toàn bộ số tiền thu được từ việc cho thuê các khu đất trên không khả thi. Vì một phần tiền thu đã được HTX sử dụng chi vào các hoạt động chăm lo đời sống xã viên, trả lương, hỗ trợ hoạt động địa phương và để duy trì hoạt động HTX.

Từ đó, Sở TNMT đã kiến nghị UBND TP.HCM yêu cầu HTX Bình Quới chấm dứt việc cho 2 Công ty Toàn Phong và Công ty Bình Sơn, hộ xã viên Nguyễn Thị Dung thuê đất tại địa chỉ 1006 Xô Viết Nghệ Tĩnh, phường 28, Bình Thạnh.

Sở TNMT cũng kiến nghị UBND TP.HCM giao UBND quận Bình Thạnh kiểm tra việc thu chi tài chính của HTX Bình Quới đối với nguồn thu từ việc cho thuê đất đối với Công ty Toàn Phong, Công ty Bình Sơn và hộ xã viên Nguyễn Thị Dung tại địa chỉ nói trên và xử lý vi phạm hành chính đối với hành vi cho thuê đất theo quy định, lưu ý việc xử lý cần xem xét, cân nhắc để đảm bảo khả năng thực hiện vì một phần tiền thu đã được HTX sử dụng vi vào các hợt động như đã nêu trên.

Ý kiến về việc chấm dứt cho thuê 2 khu đất trên, bà Trương Nguyệt Yến cho biết: “Chúng tôi phải chờ trên quận chỉ đạo thế nào chứ nếu giờ chấm dứt thì coi như HTX sẽ giải tán luôn, vì không có nguồn thu. Nếu giải tán thì ai sẽ giữ đất đây, ai sẽ làm cầu nối giữa chính quyền với xã viên. Chúng tôi có trả lời với thanh tra từ trung ương đến địa phương, chúng tôi nhờ các mặt bằng mới có tiền để chi lương, chi phúc lợi cho xã viên.

Chúng tôi rất mong cơ quan Nhà nước xuống tiếp thu hết, giải quyết đất cát ổn thỏa cho xã viên thì chúng tôi rút. Cơ quan cấp trên phải có một văn bản cụ thể, hướng dẫn chúng tôi “dẹp” việc cho thuê thì phải có hướng ra như thế nào để chúng tôi theo, để chúng tôi báo lại với xã viên”.

Quang Phương