HoREA kiến nghị nhiều giải pháp để cải tạo, xây dựng lại nhà chung cư

Công nhận chủ đầu tư dự án thông qua thỏa thuận chuyển nhượng quyền sử dụng đất để thực hiện dự án

Mới đây, Hiệp hội Bất động sản thành phố Hồ Chí Minh (HoREA) vừa có văn bản góp ý dự thảo Nghị định về cải tạo, xây dựng lại nhà chung cư (dự thảo Nghị định) gửi Thủ tướng Chính phủ và Bộ Xây dựng.

Cần bổ sung quy định “công nhận chủ đầu tư dự án thông qua thỏa thuận chuyển nhượng quyền sử dụng đất để thực hiện dự án” đối với trường hợp này thì nhà đầu tư mới được chấp thuận chủ trương đầu tư theo quy định của pháp luật về nhà ở.

Theo Chủ tịch HoREA, ông Lê Hoàng Châu, tại Điều 15 dự thảo Nghị định chỉ mới quy định "lựa chọn chủ đầu tư dự án thông qua thỏa thuận về nhận chuyển nhượng quyền sử dụng đất để thực hiện dự án" nhưng chưa quy định việc công nhận chủ đầu tư dự án thông qua thỏa thuận về nhận chuyển nhượng quyền sử dụng đất để thực hiện dự án đối với nhà đầu tư "đã mua, nhận chuyển nhượng toàn bộ căn hộ, diện tích khác trong nhà chung cư gắn với quyền sử dụng đất xây dựng nhà chung cư" nên cần được bổ sung vào Điều 15 dự thảo Nghị định.

Ông Châu dẫn chứng, trường hợp Công ty P đã thỏa thuận mua lại toàn bộ có 52 căn hộ tại khu chung cư cũ 4 tầng tại số 239 Cách mạng Tháng Tám, quận 3, thành phố Hồ Chí Minh. Sau đó, Công ty P đã phá dỡ khu chung cư để thực hiện dự án đầu tư xây dựng kinh doanh bất động sản, nhà ở thương mại cao cấp tại địa điểm này.

Theo ông Châu, cần bổ sung quy định “công nhận chủ đầu tư dự án thông qua thỏa thuận chuyển nhượng quyền sử dụng đất để thực hiện dự án” đối với trường hợp này thì nhà đầu tư mới được chấp thuận chủ trương đầu tư theo quy định của pháp luật về nhà ở.

Vì vậy, HoREA đề nghị bổ sung khoản 6 (mới) Điều 15 Dự thảo Nghị định quy định: "Trường hợp nhà đầu tư đã mua, nhận chuyển nhượng toàn bộ căn hộ, diện tích khác trong nhà chung cư gắn với quyền sử dụng đất xây dựng nhà chung cư để thực hiện dự án đầu tư kinh doanh bất động sản, nhà ở phù hợp với quy hoạch sử dụng đất, quy hoạch xây dựng, đô thị, chương trình, kế hoạch phát triển nhà ở của địa phương thì được chấp thuận chủ trương đầu tư dự án đầu tư cải tạo, xây dựng lại nhà chung cư theo quy định của pháp luật về nhà ở".

Bên cạnh đó, HoREA cũng đề nghị sửa đổi, bổ sung khoản 2 Điều 6 dự thảo Nghị định quy định thời gian lấy ý kiến của các chủ sở hữu, người sử dụng nhà chung cư và các cơ quan, tổ chức có liên quan về nội dung kế hoạch cải tạo, xây dựng lại nhà chung cư nên là 50 ngày làm việc thì hợp lý hơn vì quy định 30 ngày gồm cả chủ nhật, ngày lễ thì không đủ thời gian để các cơ quan Nhà nước có thẩm quyền thực hiện việc lấy ý kiến.

Ngoài ra, liên quan đến thời gian làm việc, HoREA đề nghị sửa đổi, bổ sung khoản 3 Điều 16 dự thảo Nghị định do quy định "Thời hạn tiếp nhận hồ sơ đăng ký làm nhà đầu tư theo quy định theo khoản 1 Điều này là 30 ngày" là chưa hợp lý, mà nên là 35 ngày làm việc thì mới có đủ thời gian để nghiên cứu hồ sơ và quyết định tham gia dự án cải tạo, xây dựng lại nhà chung cư.

Đề xuất người mua nhà dự án cải tạo chung cư cũ được vay gói 125.000 tỷ đồng

Đáng chú ý, đề cập đến vấn đề tín dụng, HoREA đề nghị bổ sung Điều 27b dự thảo Nghị định quy định chính sách ưu đãi về tín dụng theo quy định của pháp luật về tín dụng.

Theo đánh giá của ông Châu, gói tín dụng 125.000 tỷ đồng khá phù hợp với các chủ đầu tư và người mua nhà tại dự án cải tạo, xây dựng lại chung cư đang vay với lãi suất rất cao, trên dưới 10%/năm.

Theo ông Châu, hiện nay, Ngân hàng Nhà nước chưa ban hành Thông tư quy định chi tiết và hướng dẫn thực hiện chính sách ưu đãi về tín dụng đối với chủ đầu tư và người mua nhà tại các dự án cải tạo, xây dựng lại nhà chung cư theo quy định trên mà mới triển khai chương trình cho vay nhà ở xã hội, nhà ở công nhân, cải tạo, xây dựng lại chung cư cũ theo Nghị quyết 33/NQ-CP theo Công văn số 2380/NHNN-TD ngày 01/04/2023, thường được gọi là gói tín dụng 125.000 tỷ đồng.

Tại gói tín dụng này, chủ đầu tư và người mua nhà tại dự án cải tạo, xây dựng lại chung cư được vay với lãi suất thấp hơn từ 1,5-2% so với lãi suất cho vay thương mại thông thường và lãi suất này được điều chỉnh theo mỗi chu kỳ 6 tháng một lần; chủ đầu tư dự án cải tạo, xây dựng lại chung cư được vay ưu đãi trong thời hạn 3 năm, còn người mua nhà tại dự án cải tạo, xây dựng lại chung cư được vay ưu đãi trong thời hạn 5 năm, sau đó thì phải vay theo lãi suất thỏa thuận, “thả nổi”.

Theo đánh giá của ông Châu, gói tín dụng 125.000 tỷ đồng khá phù hợp với các chủ đầu tư và người mua nhà tại dự án cải tạo, xây dựng lại chung cư đang vay với lãi suất rất cao, trên dưới 10%/năm.

Nhưng hiện nay, do “vướng mắc pháp lý” nên không có dự án cải tạo, xây dựng lại chung cư (mới) hoặc nhiều dự án không thể triển khai thực hiện được dẫn đến không có sản phẩm nhà ở tại các dự án cải tạo, xây dựng lại chung cư (mới) nên cho đến nay chưa có chủ đầu tư và người mua nhà nào tại dự án cải tạo, xây dựng lại chung cư được vay gói tín dụng 125.000 tỷ đồng.

Do đó, nếu Ủy ban Thường vụ Quốc hội và Quốc hội bố trí được nguồn vốn ngân sách nhà nước chi trung hạn để thực hiện chính sách ưu đãi về tín dụng đối với chủ đầu tư và người mua nhà tại dự án cải tạo, xây dựng lại nhà chung cư theo quy định tại điểm đ khoản 1 Điều 63 Luật Nhà ở 2023 thì Ngân hàng Nhà nước sẽ có nguồn vốn ngân sách hỗ trợ để tái cấp vốn, cấp bù lãi suất cho các tổ chức tín dụng thực hiện chính sách ưu đãi về tín dụng này.

“Đề nghị Ngân hàng Nhà nước quy định chủ đầu tư và người mua nhà tại dự án cải tạo, xây dựng lại nhà chung cư được vay gói tín dụng 125.000 tỷ đồng trong thời hạn tối đa 5 năm với lãi suất cố định, thấp hơn 1,5-2% lãi suất cho vay thương mại thông thường”, ông Châu đề xuất.

Nguyễn Quốc Lâm