HSBC: Thị trường vốn Việt Nam còn nhiều dư địa thu hút các nhà đầu tư

Chuyên gia HSBC cho rằng thị trường vốn Việt Nam còn nhiều dư địa thu hút các nhà đầu tư. (Ảnh: Vietnam+)

Ngày 11/2, Bộ phận Nghiên cứu Toàn cầu của Ngân hàng HSBC đã công bố Báo cáo "Vietnam at a glance: Câu chuyện về vốn" xoay quanh tiềm năng Việt Nam được nâng hạng lên thị trường mới nổi trong năm nay, mở rộng các kênh huy động vốn. Ngoài ra, các chuyên gia của ngân hàng cũng phân tích về thương mại, xuất nhập khẩu, thuế quan trong tháng Một.

Thị trường vốn Việt Nam còn nhiều dư địa

Chuyên gia HSBC cho rằng, khi nói đến đầu tư ở Việt Nam, không thể bỏ qua thị trường vốn đang chớm nở nơi đây. Thực tế, Việt Nam là thị trường chứng khoán có kết quả hoạt động tốt nhất nhất Đông Nam Á năm 2024.

Tuy nhiên, các quý gần đây lại ghi nhận sự suy giảm trong dòng vốn đầu tư nước ngoài. Mặc dù phần lớn bị chi phối bởi các yếu tố vĩ mô, hiện tượng này cũng làm dấy lên câu hỏi: Liệu có tồn tại rào cản nào đang cản trở sự quan tâm và tham gia của nhà đầu tư nước ngoài vào thị trường chứng khoán Việt Nam?

“Quả thật, có những thách thức lớn vẫn hiện hữu, chẳng hạn như những rào cản trong giao dịch và liên quan đến hạ tầng, mức độ minh bạch và công bố thông tin của doanh nghiệp còn hạn chế,” HSBC nhận định.

Tuy nhiên, HSBC cho rằng những thay đổi cũng đang diễn ra. Cụ thể, từ tháng 11/2024, Việt Nam đã chính thức bãi bỏ yêu cầu ký quỹ trước khi giao dịch chứng khoán, đáp ứng một tiêu chí quan trọng để nâng hạng từ thị trường cận biên lên thị trường mới nổi, có khả năng đạt được vào cuối năm nay. Việt Nam đã nằm trong danh sách xem xét từ năm 2018, do đó, nếu chính thức triển khai, FTSE Russell, một công ty cung cấp chỉ số hàng đầu, ước tính việc thăng hạng này có thể thu hút dòng vốn đầu tư nước ngoài trị giá khoảng 6 tỷ USD, tương đương hơn 1% GDP vào Việt Nam.

Theo HSBC, điều này đặc biệt có ý nghĩa với Việt Nam, một quốc gia đi sau so với các láng giềng ASEAN xét về mức độ phát triển thị trường chứng khoán.

Cũng theo báo cáo HSBC, tín dụng ngân hàng đã tăng đáng kể so với quy mô nền kinh tế, cho thấy đây vẫn là yếu tố chính hỗ trợ xu hướng tăng trưởng cao của Việt Nam trong những năm qua.

Khi nền kinh tế trải qua một đợt lạm phát ngay sau đại dịch và Ngân hàng Nhà nước Việt Nam ứng phó bằng cách thắt chặt chính sách tiền tệ, tăng trưởng tín dụng đã giảm mạnh khi áp lực len lỏi vào nhiều lĩnh vực kinh tế trong nước, đặc biệt là ngân hàng và bất động sản, thuộc nhóm các dịch vụ khác.

Để tăng trưởng kinh tế tránh phụ thuộc quá nhiều vào tín dụng ngân hàng, HSBC cho rằng, những diễn biến chính sách nhằm cải thiện thị trường vốn không chỉ giúp Việt Nam bắt kịp các thị trường khác mà còn nhằm đa dạng hóa và mở rộng các kênh huy động vốn để tạo sức bền tài chính.

Bên cạnh đó, những cải cách nhằm nâng cao mức độ minh bạch và công bố thông tin để tạo điều kiện thuận lợi cho nhóm nhà đầu tư toàn cầu cũng đang được triển khai. Năm 2025 là năm then chốt trong kế hoạch chuyển đổi của Chính phủ, khi việc áp dụng IFRS (chuẩn mực báo cáo tài chính quốc tế) sẽ chuyển từ tự nguyện sang bắt buộc đối với các công ty đại chúng kể từ năm nay trở đi.

Việc nâng cao tính minh bạch cũng được đẩy mạnh trong các lĩnh vực khác của nền kinh tế, chẳng hạn như thị trường bất động sản. Những thay đổi pháp lý trong Luật Đất đai năm 2024, Luật Nhà ở năm 2023 và Luật Kinh doanh Bất động sản năm 2023 đã góp phần thúc đẩy dòng vốn đầu tư nước ngoài (FDI) đăng ký mới đổ vào lĩnh vực này, đạt 4 tỷ USD trong năm 2024, tăng lên so với mức 1 tỷ USD của năm 2023.

Năm 2025 là năm then chốt trong kế hoạch chuyển đổi của Chính phủ, khi việc áp dụng IFRS sẽ chuyển từ tự nguyện sang bắt buộc đối với các công ty đại chúng kể từ năm nay trở đi. (Ảnh: Vietnam+)

Bên cạnh khuyến khích sự tham gia của nhà đầu tư nước ngoài vào thị trường vốn, việc mở rộng và đa dạng hóa nhà đầu tư trong nước sẽ là chìa khóa giúp Việt Nam vững vàng đạt được mục tiêu chính thức: Quy mô vốn hóa thị trường cổ phiếu đạt 120% và dư nợ trái phiếu doanh nghiệp đạt 25% GDP vào năm 2030.

"Việt Nam vẫn còn nhiều dư địa để gia tăng sự hiện diện của các nhà đầu tư tổ chức trên cả hai thị trường này. Do vậy, việc nâng hạng thị trường chứng khoán mới chỉ là bước khởi đầu để thu hút các nhà đầu tư này," HSBC đánh giá.

Đối diện với rủi ro thuế quan cao nhất trong ASEAN

Cũng tại báo cáo này, các chuyên gia phân tích đánh giá, thương mại Việt Nam đã khởi đầu năm 2025 bằng những "bước chân vững chắc" trong tháng Một, xét trong bối cảnh có những biến động do Tết.

Theo báo cáo, Tết năm nay không chỉ đến sớm vào tháng Một mà còn kéo dài kỳ nghỉ lên đến 9 ngày, nhiều hơn 2 ngày so với năm ngoái. Điều này ảnh hưởng đến phân tích dữ liệu tháng khi nhiều người lao động về quê ăn Tết.

Không quá ngạc nhiên khi doanh số bán lẻ tăng 10% so với cùng kỳ năm trước, cả hàng hóa và dịch vụ đều ghi nhận mức tăng trưởng mạnh so với cùng kỳ năm trước. Tuy nhiên, xu hướng tiêu dùng cho thấy chi tiêu của Việt Nam vẫn còn dư địa để phục hồi, vì doanh số bán lẻ vẫn thấp hơn 8% so với tiềm năng do xu hướng tăng trưởng mang lại.

Về lĩnh vực bên ngoài, thoạt nhìn, dữ liệu thương mại tháng 1 có phần yếu do nhiều nhà máy đóng cửa nghỉ lễ. Tuy nhiên, sau khi loại trừ biến động Tết, xuất khẩu tháng Một giảm 4,3% so với cùng kỳ năm trước được đánh giá là phù hợp.

Một điểm thú vị đáng chú ý là sự phân hóa trong nhóm hàng điện tử. Trong những tháng qua, xuất khẩu điện thoại là yếu tố chính cản trở tăng trưởng, trong khi xuất khẩu điện tử máy tính lại là động lực mạnh mẽ cho tăng trưởng xuất khẩu.

Tương tự, xu hướng này cũng diễn ra đối với nhập khẩu, do ngành sản xuất Việt Nam còn phụ thuộc nhiều vào nhập khẩu. Với mức nhập khẩu giảm 2,6% so với cùng kỳ năm trước, tháng Một ghi nhận thặng dư thương mại khá lớn, đạt hơn 3 tỷ USD, so với mức trung bình 2 tỷ USD vào năm 2024.

Đánh giá về rủi ro thuế quan của Việt Nam, các chuyên gia từ HSBC nhận định mặc dù năm 2025 khởi đầu không quá tệ, rủi ro thuế quan vẫn phủ một bóng mây lên triển vọng thương mại. Việt Nam là quốc gia đối diện với rủi ro thuế quan cao nhất trong ASEAN do có thặng dư thương mại lớn với Mỹ.

Ngành du lịch đã ghi nhận kỷ lục mới trong tháng khi đón hơn hai triệu du khách quốc tế. (Ảnh: Vietnam+)

Tuy nhiên, tình hình vẫn còn nhiều bất định. Sau động thái gần đây của Mỹ là hoãn việc áp thuế với Canada và Mexico trong 30 ngày, vấn đề thuế quan lại tiếp tục được đưa ra trên bàn đàm phán và các quyết định có thể thay đổi một cách nhanh chóng.

Các nhà phân tích từ HSBC nhấn mạnh, bài toán đặt ra cho Trung Quốc cũng như các nền kinh tế châu Á không giống nhau. Đối với Trung Quốc, định hướng chính sách dễ dự đoán hơn nhưng mức độ tác động lại chưa rõ ràng. Còn với các nền kinh tế châu Á khác, đặc biệt là các quốc gia ASEAN, câu hỏi đặt ra là liệu rủi ro thuế quan có trở thành hiện thực.

Bên cạnh đó, một câu hỏi đáng cân nhắc khác là: "Có bao nhiêu công ty sẵn sàng di chuyển chuỗi cung ứng, vốn gây tốn kém cả thời gian lẫn đầu tư, chỉ vì các yếu tố ngắn hạn?"

"Vị thế của Việt Nam như một trung tâm sản xuất toàn cầu đang lên không chỉ đến từ yếu tố địa chính trị mà còn nhờ vào các yếu tố nền tảng đang được cải thiện," Bộ phận Nghiên cứu Toàn cầu HSBC đánh giá.

Trái ngược với sự bất định trong thương mại, sức hút của Việt Nam trong vai trò một điểm đến du lịch đã gia tăng đáng kể. Ngành du lịch đã ghi nhận kỷ lục mới trong tháng khi đón hơn hai triệu du khách quốc tế, tăng gần 40% so với cùng kỳ năm trước. Đặc biệt, số lượng khách du lịch từ Trung Quốc đại lục đã tăng gấp đôi so với cùng kỳ năm trước, thu hẹp khoảng cách so với mức cao trước đại dịch từ 36% trong năm 2024 xuống chỉ còn 10% vào tháng 1/2025.

Yếu tố gây tăng bất ngờ chủ yếu do giá thực phẩm tăng cao, đặc biệt là thịt lợn. Bên cạnh đó, chi phí y tế tăng 9,5% so với tháng trước cũng là yếu tố tác động lên lạm phát với mức tăng 1% so với tháng trước. Kết quả này đưa lạm phát tăng lên 3,6% so với cùng kỳ năm trước, vượt kỳ vọng của thị trường.

"Mặc dù cũng cần theo dõi chặt chẽ diễn biến lạm phát, chúng tôi cho rằng đây chưa phải là dấu hiệu đáng lo ngại, vì cả hai yếu tố này đều có khả năng mang tính thời vụ hoặc chỉ là tác động nhất thời," các nhà phân tích HSBC nhận định./.

(Vietnam+)