HTX là điểm tựa giảm nghèo tại Xuân Trường

Xã Xuân Trường với đa số là đồng bào dân tộc thiểu số, có tiềm năng lớn về nông nghiệp và các sản phẩm bản địa đặc trưng. Tuy nhiên, trước đây, người dân lại thiếu kiến thức khoa học kỹ thuật và gặp nhiều khó khăn trong việc nâng cao giá trị cũng như tiêu thụ sản phẩm. Sự ra đời của HTX Phương Anh đã tạo ra một bước ngoặt quan trọng, tập hợp sức mạnh của cộng đồng để khai thác hiệu quả những tiềm năng này.

Khơi dậy tiềm năng, tạo dựng sinh kế

Thay vì chỉ trồng trọt đơn thuần, HTX Phương Anh đã chú trọng vào chế biến một số sản phẩm như cao thực vật, tinh dầu nguyên chất từ những nông đặc sản của địa phương.

Hiện nay, HTX có các sản phẩm như cao Xỏm Đeng làm từ cây chàm tía (mát gan, lợi mật, lợi tiểu), cao Khổ qua rừng hay còn gọi là cây mướp đắng rừng (an thần, hạ đường huyết, giảm mỡ máu), tinh dầu nguyên chất Phjắc Chặc - một loại cây thân gỗ, mọc trên những núi đá có độ cao trên 1000m so với mực nước biển và cũng mọc duy nhất tại huyện Bảo Lạc. Các sản phẩm được sản xuất từ nguyên liệu tự nhiên, không sử dụng phụ gia, hóa chất bảo quản, đạt chứng nhận đủ tiêu chuẩn vệ sinh an toàn thực phẩm.

Thông qua việc đầu tư máy móc, công nghệ, mẫu mã, bao bì, các sản phẩm do HTX Phương Anh làm ra đáp ứng được nhu cầu của người tiêu dùng. HTX cũng đang phân phối các loại sản phẩm tại các điểm giới thiệu bán sản phẩm trên toàn quốc và được niêm yết trên sàn thương mại điện tử. Hiện, cả 3 sản phẩm đã được UBND tỉnh công nhận sản phẩm OCOP 3 sao.

Tinh dầu nguyên chất Phjắc Chặc của HTX Phương Anh.

Điểm thuận lợi của HTX Phương Anh là xã Xuân Trường định hướng phát triển kinh tế hàng hóa theo hướng hiện đại, chú trọng chế biến sâu để nâng cao giá trị gia tăng. Cùng với đó, xã còn thực hiện quy hoạch công trình thương mại dịch vụ như điểm dừng chân xã Xuân Trường ở xóm Thẳm Tôm, điểm dừng chân Lũng Chầu ở xóm Cao Bắc, điểm dừng chân Khau Chốc Chà ở bản Chuống… Các địa điểm này được cải tạo, mở rộng hoặc mở mới để tận dụng tiềm năng du lịch, hướng tới mục tiêu đưa Xuân Trường thành địa điểm hấp dẫn khách du lịch trong tương lai. Đây là điều kiện thuận lợi để HTX có thể trưng bày, giới thiệu và bán sản phẩm cho khách du lịch.

Còn trong lĩnh vực lâm nghiệp, xã Xuân Trường đã điều chỉnh cơ chế hỗ trợ trong quản lý rừng theo hướng: Giao cho nhân dân trực tiếp quản lý, bảo vệ, khoanh nuôi tái sinh diện tích rừng phòng hộ với định mức phù hợp đảm bảo lợi ích của người lao động; giao cho các tổ chức chuyên trách quản lý rừng; các tổ chức kinh tế, cá nhân có nhu cầu phát triển diện tích rừng sản xuất với các chính sách ưu đãi về tín dụng, hỗ trợ cây giống và kỹ thuật… Những điều này là cơ sở để HTX có thể thuận lợi liên kết với người dân trong phát triển, thu mua các loại cây nguyên liệu về phục vụ chế biến sâu.

Hướng đến phát triển bền vững

Từ những điều kiện khách quan và sự cố gắng từ nội lực trong việc xây dựng thành công các sản phẩm đặc trưng của địa phương, HTX Phương Anh được coi là mô hình kinh tế tập thể có đóng góp quan trọng để xã Xuân Trường thực hiện tiêu chí về thu nhập và giảm tỷ lệ hộ nghèo.

Xuân Trường vốn là xã biên giới với tỷ lệ hộ nghèo cao. Năm 2021, tỷ lệ hộ nghèo của xã vẫn là 37%. Nhưng nhờ đẩy mạnh phát triển kinh tế hàng hóa, trong đó có đóng góp của HTX Phương Anh, trung bình mỗi năm, tỷ lệ hộ nghèo của xã giảm khoảng 4%. Hiện, xã có 13/14 xóm có đường ô tô đến tận nơi. Bà con đi lại, thông thương, giao lưu thuận tiện.

Theo đánh giá của UBND xã, sự ra đời của HTX Phương Anh đã giúp người dân tổ chức sản xuất tập trung, ứng dụng khoa học kỹ thuật. HTX đã vận động, hướng dẫn các thành viên chuyển đổi cơ cấu cây trồng, vật nuôi, áp dụng các tiến bộ khoa học kỹ thuật vào sản xuất kinh doanh. Việc sản xuất theo quy trình, có sự giám sát và hỗ trợ kỹ thuật giúp nâng cao năng suất, chất lượng sản phẩm, giảm thiểu rủi ro và chi phí.

Cuộc sống của người dân xã Xuân Trường đang từng bước được nâng cao.

Một trong những vai trò quan trọng nhất của HTX Phương Anh là xây dựng mối liên kết chặt chẽ giữa sản xuất và tiêu thụ. HTX chủ động tìm kiếm thị trường, ký kết các hợp đồng bao tiêu sản phẩm ổn định cho người dân. Điều này giúp giải quyết bài toán "được mùa mất giá" thường gặp đối với những cây dược liệu, đảm bảo đầu ra và thu nhập bền vững cho các thành viên. Các sản phẩm dưới sự quản lý của HTX đã có cơ hội tiếp cận với các thị trường lớn hơn.

Sự phát triển của HTX đã tạo ra nhiều cơ hội việc làm trực tiếp và gián tiếp cho người dân địa phương, từ các hoạt động sản xuất đến các khâu chế biến, đóng gói và tiêu thụ sản phẩm. Thu nhập của các thành viên và người lao động tham gia HTX đã được cải thiện đáng kể, góp phần nâng cao mức sống và giảm tỷ lệ hộ nghèo trong xã.

Đặc biệt, mô hình kinh tế tập thể này đang được xây dựng theo hướng HTX kiểu mới, hoạt động hiệu quả và bền vững. Điều này thể hiện ở tính tự nguyện và dân chủ. Các thành viên tham gia HTX trên tinh thần tự nguyện và có quyền tham gia các quyết định quan trọng của HTX.

HTX hướng đến việc đảm bảo lợi ích cho cả các thành viên, người lao động và cộng đồng. Đồng thời, HTX còn chú trọng đến việc sản xuất theo hướng an toàn, thân thiện với môi trường, bảo tồn các giá trị văn hóa truyền thống và phát triển kinh tế gắn liền với bảo vệ tài nguyên thiên nhiên.

Chính vì những giá trị mà HTX đang hướng đến nên trong quá trình hoạt động, HTX đã nhận được sự hỗ trợ của Liên minh HTX tỉnh và các ban ngành liên quan trong việc thực hiện Chương trình OCOP, hướng dẫn làm hồ sơ đánh giá, tạo điều kiện tham gia các điểm trưng bày sản phẩm OCOP. Ngoài ra, thành viên HTX còn được tham gia một số lớp đào tạo nâng cao kỹ năng sản xuất kinh doanh.

Động lực trong công cuộc giảm nghèo

Mặc dù đã đạt được những thành tựu đáng khích lệ, HTX Phương Anh vẫn còn đối mặt với một số thách thức như quy mô hoạt động còn nhỏ, nguồn vốn hạn chế, khả năng cạnh tranh trên thị trường chưa cao. Để tiếp tục phát triển và đóng góp nhiều hơn nữa vào công cuộc giảm nghèo, HTX định hướng sẽ mở rộng quy mô hoạt động thông qua việc thu hút thêm thành viên, đa dạng hóa các loại hình sản phẩm và dịch vụ.

HTX cũng sẽ hợp tác chặt chẽ hơn với các doanh nghiệp, tổ chức khoa học công nghệ, Liên minh HTX tỉnh và các HTX khác để mở rộng thị trường và tiếp cận các nguồn lực hỗ trợ. Khâu đầu tư vào cơ sở vật chất, nâng cấp trang thiết bị sản xuất, chế biến và bảo quản sản phẩm sẽ giúp HTX đa dạng và nâng cao giá trị sản phẩm.

Ban giám đốc HTX mong muốn tiếp tục nhận được sự hỗ trợ từ Nhà nước, trong đó có hỗ trợ từ chính quyền và Trung tâm Xúc tiến thương mại và Đầu tư (Liên minh HTX Việt Nam) trong việc hỗ trợ về chính sách, vốn, khoa học kỹ thuật và xúc tiến thương mại, xây dựng thương hiệu để nâng cao uy tín và giá trị sản phẩm của HTX trên thị trường.

Ngoài ra, HTX cũng mong được Liên minh HTX Việt Nam, Liên minh HTX tỉnh tiếp tục tạo điều kiện được tham gia các lớp đào tạo đội ngũ cán bộ quản lý có trình độ chuyên môn cao, năng động và sáng tạo.

Rõ ràng, với những đóng góp không nhỏ vào phát triển kinh tế xã hội, nếu được quan tâm hỗ trợ, sự phát triển của HTX Phương Anh sẽ tiếp tục là niềm hy vọng và động lực cho người dân Xuân Trường trên con đường vươn lên thoát khỏi đói nghèo, xây dựng cuộc sống ấm no và hạnh phúc.

Quang Am