HTX trước thách thức về nguồn nhân lực kế toán

Trong điều kiện kinh doanh và phát triển sản xuất theo nhu cầu thị trường, rất nhiều HTX cần nguồn nhân lực về lĩnh vực kế toán. Ngay như HTX thương mại dịch vụ và sản xuất Bắc Sông Hồng (Hà Nội) đang tuyển nhân viên kế toán nội bộ. Hay HTX sản xuất chế biến nông sản Tây Bắc (Yên Bái), HTX Nấm Tam Đảo (Vĩnh Phúc)… cũng đang tuyển kế toán tổng hợp đi làm ngay.

Ráo riết tuyển kế tóan

Thực tế, mức lương các HTX này trả cho lao động làm kế toán từ 6-10 triệu đồng/tháng là không hề thấp. Nhưng theo đại diện của các HTX, việc tuyển dụng, thu hút lao động kế toán về làm việc tại HTX không hề dễ.

Chủ tịch HĐQT, Tổng giám đốc HTX rau quả sạch Chúc Sơn, ông Hoàng Văn Thám, cho biết do nhu cầu mở rộng thị trường nên ngoài vị trí kỹ sư nông nghiệp, nhân viên phát triển thị trường, HTX cần tuyển thêm 2 người chuyên làm về công tác kế toán. Nhưng dù đã đăng tin tuyển dụng từ đầu tháng 2 đến nay, HTX vẫn chưa giải quyết được vấn đề thiếu nhân lực kế toán.

Trong bối cảnh cạnh tranh gay gắt của thị trường như hiện nay, các HTX không chỉ chú tâm vào sản xuất sản phẩm, mà còn phải đáp ứng các yêu cầu về tài chính kế toán. Do vậy, các HTX đều rất cần nhân lực kế toán chất lượng cao.

Trước nhu cầu cao về nguồn nhân lực kế toán chất lượng cao, Bộ NN&PTNT đã có kế hoạch thu hút cán bộ trẻ tốt nghiệp đại học, cao đẳng về làm việc có thời hạn tại HTX nông nghiệp. Thực tế đã có HTX thu hút được người trẻ có bằng cấp chuyên mô kế toán về làm việc như HTX thủy sản Lê Hồng Phong (Lạng Sơn), HTX nông nghiệp Thượng Nông (Phú Thọ)… từ đó giúp các HTX phần nào giải quyết nút thắt về nhân lực kế toán.

Nhu cầu mở rộng thị trường, phát triển sản xuất kinh doanh cũng là lúc các HTX cần chuẩn hóa tổ chức kế toán.

Tuy nhiên, những HTX thu hút được nguồn nhân lực kế toán chất lượng cao còn rất khiêm tốn. Điều này một phần đến từ tư duy của chính những người trẻ có bằng cấp. Họ một phần chưa nhận thức đúng về mô hình HTX và nghi ngại về số tiền lương sẽ làm việc tại mô hình này. Do đó, không ít bạn trẻ thà làm nhân viên cửa hàng tại thành phố chứ không chịu làm việc tại các HTX ở vùng nông thôn.

Việc thu hút người trẻ, có trình độ chuyên môn về làm việc đã khó, việc lực lượng kế toán hiện có của không ít HTX hiện nay vẫn chưa đáp ứng được yêu cầu về năng lực cũng khiến không ít HTX đau đầu.

Theo đánh giá của Bộ NN&PTNT, đội ngũ kế toán của các HTX hiện nay phần lớn chưa qua đào tạo bài bản, chủ yếu chỉ tham gia các lớp bồi dưỡng cơ bản về kinh tế tập thể nên việc tiếp cận các thay đổi về quy định kế toán còn chưa kịp thời.

Thống kê cho thấy, chỉ khoảng 50% kế toán của các HTX nông nghiệp là có trình độ chuyên môn, trong đó có khoảng 20-25% là có bằng trung cấp trở lên nên việc áp dụng các quy định mới cũng như hỗ trợ HTX vận hành sản xuất cũng chưa được hiệu quả. Bên cạnh đó, mô hình kinh tế tập thể, HTX hoạt động trên nhiều lĩnh vực với nhiều hạng mục nhỏ lẻ khiến quá trình hạch toán còn chồng chéo do không chi tiết, cụ thể hết được các khoản mục.

Vững kiến thức, chắc nghiệp vụ

Có thể thấy, công tác kế toán đã được hầu hết các HTX hiện nay coi trọng. Vậy nhưng theo đánh giá của Chủ tịch Liên minh HTX tỉnh An Giang Trần Văn Cứng, số lượng kế toán chuyên trách tại các HTX còn khiêm tốn, chủ yếu là kiêm nhiệm nên vẫn dẫn đến những sai sót trong công tác kế toán tại các HTX. Khi công tác kế toán vẫn còn những hạn chế sẽ ảnh hưởng đến việc đưa ra quyết định, kế hoạch sản xuất kinh doanh của chính các HTX.

Theo các chuyên gia, kinh tế tập thể, HTX đóng vai trò quan trọng trong nền kinh tế quốc dân khi thu hút hơn 3 triệu lao động, tạo hơn 40.000 việc làm mới hàng năm. Thống kê của Tổng cục Thống kê, cho thấy, khu vực KTTT, HTX đóng góp gần 4% vào GDP cho đất nước.

Chính vì vậy, để các HTX phát triển bền vững, nâng cao khả năng cạnh tranh trên thị trường, cần có sự thay đổi nhận thức về vai trò của công tác kế toán trong HTX. TS. Ninh Đức Hùng, Phó Hiệu trưởng Trường Cán bộ quản lý Nông nghiệp và PTNT I, cho biết hiện có nhiều HTX chuyển đổi sang HTX kiểu mới nên gặp những khó khăn nhất định trong công tác kế toán. Theo Luật HTX, các HTX ngoài bảo đảm yêu cầu về vốn điều lệ, thì phải bảo đảm các chế độ kế toán mới. Nhằm hạn chế những khó khăn khi áp dụng chế độ kế toán mới, ngoài việc bố trí nhân lực phù hợp cần nâng cao năng lực cho cán bộ phụ trách kế toán thông qua các lớp đào tạo bài bản, chuyên nghiệp đi liền với chính sách hỗ trợ để tiếp tục thu hút nhân lực chất lượng cao về làm việc.

“Việc hỗ trợ HTX thuê chuyên gia làm việc trực tiếp tại HTX về công tác kế toán theo hình thức cầm tay chỉ việc sẽ tháo gỡ được những khó khăn cho bộ phận kế toán và cả bộ máy quản lý HTX”, TS Ninh Đức Hùng cho biết.

Bên cạnh đó, các quy định về kế toán HTX cần đơn giản, phù hợp với trình độ nhân lực, nhận thức và đặc thù của mô hình HTX để thuận tiện trong thực hiện cũng như phát triển HTX. Ngay chế độ kế toán HTX theo Thông tư số 24/2017/TT-BTC hiện nay vẫn được các HTX cho rằng còn những bất cập, mâu thuẫn của chế độ kế toán với các văn bản khác như chính sách thuế, chính sách tài chính đối với HTX. Điều này gây khó khăn cho các HTX trong áp dụng các quy định pháp luật về kế toán.

Cụ thể như Thông tư số 24 quy định các HTX được quyền xây dựng, thiết kế biểu mẫu chứng từ riêng cho đơn vị mình. Trong trường hợp không thiết kế được biểu mẫu chứng từ riêng thì có thể sử dụng hệ thống biểu mẫu chứng từ theo hướng dẫn của Bộ Tài chính.

Anh Hạ Văn Đường, Giám đốc HTX Bắc Sông Hồng, cho rằng đa số các HTX hiện nay chưa xây dựng riêng được quy trình luân chuyển chứng từ, chưa xây dựng được quy định riêng về quản lý tài chính nói chung và công tác kế toán nói riêng nên HTX chỉ có thể sử dụng biểu mẫu có sẵn trong quá trình làm việc.

Huyền Trang