Hứa hẹn tăng trưởng bùng nổ, thị trường trái phiếu xanh đang chờ cú hích mới

Trái phiếu xanh và bền vững được Chính phủ và các ngân hàng thương mại trên toàn cầu sử dụng rộng rãi. Ảnh tư liệu

PV: Thị trường phát hành trái phiếu xanh năm 2024 chứng kiến một năm đầy sôi động. Điều gì giúp các đơn vị phát hành thành công, thưa ông?

Ông Simon Chen: Trong năm 2024, trái phiếu xanh và trái phiếu bền vững đang lưu hành của Việt Nam đạt gần 2 tỷ USD, tăng 25% so với cùng kỳ năm trước, trong bối cảnh thị trường trái phiếu doanh nghiệp trong nước lấy lại đà tăng trưởng.

Tổng giá trị trái phiếu xanh và bền vững phát hành mới trong năm đạt gần 10.000 tỷ đồng. Các tổ chức phát hành thành công đến từ các ngân hàng thương mại như: BIDV (3.000 tỷ đồng), HDBank (3.000 tỷ đồng) và Vietcombank (2.000 tỷ đồng) cùng các doanh nghiệp thuộc lĩnh vực năng lượng tái tạo và các dự án phát triển.

Năm 2024, thị trường trái phiếu xanh có những bước phát triển đáng kể hơn so với những năm gần đây do nhiều ngân hàng thương mại đang cam kết mở rộng hoạt động cho vay xanh và bền vững trong chiến lược kinh doanh. Trong khi đó, các công ty đi đầu về dịch chuyển sang năng lượng tái tạo và bền vững đang sử dụng các nguồn vốn tài trợ này để tạo sức bật tăng trưởng. Cùng với đó, tâm lý nhà đầu tư và thanh khoản thị trường trái phiếu doanh nghiệp được cải thiện cũng thúc đẩy việc phát hành trái phiếu, đặc biệt là trong nửa cuối năm 2024.

PV: Bên cạnh các thuận lợi kể trên, những thách thức các tổ chức phát hành phải đối diện là gì, thưa ông?

Ông Simon Chen: Các tổ chức phát hành và những thành viên thị trường trái phiếu phải tuân thủ các quy định của cơ quan quản lý về hồ sơ pháp lý, công bố thông tin và phê duyệt theo quy định đối với cả trái phiếu thường và trái phiếu xanh. Trái phiếu xanh và trái phiếu bền vững cần có thêm các điều kiện để đáp ứng nhu cầu của thị trường, dẫn đến quá trình phát hành dài hơn và chi phí cao hơn đối với các đơn vị phát hành lần đầu. Tuy nhiên, về lâu dài, điều này sẽ cho phép các tổ chức phát hành tiếp cận được nguồn vốn mới và đa dạng hóa cấu trúc nguồn vốn.

Các nhà đầu tư quốc tế tìm kiếm cơ hội để đa dạng hóa danh mục đầu tư và áp dụng các tiêu chí sàng lọc để giúp so sánh các khoản đầu tư trên toàn cầu. Đối với các khoản đầu tư xanh, họ thường xem xét các thông tin xác thực về mức độ xanh và bền vững của tổ chức phát hành, trong đó, có các khung trái phiếu xanh mà tổ chức phát hành áp dụng và các đánh giá độc lập khác về các tiêu chí xanh của tổ chức phát hành.

Ngoài ra, khi các tổ chức phát hành tìm cách huy động vốn xanh trên thị trường quốc tế, họ sẽ phải chịu sự giám sát chặt chẽ của nhà đầu tư và so sánh với các trái phiếu xanh khác trên thị trường. Các nhà đầu tư đang trở nên cảnh giác hơn với rủi ro “tẩy xanh” (greenwashing) và sẽ chú ý hơn đến việc đánh giá các tiêu chuẩn xanh mà đơn vị phát hành đưa ra.

PV: Xin ông phân tích rõ hơn về việc các đơn vị, trong đó có ngân hàng thương mại đều đồng loạt ban hành khung trái phiếu xanh, điều này sẽ giúp ích thế nào để phát hành trái phiếu thành công?

Ông Simon Chen: So với trái phiếu thường, một số đặc điểm riêng biệt của trái phiếu xanh và bền vững là vốn thu được từ phát hành trái phiếu phải sử dụng cho các dự án, tài sản xanh và bền vững. Các công ty quản lý quỹ cũng đóng gói các tài sản xanh và bền vững này thành các sản phẩm quỹ đầu tư bền vững và phân phối cho các nhà đầu tư. Họ cần đảm bảo rằng các tài sản này đáp ứng tiêu chí xanh và bền vững của quỹ.

Nhiều năm qua, các tổ chức phát hành trái phiếu xanh và bền vững áp dụng các tiêu chuẩn chung được sử dụng rộng rãi nhằm đạt tiêu chí xanh và bền vững của trái phiếu. Các tiêu chuẩn này bao gồm các nguyên tắc trái phiếu xanh của Hiệp hội Thị trường Vốn quốc tế (ICMA) và các nguyên tắc trái phiếu xanh của ASEAN. Ngoài ra, nhiều nước, khu vực cũng ban hành quy chuẩn phân loại của riêng mình như: Liên minh châu Âu (EU), Trung Quốc, Singapore…

Ở một số thị trường đang chứng kiến nhiều đợt phát hành trái phiếu xanh và bền vững hơn, các thị trường này thường không có quy chuẩn phân loại riêng và những thành viên tham gia thị trường thường áp dụng các nguyên tắc trái phiếu xanh của ICMA làm tiêu chuẩn áp dụng chung.

Trái phiếu xanh và bền vững được Chính phủ và các ngân hàng thương mại trên toàn cầu sử dụng rộng rãi nhằm đưa ra các nguyên tắc chính sẽ được áp dụng cho các đợt phát hành trái phiếu trong tương lai, cam kết thực hiện các quy trình và cơ chế để tuân thủ các nguyên tắc, cũng như công bố thường xuyên các thông số đo lường liên quan đến tiêu chí xanh.

Việc áp dụng rộng rãi các tiêu chuẩn chung về phát hành và công bố thông tin sẽ thúc đẩy thị trường làm quen với các tiêu chuẩn mới chặt chẽ hơn và gia tăng niềm tin vào chất lượng phát hành trái phiếu bền vững.

PV: Thị trường trái phiếu xanh đang đứng trước ngưỡng cửa của sự phát triển mạnh mẽ giai đoạn tới. Xin ông chia sẻ thêm những nỗ lực và sự đóng góp của VIS Rating cũng như các tổ chức xếp hạng tín nhiệm trong sự phát triển thị trường trái phiếu doanh nghiệp xanh?

Ông Simon Chen: Tại VIS Rating, đang xây dựng một cơ sở dữ liệu toàn diện về thị trường trái phiếu doanh nghiệp. Chúng tôi nỗ lực nâng cao tính minh bạch về thông tin và hỗ trợ nhà đầu tư đưa ra các quyết định chính xác thông qua các kết quả xếp hạng và đánh giá tín nhiệm, cùng với các báo cáo phân tích nghiên cứu chuyên sâu.

Đối với trái phiếu xanh, chúng tôi cung cấp các dịch vụ về xếp hạng tín nhiệm đối với các tổ chức phát hành trái phiếu xanh, xếp hạng tín nhiệm cho từng trái phiếu/công cụ nợ xanh cụ thể; đồng thời, đánh giá độc lập đối với khung trái phiếu xanh, nguyên tắc phát hành trái phiếu xanh và các khoản vay xanh nhằm hỗ trợ sự phát triển của thị trường tài chính bền vững tại Việt Nam.

PV: Xin cảm ơn ông!

Ánh Tuyết