Huế: Nhiều công trình hồ đập xuống cấp

Công trình hồ đập trên địa bàn thành phố Huế xuống cấp. Ảnh: P.K.

Theo thống kê, toàn thành phố Huế có khoảng 56 công trình đập, hồ chứa nước thủy lợi; trong đó 1 hồ chứa nước là công trình quan trọng liên quan đến an ninh quốc gia là hồ chứa nước Tả Trạch và 8 hồ chứa nước lớn, còn lại là vừa và nhỏ cùng 275 đập dâng được phân bố tại nhiều địa phương, cung cấp nguồn nước cho gần 62.000ha đất nông nghiệp, cấp hơn 1,2 tỷ m3 nước cho sinh hoạt, công nghiệp, kết hợp phát điện, phòng chống lũ, hạn hán, xâm nhập mặn, cải thiện môi trường…

Theo Chi cục Thủy lợi thành phố Huế, qua kiểm tra thực tế các công trình đập, hồ chứa thủy lợi trên địa bàn bằng trực quan, vận hành thử các thiết bị, nhìn chung các đập, hồ chứa thủy lợi hoạt động bình thường, các hạng mục đầu mới chưa phát hiện sự cố lớn.

Tuy nhiên, nhiều hạng mục phụ trợ đã hư hỏng, một số đập đất có hiện tượng sạt trượt mái và thấm nhẹ, các thiết bị cơ khí đã xuống cấp, chưa được khắc phục, đầu tư. Ngoài ra, đường thoát lũ tại khu vực tràn và cửa van của các hồ chứa bị bồi lấp, cây cỏ mọc nhiều trên thân đập.

Cuối năm 2024, Hội đồng Tư vấn đánh giá an toàn đập, hồ chứa thủy lợi thành phố Huế tiến hành kiểm tra, đánh giá 55 đập, hồ chứa nước trên địa bàn. Kết quả kiểm tra cho thấy, có 5 đập bị thấm nhẹ, 4 đập bị biến dạng mái đập. Kiểm tra tràn xả lũ, hội đồng đánh giá có 7 đập bị nứt nhẹ, 17 đập bị xói lở thân, đuôi tràn, tiêu năng, trong đó có 5 tràn bị nặng.

Ngoài ra, đường quản lý vận hành một số hồ đã xuống cấp như hồ Khe Ngang (đường thấp và ngập lụt), hồ Hòa Mỹ (đường đất chưa được đầu tư), đường vào đập chính một số hồ chứa của địa phương chưa được đầu tư, đi lại rất khó khăn như hồ Hà Rỏi, Khe Mang (thị xã Phong Điền), hồ Cơn Thộn (thành phố Huế).

Kết quả kiểm tra các nội dung đảm bảo an toàn đập, hồ chứa nước theo quy định cho thấy, không có hồ nào được lập quy trình vận hành cửa van, quy trình bảo trì công trình; 2% số hồ được kiểm định theo quy định và 7% số hồ được cắm mốc phạm vi bảo vệ đập, hồ chứa nước.

Theo Chi cục Thủy lợi thành phố Huế, việc đảm bảo an toàn đập, hồ chứa nước thời gian qua còn nhiều bất cập. Nguyên nhân chủ yếu là do đa số các hồ chứa nước thủy lợi trên địa bàn được đầu tư xây dựng từ lâu, qua nhiều giai đoạn quản lý khai thác dẫn đến thất lạc hồ sơ, gây khó khăn trong việc hoàn thiện hồ sơ quản lý.

Công tác kiểm định an toàn đập, xây dựng bản đồ ngập lụt vùng hạ du cần có kinh phí lớn để triển khai, trong khi ngân sách của các địa phương, đơn vị hạn chế nên chưa thực hiện đồng bộ.

Ông Đặng Văn Hòa - Chi cục trưởng Chi cục Thủy lợi thành phố Huế cho biết, trước thực trạng các công trình hồ đập trên địa bàn hiện nay, hội đồng tư vấn đánh giá đề nghị các địa phương, đơn vị thành lập đoàn kiểm tra các công trình ở địa phương để có chỉ đạo cụ thể, sát với tình hình thực tế cũng như có phương án đảm bảo an toàn công trình trong mùa mưa bão năm 2025.

Theo ông Đặng Văn Hòa, các cơ quan cần chủ động tổ chức kiểm định an toàn đập, hồ chứa thủy lợi, kiểm định định kỳ 5 năm/lần để phát hiện những sự cố, hư hỏng... và đánh giá mức độ an toàn đập, hồ chứa nước theo tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật quốc gia...

Bên cạnh đó, các đơn vị liên quan cần đánh giá tổng thể thực trạng an toàn các công trình đầu mối của đập, vận hành thử cửa van, thiết bị phục vụ vận hành các hồ chứa. Thực hiện bảo trì, bảo dưỡng các thiết bị cơ khí theo định kỳ bảo đảm kịp thời sửa chữa, thay thế. Đặc biệt, chủ động xây dựng kế hoạch, bố trí kinh phí thực hiện các nội dung về quản lý an toàn đập, hồ chứa thủy lợi theo quy định.

NGUYỄN QUỐC