Hương bưởi gọi Tết về

Thu hoạch bưởi Diễn.

Bưởi Diễn được coi là đặc sản của Thủ đô Hà Nội. Bưởi Diễn chuẩn, nhất thiết phải trồng trên đất Diễn (nay thuộc 2 phường Phú Diễn và Phúc Diễn, quận Bắc Từ Liêm). Chỉ có thứ đất và thời tiết đặc biệt nơi đây mới cho ra những trái bưởi ngon, ngọt. Điểm đặc biệt về giống bưởi này còn phải kể đến hương thơm tỏa ra khiến ai ngửi đều dễ chịu và thoải mái. Chỉ cần để 2, 3 quả bưởi Diễn chuẩn trong phòng thì cả phòng đã thơm nức mùi bưởi.

Thời xưa, bưởi Diễn được coi là loại cống phẩm thượng hạng để tiến vua. Ngày nay, mỗi dịp Tết đến, nhiều gia đình lại lựa chọn quả bưởi Diễn để cúng tổ tiên.Theo quan niệm của các cụ, bưởi Diễn tượng trưng cho tài, lộc, thịnh vượng, do vậy, được nhiều người ưa chuộng bày mâm ngũ quả dịp Tết Nguyên đán. Quả bưởi vàng tươi tượng trưng cho hành thổ, cùng với các loại quả khác hội đủ ngũ hành, ngũ sắc, mong một năm mới đủ đầy.

Cây bưởi Diễn ra quả mỗi năm một lần, thường ra hoa vào tháng hai, quả chín đúng vào dịp Tết. Quả bưởi Diễn không lớn, mà chỉ tròn lùm lùm, nhỉnh hơn chiếc bát ăn cơm một chút. Vỏ bưởi căng, hanh vàng, chứ không xanh mướt khi ngả chín. Phần cùi và vỏ của đặc sản này rất mỏng, nên khi bổ phải cẩn thận để khi lạng vỏ không phạm phải múi bưởi. Bưởi Diễn có tôm vàng óng, mọng mà không nát. Ăn miếng bưởi ráo tay, tép deo dẻo, chứ không trắng sần đục, vị ngọt thanh mát. Bưởi Diễn càng để lâu, trái xuống nước vị càng ngọt đậm, cùng mùi hương đặc sắc.

Bưởi gốc Diễn cây lùn, đưa tay là hái được. Quả từ cây càng già càng nhỏ chắc, đầm tay và sẽ ngọt, thơm hơn bưởi của những gốc ít tuổi (từ 8 năm trở xuống). Bưởi già năm và chế độ chăm sóc đặc biệt cũng mang đến vị khác với loại bưởi bón kali.

Quả bưởi từ khi hái xuống đến khi ăn cần để tối thiểu nửa tháng cho xuống nước và thu đường. Như vậy, bưởi mới ngọt và thơm chuẩn vị. Bưởi Diễn có thể giữ được khá lâu mà hương vị không hề giảm sút. Chẳng cần bất cứ loại hóa chất bảo quản nào, chỉ cần bôi chút vôi tôi vào vết cắt nơi cuống, rồi xếp bưởi nhẹ nhàng vào nơi thoáng mát là có thể giữ được đến 3, 4 tháng. Càng để lâu thì hương càng đậm.

Cây bưởi đã thực sự trở thành loại cây đặc sản mang thương hiệu của vùng đất Diễn. Giống bưởi Diễn trồng ở những miền quê khác có thể làm tăng sản lượng, nhưng không thể nhân lên chất lượng, hương vị. Bởi thế nên giá bưởi Diễn có thể đắt hơn gấp đôi, thậm chí gấp ba những loại bưởi khác mà vẫn được người sành sỏi tìm mua.

Theo các hộ trồng bưởi ở làng Phú Diễn, từ đầu tháng 11 âm lịch, đã có thương lái vào hỏi mua bưởi. Năm nay, thời tiết khá thuận lợi, hầu hết các gốc bưởi Diễn đều được mùa, giá bán cũng được đẩy cao hơn năm trước. Bưởi được trồng tại chính làng Diễn to, ngon, loại chất lượng có giá 40.000 - 60.000 đồng/quả mà vẫn không đủ để bán, do phần lớn đã được khách hàng, tiểu thương đặt mua hết tại nhà vườn (loại cây này thường có tuổi đời 28-30 năm tuổi trở lên).

Vườn nhà anh Nguyễn Gia Dũng có khoảng 2.000 gốc bưởi trên dưới 20 năm tuổi. Đây cũng là hộ gia đình trồng nhiều bưởi nhất tại khu vực này. Anh Dũng cho hay, mỗi cây có thể cho thu hoạch từ 100 đến 300 quả. Bưởi năm nay mẫu mã nhỉnh hơn và cũng được giá hơn so với mọi năm.

Ngày còn bé, cứ thấy góc nhà chất đầy bưởi Diễn là tôi biết Tết sắp về. Năm nào mà mẹ chưa mua quần áo mới và góc nhà chưa có bưởi Diễn là chưa chuẩn bị xong Tết.

Những năm gần đây, cùng với thú chơi hoa mai, hoa đào, nhiều người chọn những cây bưởi Diễn trĩu quả về đặt trong nhà chơi Tết. Cây bưởi Diễn đã trở thành cây làm giàu, trở thành niềm tự hào của mỗi người ở Diễn và cả Hà Nội nói chung.

Thu Hằng