Hướng dẫn điều trị bệnh cúm mùa mới nhất của Bộ Y tế

Bộ Y tế vừa ban hành tài liệu chuyên môn hướng dẫn chẩn đoán và điều trị bệnh cúm mùa, áp dụng tại các cơ sở khám chữa bệnh trong cả nước.

Theo đó, so với hướng dẫn năm 2011 về chẩn đoán và điều trị cúm mùa, tài liệu lần này bổ sung nhiều nội dung quan trọng về biểu hiện lâm sàng, xét nghiệm, điều trị cũng như phòng bệnh, giúp nâng cao hiệu quả chẩn đoán sớm và điều trị kịp thời cho người bệnh.

Bệnh cúm mùa xảy ra quanh năm

Cúm mùa (Seasonal Influenza) là một bệnh nhiễm trùng hô hấp cấp tính do những chủng virus cúm đang lưu hành (A/H1N1; A/H3N2; B) gây ra. Bệnh lây truyền qua đường hô hấp, chủ yếu qua giọt bắn hô hấp hoặc qua tiếp xúc với các bề mặt bị nhiễm virus.

Bệnh thường biểu hiện nhẹ nhưng cũng có thể diễn biến nặng có nguy cơ đe dọa tính mạng cao. Nhóm nguy cơ diễn biến nặng gồm: phụ nữ mang thai, người già trên 65 tuổi, trẻ nhỏ, người có bệnh nền, người bị suy giảm miễn dịch.

Bệnh xảy ra quanh năm nhưng thường tăng cao vào mùa đông xuân. Bệnh đã có vaccine phòng bệnh.

Về mặt lâm sàng, thời gian ủ bệnh cúm mùa thường từ 1-4 ngày. Bệnh khởi phát thường đột ngột với sốt, ớn lạnh, đau đầu, đau cơ, mệt mỏi.

Người mắc bệnh ho khan, đau họng, nghẹt mũi hoặc chảy nước mũi. Ở trẻ em có thể gặp triệu chứng buồn nôn, nôn, hoặc tiêu chảy.

Phần lớn người bệnh mắc cúm mùa chỉ sốt trong 3-5 ngày, ho có thể kéo dài hơn và tự hồi phục. Tuy nhiên một số người bệnh có thể tiến triển thành cúm nặng.

Biểu hiện nặng của bệnh gồm viêm phổi, đau tức ngực khó thở tăng dần, có thể có biểu hiện tình trạng suy hô hấp cấp tiến triển nhanh, thậm chí biểu hiện sốc và suy đa cơ quan nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời.

Những người bệnh có bệnh lý nền khi nhiễm cúm ngoài biểu hiện cúm có thể biểu hiện những đợt tiến triển nặng của bệnh nền đang có.

Bộ Y tế khuyến cáo người có yếu tố nguy cơ hoặc biểu hiện nghi ngờ nhiễm cúm nên sử dụng test nhanh để sàng lọc.

Để chẩn đoán chính xác bệnh hoặc để xác định chủng virus cúm, cần thực hiện các xét nghiệm như RT-PCR hoặc Multiplex-PCR để xác định chủng virus.

Trường hợp nghi ngờ cúm có biến chủng mới có nguy cơ gây đại dịch, cần nuôi cấy phân lập virus, giải trình tự gene.

Ở các ca cúm nặng, cần thực hiện các xét nghiệm đánh giá chức năng cơ quan, hình ảnh học và vi sinh nhằm phát hiện kịp thời các biến chứng.

Bộ Y tế vừa ban hành tài liệu chuyên môn hướng dẫn chẩn đoán và điều trị bệnh cúm mùa. Ảnh minh họa: TT

Điều trị dựa trên tình trạng thực tế của người bệnh

Trong điều trị, Bộ Y tế cập nhật chi tiết liều dùng oseltamivir cho trẻ sơ sinh và trẻ sinh non, đồng thời bổ sung thêm thuốc kháng virus mới là Baloxavir marboxil với liều duy nhất, phân theo cân nặng.

Hướng dẫn của Bộ Y tế cũng đưa ra nguyên tắc sử dụng thuốc kháng virus cho bệnh nhân mắc cúm nhẹ điều trị ngoại trú, chỉ nên dùng nếu bệnh nhân có yếu tố nguy cơ chuyển nặng.

Các biện pháp hỗ trợ khác gồm hạ sốt, bù nước, đảm bảo dinh dưỡng, theo dõi sát các dấu hiệu nặng để nhập viện kịp thời. Đặc biệt lưu ý không dùng thuốc hạ sốt giảm đau có chứa Aspirin vì có thể gây hội chứng Reye (bênh lý não - gan xuất hiện sau khi nhiễm virus cấp tính) nguy hiểm đe dọa tính mạng.

Đối với người bệnh cúm nặng, hướng dẫn mô tả rõ các biện pháp hỗ trợ hô hấp, từ oxy gọng đến thở máy xâm nhập và cả ECMO (tuần hoàn ngoài cơ thể) trong những trường hợp đặc biệt. Ngoài ra, việc sử dụng kháng sinh, corticoid hay các điều trị biến chứng cũng được cân nhắc kỹ lưỡng dựa trên tình trạng thực tế của người bệnh.

Hướng dẫn mới cũng bổ sung quy định phân luồng, phân cấp chuyên môn khi điều trị cúm, khuyến nghị bố trí phòng riêng và các biện pháp kiểm soát nhiễm khuẩn chặt chẽ tại cơ sở điều trị.

Trong công tác phòng bệnh, người mắc cúm cần hạn chế tiếp xúc với người khác, nhất là nhóm có nguy cơ cao, và tuân thủ nghiêm các biện pháp phòng ngừa lây truyền qua đường hô hấp.

THANH THANH