Tổn thương viêm cơ tim nguy kịch bắt nguồn từ ho, sốt

“Bệnh viêm cơ tim cấp chỉ sau vài ngày đã gây ra các biến chứng nguy hiểm như: Viêm phổi, rối loạn nhịp tim, suy hô hấp, suy tim... Vì vậy, nếu bị cảm sốt kèm theo những biểu hiện bất thường, cần lập tức đến cơ sở y tế để cấp cứu kịp thời”, PGS.TS Nguyễn Lân Hiếu, Giám đốc Bệnh viện Đại học Y Hà Nội cho biết.

Nam bệnh nhân N.V.H. (sinh năm 1967, TP HCM) có triệu chứng sốt, mệt mỏi trong 3 ngày, sau đó đột ngột xuất hiện đau ngực và khó thở dữ dội. Bệnh nhân được đưa đến bệnh viện địa phương với chẩn đoán ban đầu là nhồi máu cơ tim, sau đó nhanh chóng chuyển đến Bệnh viện Nhân dân 115.

Tại đây, các bác sĩ đã chẩn đoán viêm cơ tim cấp: Suy tim nhanh chóng và rối loạn nhịp nguy hiểm. Dù được cấp cứu và đặt máy tạo nhịp kịp thời, người bệnh vẫn diễn tiến sốc tim, phải thực hiện ECMO (tim phổi nhân tạo).

Trường hợp khác, nam thanh niên 24 tuổi ở Hà Nội bị sốc tim, biến chứng ngừng tuần hoàn do viêm cơ tim cấp, đã được Bệnh viện Đại học Y Hà Nội cơ sở Hoàng Mai cứu sống. Trước khi nhập viện bệnh nhân có triệu chứng sốt nóng 5 ngày, đau tức ngực kèm đau thượng vị âm ỉ 3 ngày.

Cứu chàng trai trẻ 22 tuổi bị ngừng tuần hoàn, sốc tim do viêm cơ tim cấp - Ảnh BSCC

Các bác sĩ Bệnh viện Nhi Trung ương vừa qua cũng kích hoạt ECMO lưu động đi hơn 100km, xuyên đêm hồi sức cấp cứu bệnh nhi Đ.N.H (11 tuổi) từ Ninh Bình về Hà Nội vì bị sốc tim, viêm cơ tim tối cấp.

Theo đó, bé Đ.N.H bắt đầu sốt, nôn và mệt mỏi khoảng 4 ngày trước khi vào viện. Sau hơn một ngày điều trị, trẻ đột ngột ngất xỉu, được chẩn đoán sốc tim/viêm cơ tim tối cấp.

PGS.TS Tạ Anh Tuấn, Trưởng khoa Điều trị tích cực Nội khoa, Bệnh viện Nhi Trung ương cho biết, mỗi năm, khoa tiếp nhận khoảng 20 – 40 ca viêm cơ tim trẻ em.

Đây là tình trạng viêm làm tổn thương tế bào cơ tim, gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến chức năng tim. Nguyên nhân gây bệnh khá đa dạng, nhưng phần lớn do virus, nhiễm độc; bệnh tự miễn…

Nhiều trẻ viêm cơ tim có thể có biểu hiện của đợt nhiễm virus một vài tuần trước khi khởi bệnh. Sau đó, trẻ xuất hiện các triệu chứng như: Mệt mỏi, đau bụng, buồn nôn, nôn, tiêu chảy, sốt, ho, thở nhanh, đau ngực, khó thở, nhịp tim nhanh, môi và da tái,…

“Đây là bệnh lý nguy hiểm, diễn biến nhanh, đe dọa tính mạng nếu không được can thiệp kịp thời. Tuy nhiên, đáng lo ngại là triệu chứng ban đầu dễ nhầm lẫn với các bệnh thông thường như cúm, rối loạn tiêu hóa…”, PGS.TS Tạ Anh Tuấn nhấn mạnh.

ECMO di động xuyên đêm cứu bệnh nhi viêm cơ tim cấp - Ảnh BSCC

PGS.TS Nguyễn Lân Hiếu, Giám đốc Bệnh viện Đại học Y Hà Nội cho biết, bệnh viêm cơ tim cấp thường xuất hiện ở những người trẻ từ 20 - 40 tuổi. Đây là căn bệnh có diễn biến nhanh đột ngột, phức tạp, nguy cơ tử vong cao nếu không được điều trị sớm, kịp thời.

Tỷ lệ tử vong đột ngột do viêm cơ tim ở người lớn vẫn chưa có sự thống nhất giữa các nghiên cứu, khoảng 1-9% bệnh nhân qua đời được phát hiện có bằng chứng về viêm cơ tim. Tuy nhiên, ở người trẻ tuổi, gần 20% trường hợp đột tử có liên quan đến viêm cơ tim.

Nhiễm virus, vi khuẩn, ký sinh trùng, nấm là những nguyên nhân gây viêm cơ tim. Trong đó virus là hay gặp nhất, SARS COVID cũng có thể gặp trong 2 năm gần đây.

Ngoài ra, phản ứng thuốc, hóa trị, xạ trị, tiêm vắc xin phòng COVID 19, tình trạng viêm chung toàn cơ thể (lupus ban đỏ, u hạt Wegener, viêm động mạch tế bào khổng lồ và viêm động mạch Takayasu…) cũng có thể dẫn đến viêm cơ tim.

Bệnh viện Nhi Trung ương chăm sóc bệnh nhi - Ảnh BSCC

BS Vũ Anh Đức, khoa Hồi sức tích cực nội khoa và Chống độc, Bệnh viện Trung ương Quân đội 108 cảnh báo, viêm cơ tim do virus chiếm > 50% số ca bệnh.

Tổn thương cơ tim không chỉ do độc tố từ chính virus mà còn bắt nguồn từ chính sự phản ứng của cơ thể trước tác nhân vi sinh này. Gần đây, gần 7% số ca bệnh nhiễm COVID-19 có rối loạn chức năng tim mạch là do viêm cơ tim.

Đây là con số đáng lưu ý, bởi mức độ nguy hiểm và khả năng tử vong do bệnh lý viêm cơ tim rất khó kiểm soát.

Theo PGS.TS Nguyễn Lân Hiếu, dấu hiệu nhận biết viêm cơ tim hầu như là không đặc hiệu. Đa phần tình trạng đau tức nặng ngực trái xuất hiện sau đợt viêm long đường hô hấp trên (chảy mũi, đau họng, viêm mũi...), sốt, khó thở. Hoặc có thể biểu hiện cấp tính bởi tình trạng khó thở cấp, suy tim cấp, rối loạn nhịp nguy hiểm...

Bệnh không điều trị kịp thời nhanh chóng xảy ra các biến chứng gồm:

Suy tim: Viêm cơ tim có thể làm hỏng các tế bào của cơ tim khiến nó không thể bơm máu theo đúng chức năng của mình.

Thiếu máu cơ tim và các bộ phận quan trọng khác của cơ thể (não, thận..) do việc hình thành cục máu đông gây tắc các mạch máu nuôi các tạng.

Rối loạn nhịp tim: Tổn thương các tế bào dẫn truyền của tim có thể làm thay đổi nhịp đập của tim. Một số rối loạn nhịp tim làm tăng nguy cơ đột tử như nhịp nhanh thất, xoắn đỉnh, rung thất hoặc ngược lại nhịp quá chậm do nghẽn đường dẫn truyền nhĩ thất độ cao (Block AV III).

Đột tử: Một số rối loạn nhịp tim nghiêm trọng có thể khiến tim ngừng đập đột ngột, gây tử vong nếu không được điều trị khẩn trương. Nhiều trường hợp bệnh nhân ngừng tim tại nhà, trước khi nhân viên y tế tiếp cận.

Hồi sức tích cực cho bệnh nhi bị viêm cơ tim cấp - Ảnh BSCC

Cách phòng ngừa viêm cơ tim cấp tính

Hiện nay, viêm cơ tim cấp tính chưa có phương pháp phòng ngừa đặc hiệu. Có thể áp dụng một số biện pháp sau để hạn chế nguy cơ mắc bệnh:

Vệ sinh thân thể sạch sẽ mỗi ngày, rửa tay thường xuyên bằng xà phòng. Xây dựng chế độ ăn uống, luyện tập thể thao nâng cao sức đề kháng, tăng cường sức khỏe, hạn chế các tác nhân gây bệnh xâm nhập.

Tránh những hành vi có nguy cơ cao gây nhiễm trùng cơ tim, tuyệt đối không dùng chung bơm kim tiêm, không sử dụng các chất kích thích, ma túy,…

Hạn chế tiếp xúc với người bị viêm cơ tim cấp hoặc người có dấu hiệu nghi ngờ mắc bệnh.

Cần tránh tiếp xúc với côn trùng. Mặc quần áo dài tay, không để lộ da nếu đi qua vùng rậm rạp, rừng cây, nơi ẩm ướt,…

Trong quá trình điều trị viêm cơ tim cấp, người bệnh không nên vận động mạnh, tránh đi lại nhiều. Không nên tham gia các môn thể thao cần dùng đến sức nhiều. Nên dành thời gian để nghỉ ngơi, vận động nhẹ nhàng.

Tiêm các loại vắc xin phòng bệnh được khuyến cáo, bao gồm vắc xin phòng rubella, phòng cúm,…

Khi nhận thấy các bất thường của cơ thể hoặc nghi ngờ triệu chứng của viêm cơ tim cấp, nên đến bệnh viện để kiểm tra.

Thúy Nga