Hướng đến nền nông nghiệp hiện đại, bền vững

Ông Phạm Văn Mười, Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường trả lời phỏng vấn của phóng viên Báo và Phát thanh, Truyền hình Cà Mau.

Phóng viên: Thưa ông! Nông nghiệp được xem là ngành kinh tế trọng tâm, chủ lực của Cà Mau, xin ông cho biết, thời gian qua, ngành có những đóng góp quan trọng như thế nào trong phát triển kinh tế - xã hội địa phương?

Ông Phạm Văn Mười: Ngành nông nghiệp Cà Mau có tốc độ tăng trưởng nhanh và ổn định. Giai đoạn 2020-2025, toàn ngành đạt mức tăng trưởng bình quân 4,9%/năm.

Thủy sản tiếp tục giữ vị thế mũi nhọn. Ðến cuối năm 2025, diện tích nuôi trồng thủy sản đạt hơn 425 ngàn héc-ta. Trong đó, nuôi tôm đạt gần 418 ngàn héc-ta, chiếm trên 55% diện tích nuôi tôm cả nước; sản lượng tôm đạt 565 ngàn tấn, chiếm gần 45% sản lượng tôm cả nước, với kim ngạch xuất khẩu khoảng 2,27 tỷ đô la Mỹ, đóng góp hơn một nửa giá trị xuất khẩu tôm của Việt Nam. Các mô hình nuôi tôm thâm canh, siêu thâm canh ứng dụng công nghệ cao chiếm hơn 10 ngàn héc-ta, năng suất đạt 20-23 tấn/ha, sản phẩm đạt chuẩn quốc tế ASC, BAP, VietGAP, GlobalGAP, Organic, giá trị tăng 10-15%.

Hội nghị ký kết thỏa thuận hợp tác triển khai nhân rộng mô hình nuôi tôm thẻ chân trắng siêu thâm canh công nghệ RAS-IMTA.

Ngành trồng trọt có bước tiến rõ nét. Diện tích gieo trồng lúa gần 315 ngàn héc-ta, sản lượng 1,864 triệu tấn/năm, năng suất bình quân 4,59 tấn/ha. Cà Mau hình thành các vùng lúa - tôm, lúa chất lượng cao và hữu cơ phục vụ xuất khẩu. Cơ giới hóa đạt 100% ở khâu làm đất, 95% phun thuốc, 80% thu hoạch; ứng dụng drone, cảm biến, mô hình lúa phát thải thấp giúp tăng năng suất và lợi nhuận.

Ngành chăn nuôi chuyển mạnh theo hướng an toàn sinh học, phát triển trang trại tập trung, gắn với kiểm soát dịch bệnh và an toàn thực phẩm. Tổng số lượng heo xuất chuồng khoảng 240 ngàn con, gia cầm 6,3 triệu con.

Phóng viên: Thời gian tới, tỉnh sẽ có những đột phá nào để ngành tôm phát triển bền vững, thưa ông?

Ông Phạm Văn Mười: Ngành thủy sản, đặc biệt là ngành tôm, được xác định là ngành kinh tế mũi nhọn của tỉnh. Thời gian tới, định hướng phát triển sẽ tập trung vào nâng cao giá trị gia tăng, chất lượng sản phẩm, ứng dụng công nghệ cao và phát triển bền vững, thân thiện với môi trường.

Về vùng nuôi và công nghệ, tỉnh sẽ phát triển mô hình nuôi tôm siêu thâm canh ứng dụng các công nghệ cao như: Biofloc, IoT, tự động hóa cho ăn, hệ thống quan trắc môi trường nước theo thời gian thực và công nghệ tuần hoàn RAS nhằm giảm ô nhiễm, tăng năng suất. Tiếp tục phát triển các mô hình nuôi tôm - lúa, tôm - rừng, tôm sinh thái và tôm hữu cơ gắn với chứng nhận quốc tế như: ASC, BAP, VietGAP, GlobalGAP, Organic.

Mô hình tôm - lúa tại xã Hồng Dân, tỉnh Cà Mau

Về chuỗi giá trị, thương hiệu và thị trường, tỉnh hướng đến hình thành chuỗi giá trị khép kín từ sản xuất giống, nuôi trồng, chế biến sâu đến tiêu thụ và xuất khẩu. Phấn đấu 30% diện tích nuôi siêu thâm canh tham gia chuỗi liên kết. Phát triển cụm ngành tôm, trung tâm công nghiệp tôm, tăng tỷ trọng chế biến sâu và đa dạng hóa sản phẩm giá trị gia tăng.

Song song đó, tỉnh đẩy mạnh xây dựng và quảng bá thương hiệu “Tôm sinh thái Cà Mau”, mở rộng thị trường xuất khẩu xanh, tiếp cận thị trường Halal. Củng cố vị thế tại các thị trường truyền thống như: EU, Nhật Bản, Hàn Quốc, Canada, Úc. Việc ứng dụng công nghệ Blockchain trong truy xuất nguồn gốc, chuyển đổi số, dữ liệu lớn (Big Data) sẽ giúp nâng cao tính minh bạch, chất lượng và khả năng cạnh tranh của sản phẩm tôm Cà Mau.

Phóng viên: Hiện nay, không chỉ ngành tôm mà lúa gạo cũng đang được tỉnh quan tâm sản xuất những giống lúa đặc sản theo hướng hữu cơ, sinh thái và phát thải thấp. Sở Nông nghiệp và Môi trường có những định hướng gì để đưa ngành lúa gạo bứt phá thời gian tới?

Ông Phạm Văn Mười: Trước hết, ngành nông nghiệp Cà Mau xác định trọng tâm là chuyển từ tư duy sản xuất nông nghiệp sang tư duy kinh tế nông nghiệp, lấy giá trị, chất lượng và tính bền vững là thước đo thay cho sản lượng. Tái cơ cấu sản xuất tiếp tục được đẩy mạnh gắn với quy hoạch sử dụng đất, phù hợp từng tiểu vùng sinh thái, hình thành vùng sản xuất tập trung theo hướng hữu cơ, sinh thái và phát thải thấp.

Mô hình lúa phát thải thấp tại xã Khánh Bình, tỉnh Cà Mau.

Về ứng dụng khoa học - công nghệ, tỉnh tập trung thúc đẩy chuyển giao tiến bộ kỹ thuật, cơ giới hóa đồng bộ và đẩy mạnh chuyển đổi số trong sản xuất nông nghiệp. Các mô hình “3 giảm, 3 tăng”, “1 phải, 5 giảm”, “IPHM”, VietGAP, hữu cơ và sinh thái tiếp tục được nhân rộng. Cùng với đó là áp dụng công nghệ sinh học để lai tạo giống cây trồng, vật nuôi năng suất cao, chịu mặn và kháng bệnh. Khuyến khích doanh nghiệp và hợp tác xã ứng dụng công nghệ số, IoT và trí tuệ nhân tạo (AI) trong giám sát, quản lý vùng sản xuất và dự báo dịch bệnh, tiến tới hình thành hệ thống dữ liệu nông nghiệp số đồng bộ toàn tỉnh. Tỉnh đang triển khai quản lý chặt chẽ nguồn giống, vật tư nông nghiệp; mở rộng cơ giới hóa khâu thu hoạch, chế biến để giảm tổn thất sau thu hoạch.

Thu hoạch lúa bằng cơ giới tại xã Hòa Bình, tỉnh Cà Mau

Ðặc biệt, Cà Mau phấn đấu xây dựng thương hiệu “Gạo Việt xanh phát thải thấp”, thực hiện quản lý mã số vùng trồng, cơ sở đóng gói nông sản phục vụ truy xuất nguồn gốc và xuất khẩu sản phẩm để phát triển nền nông nghiệp xanh, thông minh, sinh thái và bền vững.

Xin cảm ơn ông!

Thùy Liên - Duy Phong