Hướng đi mới giúp cải thiện đời sống cho đồng bào dân tộc thiểu số vùng cao La Êê

Địa bàn xã La Êê (cũ) vốn dĩ từng là một xã đặc biệt khó khăn của huyện Nam Giang, tỉnh Quảng Nam trước đây với dân cư chủ yếu là đồng bào người Cơ Tu sinh sống.

Triển vọng mô hình nuôi dúi

Để cải thiện đời sống cho đồng bào dân tộc thiểu số ở La Êê, những năm gần đây, bên cạnh việc đẩy mạnh phát triển các mô hình kinh tế vườn, trang trại hay chăn nuôi gia súc, chính quyền địa phương đã đẩy mạnh chủ trương phát triển mô hình nuôi dúi và bước đầu đã đem lại hiệu quả tích cực, mở ra hướng đi mới trong phát triển kinh tế.

Mô hình nuôi dúi ở La Êê bước đầu đem lại hiệu quả tích cực, đang cải thiện sinh kế cho bà con dân tộc thiểu số.

Hiện nay ở địa bàn La Êê (cũ) có gần 30 hộ gia đình 3 thôn Đắc Ngol, Pà Ooi và Pa Lan đang nuôi dúi theo nhóm hộ gia đình. Đây là con vật dễ nuôi, ít bệnh, nguồn thức ăn dễ kiếm, phù hợp với địa phương nên xã chủ trương vận động nhân dân tiếp tục duy trì và nhân rộng mô hình này.

Từ con vật hoang dã với vốn đầu tư ban đầu không nhiều, nhưng nhờ mạnh dạn thử nghiệm và thuần dưỡng, mô hình nuôi dúi của các hộ gia đình ở vùng cao này được kỳ vọng sẽ là hướng đi phát triển kinh tế mới, giúp đồng bào dân tộc thiểu số có thêm thu nhập, góp phần thúc đẩy phong trào phát triển kinh tế, vươn lên thoát nghèo ở địa phương.

Ông Zơ Râm Huấn, người Cơ Tu ở thôn Đắc Ngol (xã La Êê), cho biết trước đây gặp nhiều khó khăn trong lựa chọn mô hình phát triển kinh tế gia đình. Nhất là ở vùng giáp biên giới với Lào, khí hậu có phần khắc nghiệt, nên khi chọn cây trồng, con vật nuôi phải phù hợp, thích nghi được khí hậu nơi đây thì mới phát triển được.

“Cách đây 2 năm, tình cờ đọc được bài báo về mô hình nuôi dúi nên tôi tìm hiểu và mua 5 con về nuôi thử. Mình tìm hiểu trên mạng internet và nắm được đặc tính của con dúi áp dụng vào nuôi thử, đến nay có thể nói mô hình đã dần thành công với con vật nuôi này. Hiện nay, gia đình tôi đã nhân giống lên với trên 20 con”, ông Huấn chia sẻ

Hoặc như gia đình anh A Lăng Bliêm ở thôn Ba Lan khi tham gia vào mô hình nuôi dúi đã được hỗ trợ 20 con dúi giống, hướng dẫn gia đình kỹ thuật nuôi, cách chăm sóc, phòng bệnh. Nhờ đó đàn dúi của gia đình phát triển tốt, từ 20 con ban đầu, đến nay đã phát triển lên hơn 30 con.

Tự thoát nghèo bằng sinh kế tại chỗ

Anh A Lăng Bliêm tâm sự: “Ban đầu nuôi mình cũng không chắc chắn lắm, nhưng nhờ sự động viên của cán bộ kỹ thuật nên thời gian qua mô hình của gia đình phát triển tương đối tốt, mình cũng mong muốn các cấp, ngành quan tâm đầu ra cho sản phẩm để nhân dân trong thôn, xã yên tâm nuôi và nhân rộng mô hình, giúp người dân có thêm nguồn thu nhập”.

Bà con dân tộc thiểu số ở La Êêtự thoát nghèo bằng sinh kế tại chỗnhư mô hình nuôi dúi.

Ngoài mô hình nuôi dúi, bà con ở La Êê còn phát triển mô hình chăn nuôi bò. Họ được hỗ trợ bò giống, cung cấp giống cỏ làm nguồn thức ăn cho bò, hướng dẫn các kiến thức chăm sóc, xây dựng chuồng trại, phòng bệnh cho bò… Sau khi bò sinh sản sẽ được chia đều cho các hộ dân đã tham gia.

Mô hình nuôi bò tập trung cũng đã được nhân rộng và có sức lan tỏa nhờ đem lại hiệu quả về kinh tế trong đồng bào người Cơ Tu. Thay vì trực tiếp hỗ trợ, chính quyền địa phương chọn cách định hướng, xây dựng các mô hình để người dân tộc thiểu số lựa chọn, tự thoát nghèo bằng sinh kế tại chỗ, hạn chế thấp nhất có thể việc ỷ lại vào chính sách của Nhà nước.

Bên cạnh đó, chính quyền địa phương còn khuyến khích bà con trồng nếp cẩm để mở rộng diện tích, sản lượng và đăng ký sản phẩm OCOP. Bà con cũng được vận động chuyển đổi trồng các cây ăn quả có năng suất như: Cam Vinh, nuôi heo rừng, nuôi bò theo nhóm hộ…

Chính quyền xã La Êê cũng tăng cường tuyên truyền nhân dân bảo vệ rừng, mở rộng diện tích trồng rừng gỗ lớn. Đến nay, nhân dân trên địa La Êê (cũ) đã trồng 12,5ha rừng gỗ lớn, 7ha cây lâm nghiệp khác, 6,5ha cam Vinh và 4ha cây ăn quả như mít Thái, bơ…

Thời gian qua, Liên minh HTX Việt Nam và Liên minh HTX Tp. Đà Nẵng, cũng như Liên minh HTX tỉnh Quảng Nam trước đây cũng đã dành nhiều sự quan tâm, hỗ trợ với địa bàn vùng cao, tập trung đông đồng bào dân tộc thiểu số như La Êê.

Điều này được cụ thể hóa bằng việc tổ chức các đợt tập huấn có sự tham gia của cán bộ và cộng đồng bà con dân tộc thiểu số ở La Êê nhằm có hướng đi mới để giảm nghèo. Nhất là khuyến khích bà con tham gia HTX, huấn luyện kỹ năng quảng bá giới thiệu sản phẩm địa phương, tìm hiểu thị trường gắn với tổ chức tiêu thụ sản phẩm.

Thông qua chương trình tập huấn như vậy đã giúp nâng cao năng lực cho đồng bào dân tộc thiểu số ở La Êê trong triển khai, thực hiện các giải pháp phát triển kinh tế tập thể. Nắm được những định hướng phát triển kinh tế - xã hội của địa phương.

Nhờ vào sự quan tâm của Liên minh HTX Việt Nam và việc triển khai, phối hợp đồng bộ nhiều giải pháp, nhất là các mô hình kinh tế mới có hiệu quả, đã giúp đời sống đồng bào dân tộc thiểu số ở địa bàn La Êê (cũ) có sự chuyển biến rõ nét, nhiều hộ thoát khỏi cảnh đói nghèo vươn lên ổn định cuộc sống.

Kỳ vọng xóa nghèo từ cây dược liệu

Hoặc như ở địa bàn xã Chơ Chun (cũ) - cũng là vùng xa xôi, hẻo lánh, khó khăn nhất trong các xã biên giới của huyện Nam Giang, tỉnh Quảng Nam trước đây. Cùng với đẩy mạnh phát triển nông - lâm nghiệp, thời gian qua chính quyền địa phương còn khuyến khích đồng bào dân tộc thiểu số (chiếm 98% dân số trong xã cũ) tham gia kinh tế hợp tác, mở rộng chăn nuôi gia súc gắn với trồng cây dược liệu dưới tán rừng, từng bước giảm nghèo hiệu quả.

Loài sâm 7 láđược kỳ vọng là loài cây thoát nghèo cho đồng bào dân tộc thiểu số tại La Êê.

Đồng bào dân tộc thiểu số ở địa bàn Chơ Chun (cũ) đã được vận động cải tạo vườn tạp và chuyển đổi giống cây trồng không mang lại hiệu quả kinh tế, thay vào đó là đưa vào trồng một số cây chủ lực như: Bưởi da xanh, bơ, lim, lát lấy gỗ; cùng một số loại cây dược liệu đảng sâm, ba kích… với tổng diện tích hơn 134ha.

Cùng với các loại nông sản, thì cây dược liệu cũng đang là hướng đi mà đồng bào dân tộc thiểu số ở địa bàn Chơ Chun (cũ) đang tập trung đẩy mạnh. Loại sâm 7 lá một hoa (theo tiếng gọi của người dân địa phương) hay còn có tên gọi “Thất diệp nhất chi hoa” đang được kỳ vọng là cây xóa đói giảm nghèo cho họ.

Điển hình như anh A Viết Mia, người Tà Riêng ở thôn Blăng là người đang sở hữu vườn sâm 7 lá với số lượng hơn 300 cây. Anh cho biết khi cây ra lá thứ 7 có nghĩa là nó đã được 7 tuổi và đó cũng là lúc thu hoạch sâm tốt nhất. Mỗi cây có một củ, từ khoảng 5 lạng đến hơn 1kg với giá 2 - 3 triệu đồng/kg tùy theo số năm tuổi và củ sâm đẹp.

Hiện tại, loài sâm 7 lá đã có 10 hộ gia đình dân tộc thiểu số ở xã Chơ Chun (cũ) đăng ký trồng thử nghiệm với diện tích hơn 1ha, tổng số 11.000 cây giống trong thời gian 3 năm. Hy vọng loại sâm này sẽ mang lại giá trị kinh tế cao, góp phần nâng cao đời sống cho đồng bào nơi đây.

Tin rằng với những hướng đi mới từ các mô hình kinh tế trong chăn nuôi và trồng trọt ở hai địa bàn xã cũ là La Êê và Chơ Chun sẽ là động lực để xã La Êê mới sau sáp nhập tiếp tục phát huy, nhân rộng nhằm cải thiện đời sống cho bà con dân tộc thiểu số ở vùng cao biên giới.

Thanh Loan