Hướng khai thác sách NFT

Theo nghiên cứu của Creatokia, công ty chuyên cung cấp dịch vụ marketing cho các nhà xuất bản và công ty phát hành sách, sự lớn mạnh của thị trường NFT (Non-fungible token) có thể mở ra những cơ hội mới cho ngành xuất bản. Đó là biến sách trở thành một mặt hàng NFT.

Ảnh hưởng của NFT đến ngành xuất bản

NFT hay còn gọi là tài sản không thể thay thế là một dạng sản phẩm kỹ thuật số có định giá thật lưu hành trên không gian mạng dựa trên công nghệ chuỗi dữ liệu (blockchain). Ví dụ điển hình cho NFT là bitcoin, một loại tiền điện tử được phát hành vào năm 2008 bởi một kỹ sư công nghệ người Nhật. Ông Andreas M. Antonopoulos (Tác giả của cuốn Internet của Tiền tệ) cho rằng tiền điện tử thanh toán dễ dàng đến mức chỉ như chúng ta gửi một đoạn âm thanh cho người khác.

Đối với công ty Cretokia, sách điện tử cũng như vậy. Chúng là vài trăm megabyte được luân chuyển trên Internet giống một sản phẩm NFT và có giá trị. Chúng có thể trở thành một vật trung gian trao đổi, trước mắt là trong cộng đồng những người yêu sách và NFT.

Báo cáo của Creatokia nhấn mạnh các nhà xuất bản tạo ra sản phẩm càng tốt giá trị của ấn phẩm NFT càng cao. Ảnh: Creatokia.

Dữ liệu của Creatokia cho thấy thị trường NFT đã phát triển vượt bậc trong năm 2021 với tổng giá trị giao dịch đạt mức 25,5 tỷ đôla. Mức tăng trưởng hàng năm đạt 765%. Tính riêng mảng dịch vụ ảo, giá trị thị trường đã lên tới mức 3,6 tỷ USD. Trong quý I/2022, thị trường NFT có những dấu hiệu thu hẹp lại. Nhưng sự xuất hiện của Meta (công ty mới thay thế Facebook trước đây) do CEO Mark Zuckerberg thành lập cho thấy NFT vẫn còn nhiều tiềm năng và ngày một tiệm cận với cuộc sống hiện tại.

Trong lĩnh vực xuất bản, các cuốn sách dần trở thành một loại hàng hóa trên không gian mạng. Thứ các công ty phát hành bán ra không phải là một cuốn sách mà là quyền sở hữu một sản phẩm số. NFT thay đổi cách nhìn nhận của những ông lớn ngành xuất bản. Cùng đó, nhiều nền tảng đọc sách trực tuyến ra đời trong khi khả năng thanh toán quốc tế vẫn còn hạn chế từ độ tuổi, khu vực cho đến các hạn mức chi tiêu.

Creatokia đưa ra quan điểm: “Sự linh hoạt của NFT có thể được phát huy tốt nhất khi nó nằm trong một hệ thống. NFT vừa là sản phẩm và là cách thức thanh toán cho các độc giả. Mặt khác, chúng ta cũng cần định hình lại tệp khách hàng và có một chiến lược xuất bản kỹ thuật số sao cho phù hợp với sản phẩm NFT”.

Những định hướng cho sản phẩm NFT

Creatokia nhận định rằng các sản phẩm và dịch vụ ảo NFT không nhất thiết phải hướng đến tập khách hàng am hiểu về công nghệ. Đó có thể là những người yêu sách không quá hiểu biết về NFT hay có những thực hành trong lĩnh vực này. Mọi thứ sẽ được đơn giản hóa trong một nền tảng chung. Chẳng hạn với giao diện nền tảng sách điện tử hiện nay, mọi người có thể sưu tập sách vào trong thư viện trực tuyến của mình và trao đổi chúng với một người bạn khác ở cách đó hàng nghìn cây số.

Creatokia còn đề xuất các công ty phát hành triển khai thêm hình thức bán ebook ngay tại website của mình để tiện lợi hơn cho độc giả. Ảnh: Creatokia.

Giá trị của sách NFT dựa vào độ khan hiếm của sản phẩm trên không gian mạng. Các nhà xuất bản có thể tận dụng quy tắc giới hạn về số lượng này đối với các ấn phẩm sách điện tử phiên bản đặc biệt. Coi sách như một mặt hàng NFT, thông qua trao đổi để sinh ra lợi nhuận.

NFT cũng có thể được coi như một tiện ích cho người sử dụng. Chẳng hạn người sử dụng sở hữu một cuốn sách NFT có thể tham gia vào buổi gặp mặt với tác giả, một câu lạc bộ sách hay một khóa học mà không phải mất phí thành viên. NFT có thể tự vận hành thông qua các giao dịch trên thị trường nên điểm mấu chốt của nhà xuất bản cần là tạo ra những sản phẩm tốt có giá trị lâu dài.

Khảo sát của Creatokia cho thấy một người yêu sách sẵn sàng trả từ 40 đến 100 euro cho một ấn bản bìa cứng giới hạn của một cuốn sách. Tầm giá này có thể được sử dụng làm ước tính cho giá của các sản phẩm kỹ thuật số, tùy vào độ hiếm của nó.

Trong thời gian đầu, hai bên mua bán trao đổi vẫn sẽ phải dùng một vật trung gian như đồng Ethereum. Như vậy, một cuốn sách có thể trở thành một tài sản thực và xuất hiện trong các buổi đấu giá.

Mức chi trả cho một cuốn sách được Creatokia nhận định có thể ở ngưỡng 0,05-0,2 Ethereum (Khoảng 60-200 USD). Tuy nhiên đây mới chỉ là một trong những đề xuất từ phía Creatokia, trong khoảng thời gian tới, các nhà xuất bản trên thế giới sẽ phải cân nhắc xây dựng đủ nguồn lực công nghệ cho dự án như này.

Đức Huy