Hương trà Thái Nguyên giữa muôn nẻo trà

Uống trà giữa nhà sàn - trải nghiệm hòa mình vào nhịp sống bản làng

Chén trà là đầu câu chuyện

Với người Việt, trà chưa bao giờ chỉ là một thức uống. Trà là lời chào, sự mở đầu cho một câu chuyện, là mối dây kết nối tình cảm giữa những con người gặp nhau dưới mái hiên, trong gian bếp hay bên góc bàn nhỏ. Một ấm trà nóng đặt giữa bàn đủ khiến câu chuyện trở nên chân thật và gần gũi hơn.

Người Việt không câu nệ nghi thức. Một ấm đất nhỏ, chút trà xanh thơm nhẹ, thêm chén nước đầu ngày là đã đủ tạo nên một không gian lắng lại giữa cuộc sống bộn bề. Cách thưởng trà của người Việt vì thế tự nhiên như hơi thở, mà cũng tinh tế như một thói quen đã ngấm vào đời sống từ bao thế hệ.

Ở Thái Nguyên, nghệ thuật uống trà được nâng lên thành bản sắc. Không phải bằng những nghi lễ trang trọng mà bằng sự chuẩn mực trong từng động tác, từng cảm nhận. Người Thái Nguyên pha trà nhanh nhưng cẩn trọng, không khoa trương nhưng lại đầy tôn trọng đối với hương vị của búp chè “một tôm hai lá” trứ danh quê mình.

Một ấm trà chuẩn luôn có màu nước xanh vàng trong trẻo, hương cốm non dìu dịu, vị chát nhẹ ở đầu lưỡi rồi ngọt dần nơi cuống họng. Người xứ Thái không cần bàn trà cầu kỳ hay không gian nghi lễ, trong gian nhà truyền thống, trên chiếc bàn gỗ mộc, giữa những câu chuyện đời thường - nghệ thuật thưởng trà của người Việt đã hình thành từ chính sự bình dị ấy.

Cách thưởng trà độc đáo

Ấm trà mạn Thái Nguyên - kết tinh hương đất và bàn tay người trồng chè.

So với Trung Quốc, người Việt không quá nặng về kỹ pháp. Nếu “công phu trà” Trung Hoa đòi hỏi từng bước khuôn mẫu, thì người Việt uống trà theo cách mềm mại hơn, coi trọng sự thoải mái và chân thành trong câu chuyện hơn là chuẩn mực nghi lễ.

So với Nhật Bản, người Việt không nâng trà lên thành triết lý khắt khe như trà đạo. Người Nhật xem mỗi động tác pha trà là một bài học về tĩnh tâm, còn người Việt xem chén trà là điểm hẹn của sự sẻ chia. Uống trà ở Việt Nam tự do và phóng khoáng hơn nhiều, đôi khi chỉ cần ngồi bên bậc cửa, rót chén trà nóng, thế là đủ.

Với Hàn Quốc, văn hóa thiền trà thường hướng tới sự an tĩnh nội tâm. Người Việt nói chung và người Thái Nguyên nói riêng lại tìm thấy niềm vui trong chén trà qua những câu chuyện đời, những nụ cười, sự kết nối cộng đồng. Trà không chỉ để “tĩnh”, mà để “gần”.

Nhờ thổ nhưỡng đặc biệt và kinh nghiệm sao chè lâu đời, trà Thái Nguyên có hương cốm tự nhiên, vị chát - ngọt rất đặc trưng mà khó vùng trà nào sánh được. Nhưng điều làm nên sự khác biệt không chỉ nằm ở hương vị mà còn ở cách người Thái Nguyên thưởng trà: ung dung, gần gũi, không cần nghi thức phức tạp nhưng lại đầy cảm xúc.

Buổi sáng sương phủ trên đồi chè, người nông dân nâng ấm trà thơm, nhấp một ngụm để khởi đầu ngày mới. Một buổi chiều mùa thu, trong tiếng chuyện trò rì rầm bên hiên nhà, chén trà trở thành chất xúc tác để mọi câu chuyện trở nên ấm áp hơn. Những khoảnh khắc bình dị ấy đã biến trà thành một phần linh hồn của vùng đất này.

Nếu Trung Quốc khiến người ta thán phục bởi sự công phu, Nhật Bản khiến người ta nể trọng bởi nghi lễ, Hàn Quốc khiến người ta yên lòng bởi sự tĩnh tại, thì Việt Nam - nhất là Thái Nguyên - khiến người ta thương nhớ bởi sự mộc mạc, gần gũi và đậm chất tình.

Nghệ thuật uống trà của người Việt vì thế là nét đẹp không thể trộn lẫn: giản dị mà tinh tế, không cầu kỳ nhưng đầy tâm hồn. Và trong hành trình ấy, chén trà Thái Nguyên giữ một vị trí đặc biệt - một biểu tượng văn hóa, một nét ẩm thực mang hương vị rất Việt Nam.

Lệ Thủy